Herbert, Tony

Tony Herbert was een zoon van de Lokerse textielfabrikant Louis Herbert Herbert, Louis
De Vlaamsgezinde katholiek Louis Herbert (1872-1929) was actief in het flamingantische middenveld in Lokeren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij er een tijdlang waarnemend burgemeeste... Lees meer , die - hoewel hij als Vlaamsgezinde katholiek politiek actief was - zijn zeven kinderen in het Frans opvoedde. Tijdens zijn middelbare schooltijd was hij bestuurslid van de Lokerse scholieren- en studentenbond Al Groeiende Bloeiende, die was aangesloten bij het overkoepelende Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS).

Aan de Leuvense universiteit

In 1920 startte Herbert de opleiding tot burgerlijk bouwkundig ingenieur aan de Leuvense universiteit, waar hij zich engageerde in de Vlaams-nationalistische studentenbeweging ( studentenbeweging in Leuven Studentenbeweging in Leuven
De studentenbeweging in Leuven leverde een cruciale bijdrage aan de Vlaamse beweging, zowel via directe actie als door de vorming van toekomstige voormannen. De beweging had een grote aan... Lees meer ). Van 1923 tot 1925 was hij voorzitter van de Oost-Vlaamse gouwbond van het AKVS, waarvan de landdag van dat jaar hem de gelegenheid bood om de taalkundige reorganisatie van de Gentse universiteit Universiteit Gent
Lees meer op basis van een gecombineerd Nederlands- en Franstalig regime - het zogeheten Nolf Nolfbarak
Lees meer -systeem - vernietigend te evalueren en op te roepen tot een boycot. Onder het pseudoniem Scherpehand publiceerde hij Wat zullen onze Vlaamschgezinde Studenten te Gent doen? Volksbrochuur ter verspreiding der Vlaamsche gedachte in het Hoogeschool vraagstuk. Herbert schreef in de jaren 1920 af en toe voor de flamingantische bladen De Blauwvoet (1920-1941) De Blauwvoet (1920-1941)
De Blauwvoet (1920-1941) was het orgaan van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (AKVS), en van zijn opvolgers het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS) en het Di... Lees meer , Jong Dietschland (1927-1933) Jong Dietschland (1926-1933)
Jong Dietschland (1926-1933) was een radicaal Vlaamsgezind en Groot-Nederlands weekblad met veel interesse voor kunst en literatuur en met aandacht voor de Nieuwe Orde-stromingen. Het bla... Lees meer , Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer en Vlaanderen (1922-1933) Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer .

In Leuven was Herbert als penningmeester van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer (KVHV) op 10 februari 1924 een van de organisatoren van een hulde – in een gepolariseerd en vijandig klimaat tussen Vlaamse en Waalse studenten – voor de veroordeelde activist August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer , die er in de plaatselijke gevangenis verbleef. Het leverde hem en een aantal andere Vlaams-nationalistische studenten een waarschuwing op vanwege de academische overheid en de inrichtende macht, respectievelijk de rector en het Belgische episcopaat. Toen tegen deze beslissing werd geprotesteerd bij de officiële opening van het academiejaar 1924-1925, werd van Herbert en de andere betrokkenen onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan het universiteitsbestuur geëist. Zijn weigering om daarmee in te stemmen, leidde tot zijn wegzending van de Leuvense universiteit, samen met twee andere leidersfiguren van de Leuvense Vlaams-nationalistische studenten en latere politici, Paul Beeckman Beeckman, Paul-Felix
Paul-Felix Beeckman (1900-1978) was als student actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond en het KVHV. Later engageerde hij zich binnen het VNV. Na de Tweede Wereldoorlog... Lees meer en Gerard Romsée Romsée, Gerard
Lees meer .

Herbert behaalde in 1925 zijn diploma via de Centrale Examencommissie, vervulde vervolgens zijn legerdienst als reserveofficier en trad in september in het huwelijk met een dochter van de Vlaamsgezinde Leuvense hoogleraar Lodewijk Scharpé Scharpé, Lodewijk
Lodewijk Scharpé (1869-1935) was een taalkundige die aan het begin van de 20ste eeuw bijdroeg tot de vernederlandsing van de Leuvense universiteit. Na de Eerste Wereldoorlog zette hij zic... Lees meer , die de protestacties van Herbert en zijn medestanders stilzwijgend had gesteund. Het echtpaar vestigde zich in Beersel, waar Herbert werkzaam was bij een bouwfirma.

Bedrijfsleider en Vlaams-nationalist in Kortrijk

Via de professionele relaties van zijn vader werd Herbert in 1928 aangesteld tot directeur van de NV Kortrijksche Katoenspinnerij, die eerder dat jaar was opgericht. Herbert, die het bedrijf zou blijven leiden tot zijn vroegtijdig overlijden, trad toe tot de in 1928 gestichte Vlaamse Ingenieursvereniging (VIV) Vlaamse Ingenieursvereniging
De Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging (1928) wilde het wetenschappelijke leven vernederlandsen en de beroepsbelangen van de ingenieurs behartigen. Lees meer , die ressorteerde onder de koepel van het twee jaar voordien opgerichte Vlaams Economisch Verbond Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer (VEV). In beide organisaties zou hij later bestuursfuncties opnemen. Zijn lezing over de toekomstmogelijkheden van de katoen- en vlasnijverheid op het vijfde Vlaams Economisch Congres in Antwerpen in 1930 was de eerste van een hele reeks voordrachten die hij in de loop van de jaren 1930 op diverse publieke fora zou verzorgen over economische, maatschappelijke en politieke thema’s.

Ondertussen was Herbert van Beersel verhuisd naar Kortrijk, waar hij zich samen met zijn Leuvense studievriend Beeckman al snel ontpopte als een van de leidersfiguren van het politieke Vlaams-nationalisme in de regio en in heel West-Vlaanderen. In Kortrijk richtte hij in 1930 mee het Vlaams Huis Groenighe op, stichtte hij een corporatistische Corporatisme
Het corporatisme was in het interbellum, vooral in de crisisjaren 1930, een wijdverspreid, maar tegelijk vaag alternatief maatschappelijk en politiek model. Na de Tweede Wereldoorlog zou ... Lees meer Vlaams Nationale Centrale voor Sociale Actie en stond hij mee in voor de uitgave van het weekblad Het Leieland, dat vanaf 1932 verscheen met als ondertitel Vlaamsch-Nationaal Weekblad. Herbert, een bewonderaar van de Italiaanse fascistische dictator Benito Mussolini (1883-1945), toonde zich een uitgesproken voorstander van een autoritair en antidemocratisch maatschappijmodel en was ook sterk onder de indruk van de militaristische aanpak van zijn politieke concurrent Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer en diens achterban.

Herbert speelde als leider van de zogenaamde Kortrijkse groep in de vroege jaren 1930 een belangrijke rol bij het langdurige overleg om de verspreide Vlaams-nationalistische partijen en groeperingen samen te brengen in één partij (zie Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond (1925-1933) was een Vlaams-nationalistische partij in West-Vlaanderen. Lees meer (KVNV)) en had een belangrijke impact op de keuze voor het fascisme als ideologie en Groot-Nederland als finale doelstelling van het Vlaams Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV), dat daaruit in 1933 resulteerde. Herbert keerde echter nog vóór het eind van dat jaar de mee door hem tot stand gebrachte partijformatie de rug toe en nam de volgende jaren expliciet afstand van het anti-Belgisch en separatistisch discours dat hij tot dan had aangehangen en dat het VNV uitdroeg. Dat de als leider van het VNV aangestelde Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer geen leiderstype als Herbert naast zich wenste, was allicht de voornaamste oorzaak van het feit dat een van de architecten van het VNV de partij verliet nog vooraleer die goed en wel van wal was gestoken.

Van anti-Belgicist tot Belgicist

Van bij de oprichting in 1934 trad Herbert in contact met de Vlaamsgezinde katholieken van het Jong Volksche Front Jong Volksche Front
Het Jong Volksche Front was een West-Vlaamse Vlaamse studentenbeweging, die met bisschoppelijke goedkeuring de vroegere plaatselijke bonden van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenve... Lees meer en vanaf 1937 ook van het Jeugdfront Jeugdfront
Jeugdfront was een politieke jongerenorganisatie in Vlaanderen, gesticht op 5 september 1937, en aanleunend bij de Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV). Lees meer , zoals zijn stadsgenoot Albert de Clerck De Clerck, Albert
Albert de Clerck (1914-1974) behoorde tot de eerste lichting CVP-parlementairen. Als bevoegde minister zette hij zich in het bijzonder in voor de middenstand. Verder was De Clerck een van... Lees meer , met wie hij vooral tijdens en onmiddellijk na de Tweede Wereldoorlog intensief zou samenwerken. Wat later steunde hij bovendien de zogeheten Vlaamsche Concentratie Vlaamsche Concentratie
Vlaamsche Concentratie (1935-±1940) was de naam voor de idee en de beweging die streefde naar de hergroepering van alle katholieke Vlamingen. Lees meer , die alle rechtse en katholieke politiekmaatschappelijk krachten in Vlaanderen bij elkaar wilde brengen, hoewel die – in tegenstelling tot hemzelf – opteerde voor federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer . Herbert publiceerde tussen oktober 1936 en februari 1939 bijna 90 bijdragen in het weekblad Nieuw Vlaanderen Nieuw Vlaanderen (1934-1944)
Nieuw Vlaanderen (1934-1944) had als uitgangspunt de eentaligheid van Vlaanderen. Door zijn federalistische stellingname midden jaren 1930 was het blad radicaler dan de katholieke partij ... Lees meer van de gelijknamige Leuvense professorengroep, die aan de basis lag van dit initiatief, naast bijna 20 artikels in de krant De Standaard (1914-…) De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer tussen juni 1937 en oktober 1938.

Vanaf eind 1936 schaarde hij zich uitdrukkelijk achter de neutraliteitspolitiek van koning Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer . In de winter van 1937 op 1938 was hij - naast Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer , Léon van der Essen Van der Essen, Léon
De Leuvense hoogleraar geschiedenis Léon van der Essen (1883-1963) was tijdens zijn studietijd Vlaamsgezind, ontwikkelde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog tot een Belgische ‘patriottard... Lees meer , Louis de Lichtervelde (1889-1959) en Joris van Severen - een van de sprekers van de later in boekvorm uitgegeven lezingenreeks De Vlaamsche beweging, België en de gebondenheid der Nederlanden. Nieuwe richtlijnen. Die werd in Sint-Niklaas georganiseerd door het zogenaamde Comité voor Politieke en Sociaal-Economische Voorlichting, een uitsluitend met het oog daarop opgerichte mantelorganisatie van het Verdinaso onder leiding van Willem Melis Melis, Willem
Willem Melis (1907-1984) was een advocaat, ambtenaar en journalist, vooral bekend als Verdinaso-lid, als directeur van de Dienst pers en propaganda van de Nationale Landbouw en Voedingsco... Lees meer en de toen nog in Brussel woonachtige latere burgemeester van die stad Frantz van Dorpe Van Dorpe, Frantz
Lees meer . Van Dorpe schreef in die periode in Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer , waarin in 1937 en 1938 drie bijdragen van Herbert uit Nieuw Vlaanderen werden overgenomen, lovend over hem. Hij zou Herbert, net als Melis, hebben willen overhalen om toe te treden tot het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer . Hoewel hij het gedachtegoed van deze beweging, die inmiddels de zogeheten Nieuwe Marsrichting was ingeslagen en zich had verzoend met België, goeddeels deelde, gebeurde dat niet. Wel werd Herbert opgenomen in het bestuurscomité van een andere, eveneens door Van Dorpe opgezette mantelorganisatie van de beweging van Van Severen, de in mei 1939 opgerichte Vereniging België - Nederland – Luxemburg.

Herbert opteerde vanaf het midden van de jaren 1930 voluit voor de integrale integratie van Vlaanderen in de Belgische staat, om op die manier de Vlaamse belangen te behartigen, een totale omkering ten opzichte van zijn eerdere positionering. Zo pleitte hij voor een demografische politiek om de Vlaamse bevolking te doen aangroeien en zo de 'Vlaamse Volkskracht' te versterken. Dat zou er vervolgens toe leiden dat Vlaanderen en de Vlamingen hun historisch gegroeide collectieve en individuele minderwaardigheidscomplex zouden afleggen.

Hij zocht verder toenadering tot politici in de rechtervleugel van de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer die zich inzetten om de Vlaamse eisen te verwezenlijken binnen het Belgische staatsverband en was  betrokken bij de krant De Courant De Courant
De Courant was een katholieke Vlaamse krant die tussen 19 september 1937 en 10 mei 1939 in Brussel werd uitgegeven door de samenwerkende vennootschap De Beiaard. Lees meer (1937-1939), die was opgericht om de taalwetten- en meerderheidsstrategie van Van Cauwelaert te propageren en die onder meer werd gefinancierd door de in de metaalsector bedrijvige bedrijfsleider Kortrijkse bedrijfsleider Léon Bekaert Bekaert, Léon
Lees meer .

Met de in 1938 opgerichte en door hem geleide (Vlaamse) Vereeniging voor Reserve-Officieren volgde Herbert een gelijkaardige strategie, met name de Vlaamse aanwezigheid in het Belgisch leger Leger
Lees meer en de militaire en mentale weerbaarheid van België en Vlaanderen versterken, zoals de titel van het ledenblad Weerkracht en Volk. Maandschrift voor Nationale Opvoeding en Bevordering der Weerbaarheidsidee aangaf. Hij steunde ook de Ligue d’Indépendance belge/Verbond voor Nationale Zelfstandigheid van de Franstalige katholieke aristocraat en Belgische nationalist Pierre Nothomb Nothomb, Pierre
Pierre Nothomb (1887-1966) was een Belgisch-nationalistisch politicus, schrijver en publicist. Hij groeide tijdens en net na de Eerste Wereldoorlog uit tot het boegbeeld van het Belgisch ... Lees meer , die net als hij voorstander was van een rechts-autoritaire staatsvorm en – in het licht van het internationaal conflict dat zich in de late jaren 1930 aankondigde – nadrukkelijk de absolute neutraliteit van België voorstond ( België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer ). Dat hij zowel bestuurslid van de Vereniging België Nederland Luxemburg als voorzitter van de (Vlaamse) Vereeniging voor Reseve-Officieren was, leidde ertoe dat Herbert zich meermaals uitsprak voor vergaande militaire en politieke, maar ook culturele samenwerking van België met het eveneens neutrale Nederland.

Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer had Herbert zich volledig afgekeerd van de partijpolitiek en het parlementarisme en was hij een fervent pleitbezorger geworden van een autoritair geleide en hiërarchisch georganiseerde staat en samenleving. Zijn even expliciete als combattieve en programmatische inleiding bij de vertaling De marsch naar Rome. Dagboek der revolutie 1922 (1936) van de Italiaanse fascist Italo Balbo (1896-1940) sprak boekdelen. Zowel het ‘liberaal-kapitalisme’, het ‘marxisme’, het ‘franskiljonisme’ als ‘alle partijpolitiek en partij-syndicalisme’ moet ‘opgeruimd worden en zal opgeruimd worden’, aldus Herbert. 

De Tweede Wereldoorlog

Op het moment van de Duitse inval in België op 10 mei 1940 was Herbert op zakenreis in Nederland. Als reserve-luitenant werd hij onder de wapens geroepen en verbleef hij met zijn militaire eenheid tot 15 augustus in Frankrijk. Terug in België schaarde hij zich vanaf september als overtuigd royalist achter de monarchie Monarchie
In deze bijdrage over de Belgische vorsten, van Leopold I tot en met Albert II (1831-2013), wordt gepeild naar hun oordeel over en aandeel in de ontwikkeling van de Belgische taalstrijd e... Lees meer en kantte hij zich tegelijk tegen elke vorm van collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer met de bezetter.

In het najaar van 1940 begon Herbert, die er van meet af van overtuigd was dat nazi-Duitsland de oorlog zou verliezen, met de uitbouw van contact-, denk- en discussiegroepen, waarvoor hij geheime lezingen verzorgde en organiseerde. Voor zijn initiatief deed hij in eerste instantie een beroep op hem bekende katholieke, Vlaamsgezinde en - zoals hij - corporatistisch denkende jongeren uit Jeugdfront, zoals De Clerck, Renaat van Elslande Van Elslande, Renaat
Renaat van Elslande (1916-2000) was een redacteur en katholiek politicus. Hij zetelde 32 jaar in de Kamer en vervulde meerdere ministerfuncties. Lees meer , Jos de Saeger De Saeger, Jos
Jos de Saeger (1911-1998) voerde als CVP-politicus in Mechelen en als minister van Openbare Werken een beleid van economische expansie en ijverde als partijleider voor een verregaande fed... Lees meer , Michiel Vandekerckhove Vandekerckhove, Michiel
Michiel Vandekerckhove (1909-2003) was een advocaat uit Moeskroen, die daar de gevolgen van de als anti-Vlaams ervaren talentelling van 1930 bestreed. Hij stond mee aan de wieg van de Chr... Lees meer , Robert Vandekerckhove Vandekerckhove, Robert
Robert Vandekerckhove (1917-1980) was een notaris en CVP-gemeenteraadslid in Mechelen, partijvoorzitter (1969-1971), de eerste voorzitter van de Nederlandse Cultuurraad (1971-1974), minis... Lees meer (zijn secretaris in dit verband) en later ook Theo Lefèvre Lefèvre, Theo
Theo Lefèvre (1914-1973) was een advocaat en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij zetelde in de Kamer en was minister en premier in een periode van belangrijke wetgevende initi... Lees meer , die een prominente rol zouden spelen in de eind 1945 opgerichte Christelijke Volkspartij (CVP) ( katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer ). Herbert hoopte op die manier voor de naoorlogse periode een door hem geïnspireerde politieke en maatschappelijke (bestuurs- en beleids)elite te rekruteren. Zijn bedrijvigheid was dus in de eerste plaats gericht op de naoorlog, al was hij ook – zij het eerder zijdelings – gelieerd aan het verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer , onder andere door medewerkers voor de inlichtings- verzetsorganisaties Othello en Socrates te engageren, waarin de voormalige dinaso Frantz van Dorpe een belangrijke rol speelde.

Ondertussen waren de zogeheten Herbertgroepen, waarvan de Brusselse advocaat en oud-dinaso Jef van Bilsen Van Bilsen, Jef
Jef van Bilsen (1913-1996) speelde tijdens de jaren 1930 en in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog een leidende rol in het Verdinaso en stapte na de ontbinding van deze beweging in... Lees meer het secretariaat op zich nam, in contact getreden met de in Franstalig België actieve clandestiene groepen onder de leiding van de Luikse industrieel en latere christendemocratische politicus Joseph Meurice (1896-1972). Daaruit resulteerde in de zomer van 1941 het illegale netwerk Demain, naar de eerste van een reeks brochures die tijdens de oorlogsjaren ondergronds zouden worden verspreid en waarvan een aantal mee door Herbert werden geredigeerd.  

In Herberts concept van een ‘Nieuw België’, waarin tegemoet zou worden gekomen aan de Vlaamse revendicaties en Vlamingen en Walen harmonieus zouden samenleven, zou een parlement op corporatieve basis slechts fungeren als adviesorgaan voor een koning met uitgebreide bevoegdheden, als spil van een autoritair regime waarin geen plaats was voor democratische verkiezingen. Ook op sociaaleconomisch terrein zou het corporatisme Corporatisme
Het corporatisme was in het interbellum, vooral in de crisisjaren 1930, een wijdverspreid, maar tegelijk vaag alternatief maatschappelijk en politiek model. Na de Tweede Wereldoorlog zou ... Lees meer worden geïmplementeerd en zouden de eisen van de arbeidende bevolking slechts worden ingewilligd in de mate dat die niet in strijd werden geacht met de als prioritair beschouwde belangen van het bedrijfsleven Bedrijfsleven
Onder impuls van intellectuelen, ondernemers en gesalarieerde kaders verkreeg de Vlaamse beweging een economische oriëntatie. De uitbouw van een Vlaams bedrijfsleven behelsde een politiek... Lees meer ( economie Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer ). In zijn boek Staatszin – Weerbaarheid – Grootheidszin uit 1945 werden een aantal vooroorlogse teksten en twee lezingen uit 1943 die dit politieke en maatschappelijk concept samenvatten, gebundeld. De opdracht aan het begin van deze publicatie vormde daarvan een programmatische synthese: ‘Aan mijn zeven zonen, opdat zij God vrezend, den Koning zouden eeren, hun Volk trouw blijven en het Vaderland dienen’.

Na de Tweede Wereldoorlog

Ondertussen hadden Herbert en Bekaert geanticipeerd op het feit dat de krant De Standaard, die tijdens de Tweede Wereldoorlog was verschenen onder de naam Het Algemeen Nieuws, bij de bevrijding een verschijningsverbod opgelegd zou krijgen. Zij hadden nog tijdens de oorlog de eigenaars gecontacteerd en met hen een akkoord gesloten dat de gebouwen en het bedrijfspark konden worden overgenomen en dat de krant zou kunnen worden uitgegeven door een groep rond hen beiden, wat vanaf november 1944 gebeurde met als titel De Nieuwe Standaard. Het blad vertolkte de ideeën die Herbert tijdens het voorbije decennium had ontwikkeld en vanaf de oprichting eind 1945 ook die van de mee door hem en zijn achterban voorbereide en gemodelleerde Christelijke Volkspartij (CVP), waarin hij hoopte als gecoöpteerd senator een prominente rol te kunnen spelen. De krant van Herbert en co sloeg echter niet aan. Dat Herbert na de bevrijding korte tijd werkzaam geweest als krijgsauditeur en dat hij zijn journalisten in de ogen van het in meerderheid Vlaamsgezinde lezerspubliek van de vooroorlogse De Standaard te verzoenend ten opzichte van België deed schrijven, maakte dat abonnees afhaakten. Bovendien spanden de vroegere eigenaars van De Standaard een proces aan, dat na een bitsige juridische strijd door hen werd gewonnen, zodat zij hun titel en hun infrastructuur terugkregen. Op 11 april 1947 verscheen het laatste nummer van De Nieuwe Standaard en een dag later het eerste nummer van De Nieuwe Gids De Nieuwe Gids
De Nieuwe Gids was een katholieke krant (voor de middengroepen), die verscheen van 1947 tot 1995. Lees meer , die werd geredigeerd en geproduceerd op een nieuwe locatie. Herbert, wiens antidemocratische en autoritaire profiel niet paste in de door de CVP vervangen katholieke partij, had ondertussen ook zijn intentie om een belangrijk politiek mandaat te verwerven, in rook zien opgaan. Tijdens de Koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer manifesteerde hij zich – geheel in overeenstemming met wat hij al jaren verkondigde – als een ultraleopoldist, die de antidemocratische politiek en het vasthouden aan de macht van koning Leopold III tot het einde verdedigde.

Beeldende kunst

Vanaf de jaren 1930, maar vooral na de Tweede Wereldoorlog bouwde Herbert een grote reputatie op als mecenas en kunstverzamelaar, met als startpunt de collectie van zijn schoonvader Lodewijk Scharpé, die met een aantal Leieschilders was bevriend. Herbert collectioneerde vooral werk van Vlaamse expressionistische en neo-expressionistische en in een later stadium ook abstracte – dus eigentijdse – kunstschilders en zette met deze zowat 300 kunstwerken zowel in zijn ruime Kortrijkse villa als elders tentoonstellingen op die uitgroeiden tot artistieke en society-evenementen ( beeldende kunst Beeldende kunst
De beeldende kunsten en de Vlaamse beweging onderhielden van 1830 tot vandaag een complexe en gelaagde relatie, die pendelde tussen gematigde sympathie, radicaal engagement en kritische a... Lees meer ).

Overlijden

Bij de uitvaart van Tony Herbert in Kortrijk spraken voormalig CVP-politicus en voorzitter van het VEV Arthur Mulier Mulier, Arthur
Arthur Mulier (1892-1979) engageerde zich als student in het activisme. Na de oorlog was hij eerst actief in de katholieke partij en daarna in het bedrijfsleven, waar hij pleitte voor ee... Lees meer en de socialistische kunsthistoricus en directeur Schone Kunsten bij het ministerie van Onderwijs Emile Langui (1903-1980) aan zijn woning Het Sporenhof. Na de begrafenis in de Onze-Lieve-Vrouwkerk voerde CVP-politicus Andries Dequae (1915-2006) het woord op het Sint-Janskerkhof.

Twee jaar vóór diens overlijden evalueerde auteur Maurits Roelants Roelants, Maurice
Maurice Roelants (1895-1966) was een Vlaamse literaire auteur en cultuurpromotor. Lees meer , die kort na de Tweede Wereldoorlog hoofdredacteur was geweest van het door Herbert gelanceerde weekblad De Spectator, treffend waarom de individuele projecten van Herbert – zijn bedrijf en zijn kunstcollectie – wel slaagden en zijn noodzakelijk binnen een collectiviteit te ontwikkelen politieke ambities op niets uitliepen en zijn persinitiatief evenmin een succes was: ‘De man zelf is als een stormram en is uit temperament bereid om op politiek gebied brand te stichten. (…) Voortvarendheid en wilskracht zijn inderdaad dominante trekken van zijn karkater. Zelfs in een mate die soms remmende reacties wekt’.