Mulier, Arthur

Persoon
Filip Santy (2023, aanvulling), Petra Gunst (1998)

Arthur Mulier (1892-1979) engageerde zich als student in het activisme. Na de oorlog was hij eerst actief in de katholieke partij en daarna in het bedrijfsleven, waar hij pleitte voor een verregaandere vernederlandsing.

Volledige voornaam
Arthur Octaaf Lodewijk
Geboorte
Kortrijk, 25 maart 1892
Overlijden
Kortrijk, 1 oktober 1979
Leestijd: 5 minuten

Arthur Mulier kwam uit de bemiddelde Kortrijkse burgerij: zijn vader Cyriel (1891-1911) was er apotheker. In 1911 startte hij zijn rechtenstudies aan de Leuvense universiteit, waar hij zich engageerde in het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
en in het literair-culturele studentengenootschap Met Tijd en Vlijt. Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
Amper een maand nadat hij zijn kandidaatsdiploma behaalde, brak de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
uit. Vanaf juni 1916 overtuigde hij scholieren en studenten in meetings om zich in te schrijven aan de door de Duitse bezetter vernederlandste universiteit van Gent (zie: Von Bissing-universiteit Von Bissinguniversiteit
Lees meer
). Zelf behaalde hij daar het doctoraat in de rechten. Mulier was er medestichter en preses (1916-1918) van het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou Gentsch Studentencorps Hou ende Trou
Hou ende Trou – officieel het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou (GSC) – was de overkoepelende studentenvereniging aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit (19... Lees meer
. In maart 1917 werd hij voorzitter van de Lodewijk de Raet-Vereeniging Stichting Lodewijk De Raet
De Stichting Lodewijk de Raet is een vormingsinstelling die in 1952 werd opgericht vanuit een Vlaamse, democratische, emancipatorische en pluralistische maatschappijopvatting en die – zij... Lees meer
. Hij vertegenwoordigde Hou ende Trou op 3 november 1917 op het eeuwfeest van de Gentse Hogeschool.

Aanvankelijk hield Mulier zich politiek op de vlakte, maar vanaf 1917 pleitte hij openlijk voor de zelfstandigheid van Vlaanderen (zie: activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
). Hij steunde de activistische politiek van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
. In Hou ende Trou was hij als voorzitter van de Politieke Studentencommissie verantwoordelijk voor het onderhouden van de contacten met de Raad van Vlaanderen. Hij werd zelfs verkozen tot afgevaardigde in de Raad, maar dit werd door de Raad zelf niet aanvaard. Toen Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
in 1918 pleitte voor het behoud van een losse Belgische structuur (behoud van een federale defensie, financiën en buitenlandse politiek) wees Mulier dit af. Enkel het staatshoofd wilde hij als gemeenschappelijk element tussen Vlaanderen en Wallonië behouden. In juni 1918 stond hij op de kieslijst van de Nationalistische Bond Nationalistische Bond
Lees meer
van Jan Wannyn Wannyn, Jan
Lees meer
voor de Oost-Vlaamse Gouwraad.

Na de oorlog werd Muliers diploma nietig verklaard, maar na een nieuw examen voor de Centrale Examencommissie behaalde hij opnieuw zijn doctorstitel. Hij engageerde zich in de Kortrijkse Christelijke arbeidersbeweging Christelijke arbeidersbeweging
In de christelijke arbeidersbeweging heeft steeds een uitgesproken belangstelling voor de Vlaamse kwestie bestaan. De groeiende invloed van deze beweging, in het kielzog van de democratis... Lees meer
, in het bijzonder als afgevaardigd bestuurder van de coöperatie Het Volk en Vooruitgang. In 1921, het jaar waarin hij huwde met Margriet van Walleghem (1898-1980), werd hij West-Vlaams provincieraadslid voor de Kortrijkse christelijke arbeiders. Pas na zijn verkiezing tot bestendig afgevaardigde ontketenden de Kortrijkse liberalen een campagne tegen hem vanwege zijn activistisch verleden. Op die manier probeerden ze hem als politiek tegenstrever te elimineren. Dit lukte, want in februari 1922 werd hij veroordeeld tot drie jaar gevangenis en tien jaar verlies van zijn burgerrechten. Zijn arrestatie veroorzaakte een grote protestbeweging binnen de West-Vlaamse christelijke arbeidersbeweging, onder andere georganiseerd door Isidoor de Greve De Greve, Isidoor
Isidoor de Greve (1878-1965) belandde via de christelijke vakbeweging in de politiek. In 1919 werd hij tot kamerlid verkozen op de katholieke lijst. Vanuit zijn Vlaamsgezinde en antimilit... Lees meer
, de voorzitter van het Christen Werkersverbond van West- Vlaanderen. Het Katholiek Vlaamsch Verbond Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
van Roeselare, het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS) Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
en het Katholiek Vlaamsch Oud- Hoogstudentenverbond (KVOHV) Katholiek Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond
Lees meer
West-Vlaanderen richtten samen een provinciaal comité van verweer op, met Achiel Denys Denys, Achiel
Achiel Denys (1878-1933) was voor de Eerste Wereldoorlog één van de drijvende krachten achter de katholieke partij, maar nam er geleidelijk aan afstand van, omdat hij vond dat de partij d... Lees meer
als secretaris. Het protest tegen Muliers' arrestatie en veroordeling, culmineerde op 23 april 1922 in een massale demonstratie te Roeselare met 8000 deelnemers.

Na zijn vrijlating in december 1922 stapte Mulier over naar het bedrijfsleven. Hij was onder meer actief, als medestichter of beheerder van diverse ondernemingen zoals boekhandel Zonnewende Zonnewende
De maatschappij Zonnewende werd in 1920 in Kortrijk opgericht en had als doel om de Vlaamse en culturele emancipatie van de streek te bevorderen via de publicatie en distributie van liter... Lees meer
, de Algemeene Fluweelweverij, de Kortrijkse Katoenspinnerij, de drukkerij De Vooruitgang (die in 1924 het blad De Volksmacht overnam van Lannoo Lannoo
Uitgeverij Lannoo werd in 1909 in Tielt opgericht. Aanvankelijk was er inhoudelijk een christelijk en Vlaams profiel met een prominente plek voor het werk van Stijn Streuvels. Later kreeg... Lees meer
), de sociale huisvestingsmaatschappij Elk zijn huis en de Kortrijkse Bank van Handel en Nijverheid. Daarnaast was hij politiek redacteur van Het Kortrijkse Volk. In 1935 werd hij raadsman van het Vlaams Economisch Verbond (VEV). Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer
Samen met onder meer Tony Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer
, Leo Vandorpe en de broers Pieter Delbaere, Pieter
Pieter Delbaere (1892-1957) richtte in 1926 mee het Vlaams Economisch Verbond op en was van 1945 tot 1952 voorzitter van deze werkgeversorganisatie. Lees meer
en Jozef Delbaere, werd hij een pleitbezorger en voortrekker van de vernederlandsing van het bedrijfsleven in Vlaanderen. Mulier kan dan ook gezien worden als een typevoorbeeld van de nieuwe Vlaamse economische elite in het interbellum.

Mulier behoorde vanaf 1935 tot de strekking van het tijdschrift Nieuw Vlaanderen (1934-1944) Nieuw Vlaanderen (1934-1944)
Nieuw Vlaanderen (1934-1944) had als uitgangspunt de eentaligheid van Vlaanderen. Door zijn federalistische stellingname midden jaren 1930 was het blad radicaler dan de katholieke partij ... Lees meer
en was een groot voorstander van de Vlaamsche Concentratie Vlaamsche Concentratie
Vlaamsche Concentratie (1935-±1940) was de naam voor de idee en de beweging die streefde naar de hergroepering van alle katholieke Vlamingen. Lees meer
. Op het zestiende congres van de Katholieke Vlaamsche Landsbond (KVL) Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
behoorde hij tot de partijgangers van het federalisme. Na afloop maakte hij deel uit van een commissie die een publieksrechtelijke structuur voor Vlaanderen moest bestuderen. Hij was zeer ontgoocheld over het mislukken van de besprekingen tussen de Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV) Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer
en het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
eind 1936 en drukte de wens uit dat de KVL een zelfstandige koers zou blijven varen.

Na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
was Mulier hoofdzakelijk actief als algemeen voorzitter (1957-1963) van het VEV, een functie waarin hij zich inzette voor de realisatie van een gewestelijke regionale politiek. Hij zag de expansiewetgeving als een indrukwekkende poging om het productieapparaat te moderniseren, maar bleef benadrukken dat het economische zwaartepunt bij de ondernemers diende te liggen. In dat kader lag Mulier aan de basis van de oprichting van Venex, een coöperatieve vennootschap voor economische expansie in Vlaanderen dat als studie-, advies- en planbureau plannen uitdokterde voor de industrialisering van Vlaanderen. Verder was hij ook nog betrokken bij de stichting van het Kontactcentrum voor het Bedrijfsleven. Mulier publiceerde vaak in de VEV-berichten, die uitgroeiden tot een publicatieforum voor Vlaamse economisten en sociale wetenschappers en die in 1963 werden vervangen door het weekblad Tijd om dan vijf jaar later de zakenkrant De Financieel-Economische Tijd De Tijd
Lees meer
te worden. Van 1949 tot 1954 was Mulier voor de Christene Volkspartij Christene Volkspartij
De Christene Volkspartij (1893-1919) was de eerste daensistische politieke partij. Lees meer
gecoöpteerd senator.

Werken

— Artikelen in VEV-berichten.
— Structuurproblemen in Benelux-verband, in: De Toekomst van de Benelux, 1961, pp. 17-32.

Literatuur

— G.D., Arthur Mulier: een pionier van ekonomische en sociale ontvoogding, in: De Standaard, 1 oktober 1979.
— Overleden. Dr. A. Mulier, in: Gazet van Antwerpen, 5 oktober 1979.
— In memoriam Arthur Mulier, in: 't Pallieterke, 11 oktober 1979.
— F. Germonprez, Kortrijkse figuren, Kortrijk, dl. 3, 1984, pp. 127-1934.
— L. Schepens, De provincieraad van West-Vlaanderen 1921-1978, 1979, pp. 343-345.
— D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
— G. Vanthemsche, Mulier Arthur, Octaaf, Lodewijk, in: G. Kurgan-van Hentenrijk, S. Jaumain, V. Montens e.a., Dictionnaire des Patrons en Belgique. Les hommes, les entreprises, les réseaux, Brussel: De Boeck Université, 1996, pp. 477-478.
— L. Meyvis, Markt en macht. Het VEV van 1926 tot heden. Tielt: Lannoo, 2004.
— D. Goedertier, De Strijd om de expansiekredieten. Het Vlaams Economisch Verbond en de Belgische keynesiaanse staat, in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, jg. 43, 2013, nr. 2/3, pp. 114-151.
— K. Loockx, Vlaamsche studenten, komt naar Gent! Prosopografie van de studentenbevolking aan de Vlaamse Hogeschool 1916-1918, Universiteit Gent, ongepubliceerde masterproef, 2013, pp. 143-145.
— Arthur Mulier, 28 maart 2018, geraadpleegd op 4 augustus 2023, op: http://www.odis.be/lnk/PS_7770.
— P.J. Verstraete. Het proces Mulier, Kortrijk, 2019, (Altringerreeks, nr. 9).

Suggestie doorgeven

1975: Frans Wildiers (pdf)

1998: Petra Gunst

2023: Filip Santy

Databanken

Inhoudstafel