Nationalistische Bond

Activistische organisatie te Gent opgericht op 1 februari 1918.

In oktober 1917 wilde de Gentse activist Jan Wannyn Wannyn, Jan
Lees meer het ongeorganiseerde plaatselijke activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer steunen door de Gentse massa te organiseren en zo de trouw van de Gentenaren aan de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer en aan de Duitse bezetters te bewijzen.

Na een campagne met het op 60.000 exemplaren gedrukte manifest, werden in december 1917 al 1200 leden ingeschreven. De aankondiging van verkiezingen voor de Raad van Vlaanderen in begin 1918 doorkruisten heel even Wannyns plannen. Op 1 februari 1918 volgde echter de officiële oprichting van de Nationalistische Bond. Bedoeling was alle voorstanders van de politieke zelfstandigheid van Vlaanderen over de partijgrenzen heen te verenigen, maar dan wel met de ideologie van Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer . Het achterliggende motief was een zodanig goed gestructureerde organisatie op te bouwen, dat men op het juiste ogenblik (namelijk wanneer duidelijk zou worden dat de vervlaamsing van de katholieke, socialistische en liberale partijen onmogelijk zou zijn) enkel door een naamsverandering (Nationalistische Volkspartij) zou beschikken over een reeds sterk uitgebouwde Vlaams-nationalistische partij.

Op Gents niveau richtte Wannyn een speciale propagandaorganisatie de Nationalistische Voorwacht (maart 1918) op, gevolgd door een Nationalistische Schoolbond (april 1918), een Nationalistische Turn-, Boks- en Schermvereeniging Flandria (mei 1918) en een Vlaamsch Comiteit voor Wetenschappelijke Voordrachten. Tegelijk had Wannyn met Duitse hulp in april 1918 de macht in het schepencollege van Gent overgenomen en onder een Duits officier F. Künzer als burgemeester oefenden Wannyn, Hector Plancquaert Plancquaert, Hector
Hector Plancquaert (1863-1953) was via zijn weekblad Het Recht een spilfiguur binnen de daensistische beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij als radicale flamingant betrokken bi... Lees meer , B. Huybreghts, Alfons Fornier Fornier, Alfons
Alfons Fornier (1875-1963) was tijdens de Eerste Wereldoorlog hoogleraar aan de Vlaamsche Hoogeschool. Ook was hij lid van de Raad van Vlaanderen en schepen in Gent. Lees meer en Hildeward van der Spurt hun ambt uit.

Ondanks wervingsproblemen buiten de agglomeratie Gent groeide de Nationalistische Bond met een ledental van 2800 mensen (maart 1918) uit tot de sterkste Vlaamse activistische organisatie. Vanaf april 1918 gaf de Bond een eigen periodiek De Vlaamsche Smeder De Vlaamsche Smeder
De Vlaamsche Smeder (14 april – 13 oktober 1918) was een activistisch weekblad van de Nationalistische Bond dat in Gent werd uitgegeven door Jan Wannyn. Het was een radicaal anti-Belgisch... Lees meer uit met een vooral op de arbeidende klasse gerichte inhoud. De activiteiten van de Nationalistische Bond bekoorden niet alle activisten. In mei 1918 kwam er een Vlaamsch-Nationale Partij Vlaamsch-Nationale Partij (1918)
De Vlaamsch-Nationale Partij (1918) uit Gent ontstond uit onvrede tegen het radicale Jong-Vlaanderen. Ze verdedigde als enige organisatie uit het activisme het Groot-Nederlandse ideaal.... Lees meer tot stand met een eigen dagblad de Nieuwe Gentsche Courant. Deze partij kon de macht van Wannyn niet breken. Bij verkiezingen in mei 1918 haalde Wannyn als 'arbeiderskandidaat' 94% van de stemmen, een ware triomf voor hem en de Nationalistische Bond. Verdere machtsontplooiing buiten Gent gelukte niet meer, maar in Gent telde de Bond uiteindelijk een aanhang van ruim 4200 leden.