Gentsch Studentencorps Hou ende Trou

Oprichting, organisatie en activiteiten

Het Gentsch Studentencorps (GSC), opgericht op 27 oktober 1916, nam de benaming 'Hou ende Trou' aan als uiting van zijn gehechtheid aan zowel Gent, Vlaanderen als de Gentse universitaire gemeenschap. In tegenstelling tot de vooroorlogse, op partijpolitieke en geografische basis georganiseerde Gentse studentenbeweging, kreeg de nieuwe vereniging naar Nederlands model een meer centralistische corpsstructuur. Het GSC, waarbij ongeveer 65% van de studenten waren aangesloten, overkoepelde de faculteitskringen en de thematische of ideologisch georiënteerde studentenverenigingen, zoals de vrijzinnige Lodewijk de Raet-Vereeniging, de katholieke Jan van Ruysbroeckkring (met het grootste aantal leden), het Wijsgeerig Genootschap, het Literair Kransje en de Muziekvereeniging. Voor het gezelschaps- en ontspanningsleven zorgde de Sociëteit Uylenspieghel.

De typische studentenpet was Nederlands van inspiratie: een baret van zwart laken met een zwarte knoop op de kruin. De kleur van de fluwelen band van de pet verwees naar de faculteit waartoe de student behoorde en het aantal sterren gaf het studiejaar aan.

De leiding van het GSC was in handen van een senaat, waarvan de Kortrijkse rechtenstudent Arthur Mulier Mulier, Arthur
Arthur Mulier (1892-1979) engageerde zich als student in het activisme. Na de oorlog was hij eerst actief in de katholieke partij en daarna in het bedrijfsleven, waar hij pleitte voor ee... Lees meer tijdens het academiejaar 1916-1917 het voorzitterschap op zich nam, met Geo van Tichelen Van Tichelen, Geo
Lees meer , Odilon Mariman Mariman, Odilon
Ingenieur Odilon Mariman (1892-1979) studeerde tijdens WOI aan de Vlaemsche Hogeschool. Later was hij medeoprichter en drijvende kracht van de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging.... Lees meer , Boudewijn Ruyffelaert en Oscar de Neve als bestuursleden. Tijdens het academiejaar 1916-1917 waren 80 van de 138 studenten lid van het GSC, in 1917-1918 waren er dat 260 van de 407. Het corps spande zich in om de materiële noden van de leden te verlichten door voedselbonnen en brandstof ter beschikking te stellen en door interventies bij de universitaire autoriteiten om eveneens hulp te verlenen.

Het GSC gaf zijn goedkeuring aan het redactioneel statuut van het vanaf februari verschijnende veertiendaags blad Aula, dat fungeerde als spreekbuis van het studentenleven aan de Von Bissinguniversiteit.

De vlag van het GSC werd op 4 november 1917 plechtig ingehuldigd tijdens een ontvangst door de academische overheid ter gelegenheid van het eeuwfeest van de Gentse universiteit, waarbij de voormalige Leuvense ‘eeuwige student’ (tot zijn 29ste!) en activist Jef van den Eynde Van den Eynde, Jef
Jef van den Eynde (1879-1929) was een Leuvens studentenleider in de periode 1899-1908. Hij zorgde voor het zelfbewuster worden van de Vlaamse studenten in Leuven door hen te onderscheiden... Lees meer het woord voerde. Het vaandel bestond uit vier vlakken: links bovenaan de toenmalige kleuren van de universiteit oranje-blanje-bleu, die verwezen naar die van het huis van Oranje, waarvan een telg, koning Willem I, in 1817 de oprichting van de Gentse alma mater had mogelijk gemaakt; rechts bovenaan de Vlaamse en links onderaan de Gentse leeuw en rechts onderaan het embleem van de vereniging, twee handen die broederlijk de fakkel van de wetenschap dragen.

Terwijl de faculteitskringen, inclusief die van de ingenieurs- en de handelsschool die toen nog een apart statuut genoten, nauwelijks van de grond kwamen, werden – ondanks verzet van GSC-preses Mulier – toch regionale studentenclubs erkend: De Mastentop (de Kempen), Johan Doxa (Brussel), De Kaproenen (Gent), Dat Soete Waeslandt (het Waasland), Het Brugsche Vrije (Brugge) en De Ajuinen (Aalst).

Het GSC, dat aanvankelijk vergaderde in hotel Koningshof en later in café De Halve Maan, kreeg in juni 1918 een eigen studentenhuis in het vroegere Hotel de Veyrac aan de Sint-Pietersnieuwstraat.

Politiek neutraal?

De laatste realisatie van Hou ende Trou tijdens de Eerste Wereldoorlog was de uitgave van een Gentsche Studenten-Almanak in september 1918. In 1919 werd nog De Vlaamsche Hoogeschool te Gent 1916-1918. Verweerschrift van het Gentsch Studentencorps ‘Hou ende Trou’ uitgebracht. In deze lijvige brochure werd een uitvoerig overzicht gepubliceerd van de activiteiten van het GSC, aangevuld met een tekst waarin het activisme in het algemeen en de vernederlandsing van de Gentse universiteit door de Duitse bezetter juridisch werden gelegitimeerd.

Hoewel het GSC officieel aangaf ‘als instelling, berustende op een academischen grondslag’ niet aan politiek te willen doen, propageerden individuele leden en aangesloten verenigingen het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer en sprak de vereniging zich expliciet uit tegen Franstalige opschriften en winkels en riep zij op om trams te voorzien van opschriften in het Nederlands. De uitroeping door de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer van de zelfstandigheid van Vlaanderen in december 1917 leidde tot een verhoogd politiek engagement bij de studenten, terwijl ook het GSC zich op dat moment als overkoepelende organisatie nog nadrukkelijker dan voorheen uitsprak voor het activisme.

Alumniwerking

De opening van de volledig vernederlandste Gentse universiteit in oktober 1930 bracht de alumni van Hou ende Trou weer samen. Zij vergaderden een eerste maal in Antwerpen op 25 januari 1931 onder voorzitterschap van Cyriel de Wael De Wael, Cyriel
Cyriel de Wael (1896-1969) speelde een prominente rol in het studentenleven aan de vernederlandste Gentse universiteit en in de organisatie van de ex-Gandavenses daarna. Hij maakte carriè... Lees meer , die intussen carrière aan het maken was bij verzekeraar Noordstar Boerhaave Noordstar
Lees meer . Er werd besloten om zich opnieuw te verenigen in een bond, met als doel ‘de gedachtenis te bewaren en als vereniging nog een bescheiden maar toch vruchtbare rol te spelen in het toenmalige studentenleve’. De bond gaf een periodiek uit, de Mededeelingen van Hou ende Trou. De Tweede Wereldoorlog stelde een einde aan de regelmatige bijeenkomsten, maar de vijfentwintigste verjaardag van de opening van de Von Bissing-universiteit werd in 1941 wel herdacht met een toespraak van Wies Moens Moens, Wies
Lees meer , die van 1916 tot 1918 in Gent Germaanse filologie had gestudeerd en op dat moment hoofd was van de Nederlandstalige uitzendingen van Zender Brussel Zender Brussel
Zender Brussel (1940-1944) was een collaborerend Vlaams Radio-instituut tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer .

Op 14 december 1970 werd op initiatief van voormalig GSC-bestuurslid Mariman de vereniging van voormalige studenten aan de Gentse universiteit, ex-Gandavenses, heropgericht. In augustus 1971 werd gestart met de uitgave van het blad Mededelingen van Hou ende Trou, waarvan echter slechts twee nummers uitkwamen.