Van den Eynde, Jef
Jef van den Eynde (1879-1929) was een Leuvens studentenleider in de periode 1899-1908. Hij zorgde voor het zelfbewuster worden van de Vlaamse studenten in Leuven door hen te onderscheiden via een eigen vereniging, tijdschrift, kentekens, liederen en culturele activiteiten in het Nederlands.
Jef van den Eynde werd op jonge leeftijd wees en werd opgenomen in het gezin van zijn tante aan moederszijde. Hij volgde middelbaar onderwijs aan het Sint-Lievenscollege in Gent en stichtte er een flamingantische Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer collegebond die zich toelegde op het beoefenen van de moedertaal.
Studentenleider in Leuven
Zijn grootste bijdrage tot de Vlaamse beweging leverde hij als invloedrijk studentenleider in Leuven (1899-1908). Hij begon als secretaris van het letterkundig en taallievend genootschap Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer en de Sociale Sprekersbond. Daarna werd hij preses van de Oost-Vlaamse gilde en stichter-dirigent van het studentensymfonieorkest. Van 1901-1902 tot 1907-1908 was hij hoofdredacteur van Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer en in 1905-1907 preses van het Vlaamsch Verbond. Vooral door deze laatste functies heeft hij zijn stempel kunnen drukken op de Leuvense Vlaamse studentenbeweging en de studententradities.
Het Vlaams studentenleven op een hoger cultureel peil brengen
Van den Eynde zag het als zijn roeping de studenten te bevrijden van het 'bierflamingantisme' en het studentenleven op een hoger cultureel peil te brengen. Hij nodigde Vlaamse culturele en politieke voormannen uit naar Leuven, zoals Frank Lateur Lateur, Frank
Lees meer , René de Clercq De Clercq, René
Lees meer , Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer , Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer en wierp zich op als een mecenas van de Vlaamse muziek en kunst. Zo lanceerde hij toondichters als Karel Mestdagh Mestdagh, Karel
Karel Mestdagh (1850-1924) zette zich met zijn vele composities in voor de vernederlandsing van het muziekleven in Vlaanderen. Lees meer , Arthur Meulemans Meulemans, Arthur
Arthur Meulemans (1884-1966) was een Vlaams-nationalistisch georiënteerde componist, die onder meer dirigeerde op het Vlaams Nationaal Zangfeest en de IJzerbedevaart. Lees meer en Emiel Hullebroeck Hullebroeck, Emiel
Emiel Hullebroeck (1878-1965) was een Vlaamsgezinde componist en dirigent. Hij is van grote betekenis geweest voor de Vlaamse liedbeweging in de 20ste eeuw en voor het sociale statuut van... Lees meer en bracht zelfs de Vlaamse Opera Vlaamse Opera
Lees meer van Antwerpen naar Leuven. Deze initiatieven waren niet zonder gevolg en gedurende zijn verblijf in Leuven evolueerden de gilden en clubs naar een hoger cultureel peil en naar meer concreet engagement. Het was de tijd van de ‘belle époque’ van het Leuvense studentenleven en de vermogende Van den Eynde werd ook wel de 'prins-student' genoemd, naar het populaire Duitse romantische toneelstuk Alt-Heidelberg (Oud-Heidelberg) dat hij in Leuven introduceerde . Van den Eynde schreef ook zelf enkele studentenliederen, en schreef en componeerde in 1904 de woorden en de muziek van het Verbondslied van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer (KVHV).
Van Ons Leven maakte Van den Eynde een kwalitatief studentenblad, zowel naar vorm als naar inhoud. Hij zorgde ervoor dat de Vlaamse studenten zich uiterlijk gingen onderscheiden van de Franstaligen, door een eigen studentenpet in te voeren naar Duits model (1907). Al deze initiatieven financierde hij met zijn erfenis. Toen zijn vermogen in 1908 dit niet meer toeliet, verliet hij zonder enige academische titel Leuven. Zijn studies (eerst geneeskunde, dan rechten) had hij namelijk volkomen verwaarloosd door zijn drukke studentikoze activiteiten.
Na zijn studententijd
Van den Eynde opende in 1908 een kunstwinkel Flandria in Brussel, maar ging nog in hetzelfde jaar bankroet. Via minister Joris Helleputte Helleputte, Joris
Joris Helleputte (1852-1925) heeft bijna een halve eeuw lang gewogen op de Belgische samenleving: als neogotisch architect, als gangmaker van sociale organisaties, inzonderheid de Belgisc... Lees meer (die hij nog kende van zijn studententijd) bekwam hij in 1909 een betrekking bij het ministerie van de Spoorwegen. Op Vlaams vlak bleef hij actief door onder andere lezingen te geven over de Vlaamse kunst voor plaatselijke Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer afdelingen en de Brusselse werkmanskringen. Hij schreef ook kronieken in Hooger Leven Hooger Leven (1906-1914)
Het weekblad Hooger Leven was van 1906 tot 1914 een belangrijke spreekbuis van het katholieke flamingantisme. Lees meer en stichtte het maandblad De Vlaamsche Kunstkamer.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer kwam Van den Eynde in het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer terecht. Hij werd lid van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer en in 1917 benoemd tot afdelingshoofd van het Vlaamse ministerie van schone kunsten. Na de oorlog week hij uit naar Nederland en werd in België bij verstek tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij overleefde door op te treden als privé-leraar muziek en taal in Maastrichtse gezinnen. Hij stierf in grote armoede in 1929. In 1955 werd Van den Eyndes stoffelijk overschot op initiatief van het KVHV van Leuven overgebracht naar Vlierbeek.
Literatuur
– Huldenummers van Ons Leven, 22 februari 1908, 27 mei 1935 en 23 maart 1955.
– J. Grauls, Jef van den Eynde, in: Ons Volk Ontwaakt, 28 april 1929.
– J.A. Spincemaille, Jef van den Eynde herdacht, in: Roeping, juli 1935.
– E. Claes, Leuven: o dagen, schone dagen, 1959.
– L. Vos-Gevers, De Vlaamse studentenbeweging te Leuven, 1836-1914, in: Onze Alma Mater, jg. 29, 1975, nr. 2, pp. 109-142.
– Een eeuw Vlaamse studentenbeweging te Leuven. Catalogus van de tentoonstelling 16 februari tot 2 april 1976, 1976.
– H. Maes, Jef Van den Eynde, weeldekind en trekpaard van het Leuvense studentenleven, in: Bijdragen tot de geschiedenis van de stad Deinze, 1984, pp. 73-118.
– M. de Goeyse, O Vrij studentenheerlijkheid. Historische schetsen, 1987.
– H. Maes, Jef van den Eynde, in Nationaal Biografisch Woordenboek, 1990, dl. 13.
– L.Vos, B. de Wever en W. Weets, Vlaamse Vaandels, rode petten. Honderd jaar Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond. Kapellen, 2002.