Nothomb, Pierre
Pierre Nothomb (1887-1966) was een Belgisch-nationalistisch politicus, schrijver en publicist. Hij groeide tijdens en net na de Eerste Wereldoorlog uit tot het boegbeeld van het Belgisch nationalisme en annexionisme. Met de Action Nationale legde hij zich vanaf 1924 meer toe op de binnenlandse politiek. Eind 1927 keerde hij voorgoed terug naar de Katholieke Partij.
Pierre Nothomb studeerde tot 1910 rechten in Leuven en werd stagiair bij de latere minister Henry Carton de Wiart.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer groeide Nothomb, die de regering naar Le Havre was gevolgd, uit tot het boegbeeld van het Belgisch nationalisme Belgisch nationalisme
Lees meer en annexionisme. In 1918 was hij de oprichter en drijvende kracht van het Comité de Politique nationale Comité de Politique nationale
Het Comité de Politique Nationale (° december 1918-1930) was een rechts-nationalistische drukkingsgroep geleid door Pierre Nothomb die op rumoerige wijze ijverde voor gebiedsuitbreiding. ... Lees meer dat, met discrete steun van het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Belgische gebiedseisen verdedigde. Nothomb was sinds 1917 officieus verbonden aan Buitenlandse Zaken en na de wapenstilstand beschikte hij over een kantoor op het ministerie. Pas in het najaar van 1919 werd hij, na het zoveelste incident met Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer , door Buitenlandse Zaken wandelen gestuurd.
Na afloop van de vredesconferentie belandden de nationalisten in de politieke marginaliteit. Begin 1924 werd het Comité de Politique nationale omgevormd tot de Action nationale, die zich vooral toelegde op de binnenlandse politiek. Nothomb begon een hevige flirt met het Italië van Mussolini. Bij de verkiezingen van 1925 kreeg hij, dankzij de steun van oud-minister Jules Renkin Renkin, Jules
Jules Renkin (1862-1934) was een katholieke, christendemocratisch geïnspireerde politicus, die verschillende ministerposities bekleedde en vooral naam maakte als minister van Koloniën. H... Lees meer , de elfde plaats op de katholieke Kamerlijst in Brussel, maar hij werd niet verkozen. Nothomb en de Action nationale speelden een opvallende rol in de buitenparlementaire agitatie tegen de regering- Prosper Poullet Poullet, Prosper
Hoewel hij afkomstig was uit een Franstalig aristocratisch milieu, realiseerde de katholieke burggraaf Prosper Poullet (1886-1937) mee de eentaligheid van Vlaanderen en leidde hij de eers... Lees meer - Emile Vandervelde Vandervelde, Emile
Emile Vandervelde (1866-1936) was een socialistische partijleider en politicus die een vooraanstaande rol speelde in de Vlaamse vraagstukken van zijn tijd. Lees meer in 1925. Eind 1927 keerde Nothomb voorgoed terug naar de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer . Bij de verkiezingen van 1929 werd hij op de Brusselse Kamerlijst geflankeerd door de Vlaamsgezinde christen-democraten Emiel van Dievoet Van Dievoet, Emiel
Lees meer , Herman Vergels Vergels, Herman
Lees meer en Jan van den Eynde, wat heel wat commentaar uitlokte bij zijn vroegere nationalistische medestanders. Toen Nothomb via het weekblad van de Action nationale liet weten dat hij ook de vernederlandsing van de Gentse universiteit aanvaardde, kwam het tot een breuk met de andere durs in het nationalistische kamp.
Nothomb was van 1932 tot 1936 gemeenteraadslid in Sint-Joost-ten-Node en van 1938 tot 1958 in zijn Luxemburgse thuisbasis Habay-la-Neuve. Van 1936 tot 1965 was hij senator. Hij bleef zijn hele leven een overtuigd Belgisch nationalist: Je suis Belge, je l'ai senti avec joie et avec orgueil. Op het einde van de jaren 1930 kwam er een symbiose tot stand tussen de Groot-Belgische ideeën van Nothomb en de Bourgondisch-belgicistische staatsdromen van Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer , en beide mannen werden vrienden. In september 1939 ondertekende Van Severen het manifest van de door Nothomb opgerichte Ligue de l'Indépendance, die de notie neutraliteit koppelde aan een autoritaire staatsinrichting. Toen Van Severen in mei 1940 werd opgepakt kwam Nothomb vergeefs tussen om de Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer -leider vrij te laten.
Werken
– Journal de Pierre Nothomb (déposé aux Archives de l’U.C.L.).
– Le roman de 1830, z.j.
– La barrière belge. Essai d'histoire territoriale, 1916.
– Etapes de nationalisme belge, 1918.
– Notre nationalisme. But, bases, principes, méthode, programme général, 1926.
Literatuur
– F. Kiesel, Le cycle d'Olxheim ou Pierre Nothomb, chroniqueur et visionnaire, in : Revue Générale, jg. 1, 1936, pp. 19-36.
– J. Beaufays, Contribution à l'étude de l'histoire des idées politiques pendant la période allant de 1919 à 1939. Le Comité de Politique Nationale et Pierre Nothomb, 1963.
– F. Kiesel, Pierre Nothomb, 1965.
– P. Struye, Pierre Nothomb, homme politique, in : Revue Générale Belge, jg. 104, 1968, pp. 69-78.
– G. Bouillon, Pour saluer Pierre Nothomb, 1976.
– Pierre Nothomb et le nationalisme belge de 1914 à 1930 (Cahiers de l'Académie Luxembourgeoise, nouvelle série, nr. 8, 1980).
– A. Colignon, Pierre Nothomb, un d’Annunzio belge ?, in: La croix et la bannière. Les catholiques en Luxembourg de Rerum Novarum à Vatican II, 2005, pp.129-132.