De Nieuwe Gids

Publicatie
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Gaston Durnez (1998)

De Nieuwe Gids was een katholieke krant (voor de middengroepen), die verscheen van 1947 tot 1995.

Volledige titel
De Nieuwe Gids
Periode
1947 -
1995
Leestijd: 3 minuten

Toen de nv De Standaard na het einde van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
in de herfst van 1944 onder sekwester werd geplaatst en haar kranten niet meer konden verschijnen, sloten enkele Vlaamse industriëlen onder de leiding van Léon Bekaert Bekaert, Léon
Lees meer
en Tony Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer
een overeenkomst met de eigenaar van de krant, de familie Sap. Voor een periode van twee jaar konden zij beschikken over de titels, de gebouwen en de infrastructuur van de krantengroep.

Op 5 oktober 1944 liet de nieuw opgerichte nv De Gids de kranten van De Standaard-groep opnieuw verschijnen. De krant Het Nieuwsblad Het Nieuwsblad
Lees meer
en het weekblad Ons Volk Ons Volk
Ons Volk Ontwaakt begon in 1911 als Vlaamsgezind weekblad en evolueerde – vooral na de naamswijziging naar Ons Volk in 1932 – tot een katholiek gezinsmagazine. Lees meer
behielden hun naam, maar de titel van De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
werd al na korte tijd gewijzigd tot De Nieuwe Standaard. Dat gebeurde onder meer na kritiek vanuit flamingantische hoek op de berichtgeving over collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
en repressie Repressie
Lees meer
in het blad, die door de voormalige eigenaars werd gedeeld. Op initiatief van Herbert werd ook een op een intellectueel publiek gericht weekblad opgericht, De Spectator. Op zijn hoogtepunt bereikte De Nieuwe Standaard, die net als zijn ‘ideoloog’ Herbert een verzoening tussen Vlaanderen en België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
voorstond, een oplage van 60.000 exemplaren.

Nadat de familie Sap het sekwester had afgekocht, wilde zij de bladen die de nv De Standaard vroeger had uitgegeven opnieuw overnemen. Een proces met de nv De Gids had als resultaat dat de laatstgenoemde groep het pand aan de Brusselse Jacqmainlaan, dat oorspronkelijk had toebehoord aan De Standaard-groep, moest verlaten.

Van De Nieuwe Standaard naar De Nieuwe Gids

Op een nieuwe locatie in de hoofdstad, in de Zandstraat, werden vanaf mei 1947 de dagbladen De Nieuwe Gids en ‘t Vrije Volksblad (in 1948 overgenomen door Het Nieuws van den Dag Het Nieuws van den Dag
Lees meer
) en het weekblad Overal gemaakt. In 1950 werd een overeenkomst gesloten met de uitgeverij van Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer
. De Nieuwe Gids werd voortaan gedrukt op de persen van de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging Christelijke arbeidersbeweging
In de christelijke arbeidersbeweging heeft steeds een uitgesproken belangstelling voor de Vlaamse kwestie bestaan. De groeiende invloed van deze beweging, in het kielzog van de democratis... Lees meer
en herleid tot een kopblad, weliswaar met eigen politieke commentatoren en een tijdlang ook een aparte culturele rubriek. De krant bleef altijd min of meer een ondergeschoven kind van Het Volk en inzake de berichtgeving over en de affiniteit met de Vlaamse beweging kon De Nieuwe Gids algauw de concurrentie met De Standaard niet aan, voor zover men dat al wilde.

De Nieuwe Gids fungeerde tijdens de volgende decennia als een soort onofficiële spreekbuis van de middenstandsgroepen binnen de katholieke zuil en vertolkte ook de standpunten van de gematigd Vlaams(gezind)e vleugel binnen de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP)
. Geleidelijk kalfde het lezerspubliek echter af, zodat de krant uiteindelijk op niet meer dan enkele duizenden exemplaren werd gedrukt.

Toen de Vlaamse Uitgeversmaatschappij (VUM), ondertussen uitgever van de bladen van De Standaard-groep, in 1995 Het Volk overnam, werd besloten om De Nieuwe Gids op te doeken. Het laatste nummer verscheen op 30 november 1995.

De opeenvolgde hoofdredacteurs van De Nieuwe Gids tussen 1944 en 1975 waren Betsy Hollants Hollants, Betsie
Betsie Hollants (1905-1996) was redacteur van De Morgenpost en Vandaag. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze betrokken bij het verzet. Vervolgens was ze hoofdredacteur van De Nieuwe Stan... Lees meer
, Maurice Roelants Roelants, Maurice
Maurice Roelants (1895-1966) was een Vlaamse literaire auteur en cultuurpromotor. Lees meer
, Jan de Spot (1912-1980), Jozef Delafortrie Delafortrie, Jef
Lees meer
en Antoon Breyne Breyne, Antoon
De West-Vlaamse jurist en Leuvense hoogleraar Antoon Breyne (1910-1986) werkte vrijwel zijn hele beroepsleven als journalist en was onder meer van 1959 tot 1975 hoofdredacteur van de kran... Lees meer
. Tijdens de twee daaropvolgende decennia stonden Achiel Samoy (1918-2000) en Frans van Erps (1921-1991) in voor de editorialen.

Literatuur

– J. Gol, Le monde de la presse en Belgique, 1961.
– G. Durnez,De Standaard. Het levensverhaal van een krant, 2 dln., 1985-1993.
– G. Tegenbos, De Nieuwe Gids verdwijnt, in: De Standaard, 3 maart 1993.
– P. Vandenberghe, Ik kan niemand iets kwalijk nemen. Achiel Samoy, vijftig jaar bij de Nieuwe Gids, in: Het Volk, 30 november 1995.
– M. Ruys, Afscheid van de krant die niet aansloeg, in: De Standaard, 1 december 1995.
– G. Durnez, De tijd van Toon, in: De Standaard, 2 december 1995.
– E. de Bens, De Pers in België, 1997.

Suggestie doorgeven

1975: Els De Bens / Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel