Lefèvre, Theo

Theo Lefèvre was de zoon van Etienne Lefèvre, een sociaal geëngageerde Franssprekende katholieke advocaat die in 1922 overleed aan de gevolgen van een gasaanval tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer . In 1932 ging Lefèvre rechten studeren aan de Gentse universiteit. Omdat hij de katholieke Société Générale des Etudiants Catholiques (kortweg de Gé) te weinig Vlaams en sociaal geëngageerd vond, richtte hij in 1933 met een paar gelijkgezinden de Katholieke Vlaamsche Studentenvereeniging op. Hij was ook voorzitter van het Dietsch Studentenverbond Dietsch Studentenverbond
Het Dietsch Studenten Verbond was een van oorsprong Nederlandse nationalistische studentenvereniging, die in de periode 1922-1941 actief was in Nederland en Vlaanderen. Op haar hoogtepunt... Lees meer . In 1937 vestigde hij zich als advocaat en werd secretaris van de Algemeen Christelijk Verbond van Werkgevers (ACVW).

Politieke carrière

Tijdens de oorlog schreef hij af en toe korte artikels in het sluikblad Vrij, de Vlaamse tegenhanger van de illegale La Libre Belgique, en werd verbindingsofficier voor de Nationale Koninklijke Beweging. Vanaf september 1940 dook hij op in de studie- en discussiegroepen rond de Kortrijkse textielondernemer Tony Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer . Daar leerde hij onder meer Renaat van Elslande Van Elslande, Renaat
Renaat van Elslande (1916-2000) was een redacteur en katholiek politicus. Hij zetelde 32 jaar in de Kamer en vervulde meerdere ministerfuncties. Lees meer , Jean Duvieusart, Jos de Saeger De Saeger, Jos
Jos de Saeger (1911-1998) voerde als CVP-politicus in Mechelen en als minister van Openbare Werken een beleid van economische expansie en ijverde als partijleider voor een verregaande fed... Lees meer , Robert Vandekerckhove Vandekerckhove, Robert
Robert Vandekerckhove (1917-1980) was een notaris en CVP-gemeenteraadslid in Mechelen, partijvoorzitter (1969-1971), de eerste voorzitter van de Nederlandse Cultuurraad (1971-1974), minis... Lees meer , Michiel Vandekerckhove Vandekerckhove, Michiel
Michiel Vandekerckhove (1909-2003) was een advocaat uit Moeskroen, die daar de gevolgen van de als anti-Vlaams ervaren talentelling van 1930 bestreed. Hij stond mee aan de wieg van de Chr... Lees meer en Albert de Clerck De Clerck, Albert
Albert de Clerck (1914-1974) behoorde tot de eerste lichting CVP-parlementairen. Als bevoegde minister zette hij zich in het bijzonder in voor de middenstand. Verder was De Clerck een van... Lees meer kennen. Na de bevrijding vonden deze jongeren een spreekbuis in het weekblad 't Westen, dat een belangrijke rol speelde bij de stichting van de nieuwe Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer (CVP).

In 1946 werd Lefèvre als Kamerlid van die partij in het arrondissement Gent verkozen. Hij bleef het tot 1971, daarna zetelde hij tot zijn overlijden in de Senaat. Tijdens de Koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer toonde hij zich een fervent leopoldist. Na de troonsafstand van Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer op 1 augustus 1950, die binnen de CVP voor grote ontreddering zorgde, werd hij onverwacht verkozen tot partijvoorzitter. Hoewel hij aanvankelijk werd beschouwd als een overgangsfiguur, leidde hij de partij tot 1961. Hij toonde zich een autoritair en militant voorzitter.

Tijdens de schoolstrijd leidde hij het felle katholieke verzet tegen de schoolpolitiek van de rood-blauwe regering-Achille van Acker en in 1958 was hij een van de architecten van het Schoolpact. In dat jaar werd hij ook minister van staat. In 1961 werd hij na geheime onderhandelingen met Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer premier van een rooms-rode regering. Tijdens zijn legislatuur werden heel wat belangrijke hervormingen doorgevoerd: onder meer een belastinghervorming, taalwetten op administratie en onderwijs, de vastlegging van de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer en een hervorming ziekte- en invaliditeitsverzekering. Bij de parlementsverkiezingen in 1965 werd dit beleid met een verpletterende nederlaag afgestraft. Hij keerde hierna nog even terug op het voorplan als minister (1968-1971) en staatssecretaris (1971-1973) belast met Wetenschapsbeleid.

Zijn drukke binnenlandse activiteiten verhinderden hem niet een internationale loopbaan uit te bouwen: lid van de algemene EGKS-vergadering, van de raadgevende vergadering van de Raad van Europa, van de West-Europese Unie, van het Comité-Monnet, en voorzitter van de Internationale Unie der Christen-democraten. In 1973 werd hij bovendien voorzitter van de raad van beheer van de Katholieke Universiteit Leuven en beheerder van de Bank Brussel Lambert.

Relatie met de Vlaamse beweging

Lefèvres relatie met de Vlaamse beweging was dubbelzinnig. Hij was als unitaire belgicist allergisch voor nationalisme en romantisch flamingantisme. Met zijn soms cynische en provocerende uitspraken hierover haalde hij zich regelmatig de woede van de Vlaamse beweging op de hals. Als partijvoorzitter verhinderde hij lange tijd de totstandkoming van een autonome Waalse en Vlaamse vleugel in de christendemocratische partij. Hij bleef zich zijn hele leven verzetten tegen het federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer en het uiteengroeien van Vlaanderen en Wallonië. Anderzijds was hij niet blind voor de communautaire problemen. Als student verdedigde hij de minimalistische Minimalisten
De zogenaamd minimalistische flaminganten probeerden het eisenprogramma voor de Vlaamse beweging, dat tijdens de Eerste Wereldoorlog onder de leiding van Frans van Cauwelaert was tot stan... Lees meer visie van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer . In zijn eerste redevoering in de Kamer pleitte hij voor een menswaardige repressie Repressie
Lees meer . De wet-Piet Vermeylen uit 1961 herstelde – weliswaar na een veroordeling van de Belgische staat door het Europese Hof – op grote schaal gewezen collaborateurs Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer in hun rechten. Als eerste minister legde Lefèvre – ondanks een regeringscrisis en massaal straatprotest – in 1962 de taalgrens vast (met de overheveling van Voeren naar Limburg en van Komen-Moeskroen naar Henegouwen), gaf hij de Franstaligen in zes randgemeenten rond Brussel taalfaciliteiten en deed hij de wetten op het taalgebruik in het bestuur en het onderwijs (1962-1963) goedkeuren. In 1962 installeerde hij een werkgroep om de problemen van de onafwendbare staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer te bestuderen. De besluiten werden later als basis voor de eerste staatshervorming gebruikt. In 1965 leidde de regering-Lefèvre trouwens de procedure tot grondwetswijziging in. Ook als minister van Wetenschapsbeleid trof hij maatregelen om de achterstand van Vlaanderen op dat terrein ongedaan te maken.