Obrie, Julius

Biografie en historische context

Julius Obrie werd geboren in Gent op 16 maart 1849 en overleed er op 20 november 1929. Hij groeide op in een Vlaamsgezinde familie, zijn vader raakte betrokken bij de stichting van het Vlaamsch Verbond Vlaamsch Verbond (1861-1869)
Het Vlaamsch Verbond was een flamingantische politieke drukkingsgroep in Gent. Lees meer door Ferdinand Augustijn Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer in 1861.

Na zijn middelbare studies aan het Koninklijk Atheneum en het Sint-Barbaracollege in Gent promoveerde Obrie in 1871 tot doctor in de rechten aan de Rijksuniversiteit Gent (RUG). Vervolgens vestigde hij zich als advocaat in Gent. Vanaf 1876 was hij vrederechter in het kanton Waarschoot. Daarna werd hij tot rechter benoemd in de rechtbank van eerste aanleg in Dendermonde (1885) en later in Gent (1889), waar hij ondervoorzitter werd. Toen Obrie in 1897 voltijds hoogleraar werd aan de RUG, nam hij ontslag als magistraat.

De jonge Obrie

Reeds als stagiair onderscheidde Obrie zich als flamingantisch advocaat aan de balie in Gent (zie Gerecht Gerecht
Lees meer ). Samen met meester Albert Fredericq Fredericq, Albert
Albert Fredericq (1844-1911) was een Vlaamsgezinde jurist en liberale politicus die zich inzette voor de vernederlandsing van het openbare leven en in het bijzonder het rechtsleven in Vl... Lees meer nam hij in 1872 het initiatief voor een petitie aan het parlement waarin de houding van het hof van cassatie werd aangeklaagd. Dit had in een arrest aan de advocaten van de flamingant Jozef Schoep Schoep, Jozef
Jozef Schoep (1848-1881) was een Vlaamse arbeider die een centrale rol speelde in een taalincident waarrond de Vlaamse beweging zich mobiliseerde en de regering onder druk zette. Dit sym... Lees meer op algemene wijze het recht ontzegd in het Nederlands te pleiten voor het hof van cassatie. De twee jonge stagiairs slaagden erin de handtekeningen van 74 Gentse advocaten te verzamelen.

In 1873 nam Obrie met enkele confraters het initiatief tot de oprichting van de Vlaamse Conferentie der Balie Vlaamse Conferentie der Balie
Lees meer van Gent, de eerste in haar soort. In 1877 richtte hij in Gent, samen met Alfons Siffer Siffer, Alfons
Alfons Siffer (1850-1941) was een gematigd Vlaamsgezinde katholieke drukker-uitgever en politicus, die tevens een leidende rol speelde binnen het Davidsfonds. Behalve volksvertegenwoordig... Lees meer , Herman de Baets De Baets, Herman
Herman de Baets (1856-1922) was een advocaat en katholiek politicus. Lees meer en anderen de Snellaertkring Snellaertkring
De Snellaertkring was een letterkundig genootschap, te Gent opgericht op 5 april 1877 door een aantal Vlaams-nationale of katholieke jongeren (onder anderen Herman de Baets, Karel Lybaer... Lees meer op, die over de partijgrenzen heen de Nederlandstalige literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer wilde vrijwaren en bevorderen, en die ook de 'Vlaamse volksrechten' wilde verdedigen. Zelf droeg Obrie ook bij tot de Nederlandse letterkunde, door zeer bescheiden stukjes in De Vlaamsche Kunstbode De Vlaamsche Kunstbode
De Vlaamsche Kunstbode was een algemeen cultureel tijdschrift dat in Antwerpen verscheen tussen 1870 en 1913. Onder hoofdredacteur August Jozef Cosyn verdedigde het de volksverbondenheid ... Lees meer , Letterkundig maandschrift en Het Belfort Het Belfort
Het Belfort was een Vlaams katholiek tijdschrift ‘toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst’. Het verscheen van 1886 tot 1899. Lees meer , maar vooral door zijn werk in de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer (KVATL) vanaf 1886. Obrie was ook betrokken bij de herdenking van Snellaert honderd jaar na zijn geboorte in 1909.

Nederlandstalige rechtsleer

Obrie legde zich vooral toe op de studie van de Nederlandse rechtstaal en op het wegwerken van de vooroordelen die hierover bestonden. In een brochure uit 1880 over de Nederlandse rechtstaal in Vlaanderen verdedigde hij de toen nog niet vanzelfsprekende stelling dat de Vlaamse juristen moesten trachten zich de keurige rechtstaal uit Noord-Nederland eigen te maken. Obrie bestudeerde het Nederlandse recht, dat hij goed kende, en onderhield in Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer contacten met juristen en taalkundigen.

Bij de oprichting van de KVATL in 1886 werd Obrie, die pas 37 jaar oud was, tot werkend lid verkozen. Van dat jaar af publiceerde hij regelmatig korte studies over wetboeken en rechtstaal in Nederland, introducties waarmee hij bij de Vlaamse juristen, die soms krampachtig op zoek waren naar een Nederlandse rechtstaal, belangstelling wilde wekken voor de rechtspraktijk in dat toch zo nabije taalgebied. Obrie was een bedrijvig academielid. Hij trad regelmatig op als verslaggever, was voorzitter van de in de schoot van de Academie opgerichte Commissie van Onderwijs en Commissie voor Nieuwe Taal- en Letterkunde. In 1902 werd hij bestuurder van de Academie en hij was regelmatig haar afgevaardigde op de Nederlandse Taal- en Letterkundige Congressen Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer . In 1899 trad hij ook op als voorzitter van het Comité bij de inhuldiging van het monument van Jan Frans Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer op het St. Baafsplein in Gent.

Zoals zovelen werd Obrie wél politiek bedrijvig in de strijd om de Gelijkheidswet Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer (1897-1898). Voor de eerste maal werd immers massaal, over de partijgrenzen heen en vanuit heel Vlaanderen geageerd. Obrie was in deze periode actief in het Nationaal Vlaamsch Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer en in de Vlaamsche Volksraad Vlaamsche Volksraad
De Vlaamsche Volksraad bestond van 1892 tot 1914 en probeerde Vlaamsgezinden van uiteenlopende ideologische signatuur samen te brengen. Lees meer en maakte ook deel uit van de eerste Vlaamse Hogeschoolcommissie Vlaamse Hogeschoolcommissies
Van 1896 tot de realisatie ervan in 1930 organiseerden vijf opeenvolgende hogeschoolcommissies het studiewerk over en de propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Zo... Lees meer , die de vernederlandsing van de Gentse universiteit volgens het stelsel Julius Mac Leod Mac Leod, Julius
Julius Mac Leod (1857-1919) was hoogleraar plantkunde aan de Gentse universiteit en een Vlaamsgezinde progressieve liberaal. Hij was een belangrijke pleitbezorger van de vernederlandsing ... Lees meer verdedigde (zie Hoger onderwijs Gent Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer ).

Activisme

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer bleef Obrie aan als hoogleraar toen de Duitse bezetter de Gentse universiteit vernederlandste. Na de bevrijding werd hij daarvoor gearresteerd, in staat van beschuldiging gesteld en verwezen naar het hof van assisen. Vanwege zijn gezondheidstoestand werd hij spoedig vrijgelaten; het kwam nooit tot een proces. Wel werd Obrie als een 'verrader' beschouwd en onmiddellijk na de oorlog ontslagen als hoogleraar en uitgesloten uit de KVATL.