Siffer, Alfons

Alfons Siffer was de tweede zoon uit het tweede huwelijk van een Pruisisch soldaat die zich na de slag bij Waterloo in Zomergem als fabrikant en handelaar in paraplu’s vestigde. Alfons Siffer deed zijn humaniora aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer , waar hij sympathie opvatte voor het Vlaamse culturele en sociale emancipatiestreven. Na het secundair onderwijs studeerde Siffer rechten te Leuven maar hij moest die studies om gezondheidsredenen onderbreken. In Leuven was hij lid van Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer . Hij behaalde in 1876 het diploma van kandidaat-notaris aan de Rijksuniversiteit van Gent.

Drukker-uitgever

Zijn huwelijk in 1879 met de drukkersdochter Marie Fierlefijn werd bepalend voor zijn verdere leven. Kort na zijn huwelijk vestigde hij zich als uitgever en boekhandelaar in het centrum van Gent, op de hoek van het Sint-Baafsplein en de Lange Kruisstraat. Samen met de kapitaalkrachtige halfzuster van zijn echtgenote stichtte hij de naamloze vennootschap Siffer-Léliart die, naast schoolboeken, jaarboeken van verenigingen en allerlei gelegenheidsdrukwerk, talloze tijdschriften en kranten verzorgde, voor binnen- en buitenland. Zo werd hij in 1886 de vaste drukker van de Koninklijke Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer .

Siffer werd ook drukker-uitgever van Het Belfort Het Belfort
Het Belfort was een Vlaams katholiek tijdschrift ‘toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst’. Het verscheen van 1886 tot 1899. Lees meer , vanaf 1900 Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer , waarvan hij tot aan de Eerste Wereldoorlog lid was van de redactieraad. Op zijn catalogus staan verder Jong Vlaanderen Jong Vlaanderen (1900-1902)
Jong Vlaanderen (1900-1902) was een Gentse periodiek die jonge flaminganten en letterkundigen wilde bijeenbrengen. Het bevatte zowel politieke als literaire bijdragen. Lees meer (1900-1902), de Duikalmanak van Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer , het Katholiek Onderwijs, het Westvlaams Idioticon van Leonardus L. de Bo De Bo, Leonardus
Leonard-Lodewijk de Bo (1826-1885) was een priester, jarenlang leraar aan het Sint-Lodewijkscollege in Brugge en overleden als pastoor-deken van Poperinge. Hij was lexicoloog van het West... Lees meer en De Taalstrijd hier en elders De Taalstrijd hier en elders
De Taalstrijd hier en elders was een politiek getint maandblad met veel aandacht voor de taalproblematiek en de Vlaamse beweging. Het verscheen van 1 juni 1884 tot 1897 in Antwerpen en da... Lees meer .

Siffer drukte bovendien heel wat Franstalige tijdschriften, waaronder de ultrakatholieke krant Le Bien Public, Le Magasin littéraire, Le Drapeau (Firmin Vandenbosch en Hector Hoornaert). Stap voor stap groeide hij uit tot een goed aangeschreven drukker-uitgever: zo gaf hij het werk uit van Hilda Ram, Karel de Gheldere De Gheldere, Karel
Karel de Gheldere (1893-1913) was een Vlaamsgezinde geneesheer en romantische dichter, die in zijn jonge jaren een protegé was van Guido Gezelle. Lees meer , August Cuppens Cuppens, August
De Vlaamsgezinde priester en auteur August Cuppens (1862-1924) was actief in het Vlaamse cultuurleven en schreef sterk door zijn Limburgse leefwereld geïnspireerde literatuur. Lees meer , Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer , Alfons Moortgat, René de Clercq De Clercq, René
Lees meer en Amaat Joos Joos, Amaat
Amaat Joos (1855-1937) was een katholiek priester-leraar, pedagoog en taalkundige. Hij was actief en leidinggevend in de Vlaamse katholieke scholierenbeweging en richtte zich als pedagoog... Lees meer .

Verenigingsleven en middenveld

Dit alles verleende hem een groot netwerk in Vlaams-katholieke kringen. Het wekt bijgevolg weinig verwondering dat hij ook behoorde tot de stichters van de Vlaamsche Katholieke Landsbond Vlaamsche Katholieke Landsbond
Lees meer . Siffer onderhield een intense briefwisseling met onder meer priester Hendrik Claeys Claeys, Hendrik
Hendrik Claeys (1838-1910) was een Vlaamsgezinde priester-leraar, schrijver en redenaar, die in 1875 betrokken was bij de oprichting van het Davidsfonds. Lees meer , met Frans de Potter De Potter, Frans
Frans de Potter (1834-1904) was historicus en letterkundige. Hij stond aan de wieg van twee belangrijke instituten: het Davidsfonds en de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letter... Lees meer en verder met Lodewijk de Vriese, Ferdinand van der Haeghen, Virginie Loveling Loveling, Virginie
Virginie Loveling (1836-1923) was een Vlaamse, vernieuwende en vaak uitgesproken geëngageerde schrijfster. Ze was de zus van Rosalie Loveling en de tante van Cyriel Buysse. Lees meer , Charles Bergmans en de leden van de in 1877 opgerichte Snellaertkring Snellaertkring
De Snellaertkring was een letterkundig genootschap, te Gent opgericht op 5 april 1877 door een aantal Vlaams-nationale of katholieke jongeren (onder anderen Herman de Baets, Karel Lybaer... Lees meer . Hij was in 1875, met De Potter, stichter en secretaris-penningmeester van de Gentse Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer afdeling; van 1885 af penningmeester en van 1910 tot 1930 voorzitter. Hij zette zich voornamelijk in voor het inzamelen van geld voor de opbouw van volksbibliotheken. Bij de reorganisatie van het algemeen Davidsfonds (1878) werd Siffer lid van het hoofdbestuur; later speelde hij als ondervoorzitter (1910-1935) een leidende rol bij de voorbereiding en de uitvoering van de belangrijke Davidsfondscongressen van Sint-Niklaas (1910) en Antwerpen (1912). Bij de naoorlogse verkiezingen werd zijn mandaat van ondervoorzitter telkens vernieuwd. Hij deed in 1919 samen met Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer het Davidsfonds herleven.

Als uitgesproken gelovig man engageerde Siffer zich ook in de katholieke werken. Zo was hij stichtend lid en voorzitter (tot 1911) van het Werk der Katholieke Schoolpenning, dat door bisschop Bracq in de context van de Schoolstrijd (1879-1884) de ontwikkeling van katholiek onderwijs financieel mee mogelijk moest maken. Zoals vele geëngageerde gelovigen was hij lid van het sociaal-caritatieve genootschap van Sint-Vincentius a Paulo. Als typische middenstander zou hij zich vooral inlaten met de zich ontwikkelende organisatie van de kleine, zelfstandige ondernemers. Zo werd hij in 1890 ondervoorzitter van de Gentse middenstandsorganisatie Gilde van Ambachten en Neringen, een initiatief van Arthur Verhaegen dat slechts een kort leven was beschoren.  In 1895 was hij een van de stichtende leden van de Gentse Burgerkring, een middenstandsbeweging die banden had met de Vlaamse beweging, en onder leiding stond van Gerard Cooreman Cooreman, Gerard
Gerard Cooreman (1852-1926) was een Gentse advocaat, bankier, verzekeraar en vanaf 1895 ook politicus voor de katholieke partij. Hij stelde zich gematigd op in de Vlaamse kwestie en werkt... Lees meer .

Politieke carrière

Op 17 november 1895 werd de goed genetwerkte Siffer verkozen voor de Gentse gemeenteraad. Van 6 januari 1909 tot 7 januari 1912 nam hij het ambt waar van schepen van openbare werken en openbare gezondheidszorg. Hij was verder waarnemend burgemeester van 18 januari 1909 tot 26 juni 1911. In die hoedanigheid was hij in 1909 de eerste die zijn rede bij de opening van het academiejaar van de Rijksuniversiteit Gent in het Nederlands hield. Ondanks de geringe sympathie die hij in francofiele kringen genoot, werd de Vlaamsgezinde Siffer als lijstaanvoerder van de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer bij de verkiezing van 2 juni 1912 met 1199 voorkeurstemmen voor het arrondissement Gent-Eeklo naar de Kamer van Volksvertegenwoordigers afgevaardigd. Hij bleef katholiek volksvertegenwoordiger tot de verkiezingen van 27 november 1932. Tijdens zijn schaarse tussenkomsten in het parlement verdedigde Siffer vooral de economische Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer belangen van de Gentse haven. Tijdens de Kamerdebatten over de defensiepolitiek en de militiewet van mei 1913 raakte hij in een scherpe woordenwisseling met Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer verwikkeld. Siffer had tot tweemaal toe zijn handtekening geplaatst onder een amendement dat voorzag in de oprichting van eentalig Vlaamse en Waalse regimenten (zie Leger Leger
Lees meer ). Bij beide gelegenheden trok hij echter op het laatste moment zijn steun in en stemde tegen onder druk van de regering. Voor Siffer prevaleerden de belangen van de katholieke partij op zijn gematigde Vlaamse emancipatiestreven.

Eerste Wereldoorlog en nasleep

Tijdens de eerste uren van de Duitse bezetting, op 11 oktober 1914, namen de Duitsers zes vooraanstaande gijzelaars (uit elke politieke familie twee), die bij de geringste weerstand van de bevolking neergeschoten zouden worden. Siffer was een van die zes; pas op 24 december 1914 kwam hij vrij. Siffer wees elke vorm van samenwerking en activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer resoluut af. Zo distantieerde hij zich van de groep Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer rond het blad De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer . Hij schaarde zich op 13 januari 1916, samen met Edward Anseele Anseele, Edward
Edward Anseele (1856-1938) was een Gents socialist en lag in 1885 mee aan de basis van de Belgische Werkliedenpartij. Hij was decennialang een van de tenoren van het socialisme in België.... Lees meer en Jozef-Frederik Vercoullie Vercoullie, Jozef-Frederik
Lees meer , achter het manifest- Louis Franck Franck, Louis
De inzet van Louis Franck (1868-1937) voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs en de Gentse universiteit bracht hem rond 1910 op het hoogtepunt van zijn Vlaams-liberale roem.... Lees meer tegen de vernederlandsing van de Gentse Rijksuniversiteit onder gouverneur-generaal Moritz von Bissing Von Bissing, Moritz
Moritz von Bissing (1844-1917) was van november 1914 tot aan zijn dood in april 1917 gouverneur-generaal van het bezette België. Lees meer . Op 4 november 1918, na het vertrek van de Duitse troepen en enkele dagen voor de definitieve wapenstilstand, nam Siffer samen met Anseele, Vercouillie en kanunnik Maurice de Baets De Baets, Maurice
Maurice de Baets (1863-1931) was priester. Als secretaris van bisschop Antoine Stillemans was hij nauw betrokken bij het conflict tussen de bisschop en priester Adolf Daens. Hij was tegen... Lees meer het voorlopig bestuur van de stad waar en hielp hij de hulpverlening op gang brengen.

Na de Eerste Wereldoorlog werd Siffer herkozen (24 april 1921) en benoemd tot eerste schepen bevoegd voor het havenbeleid en openbare werken (2 juli 1921), wat hij tot 1939 zou blijven. Op 10 november 1931, naar aanleiding van de herdenking van de eerste Belgische parlementsverkiezingen (van 29 augustus 1831), spoorde Siffer het parlement aan om spoedig een oplossing te vinden voor ‘het beangstigende taalvraagstuk’ teneinde de economische en sociale problemen krachtdadiger te kunnen aanpakken. Hij waarschuwde die politici ‘die angstig nauwgezet zijn inzake wettelijkheid, (maar) deze kieschheid verliezen wanneer het gaat om de toepassing van de Vlaamsche wetten’. Het feit dat hij sprak van het ‘taalvraagstuk’ duidt goed zijn positie binnen de Vlaamse beweging aan. In zijn visie bleef deze beperkt tot een taalbeweging, die niet aansloot bij het maatschappelijk en culturele emancipatiestreven, laat staan de Vlaams-nationalistische benadering.