De Gheldere, Karel

Karel de Gheldere had in het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer in de poësis (1858-1859) Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer als leraar. Hij bleef zijn hele leven in de ban van de 'Meester': ‘Sumus enim opera manuum tuarum’ (‘Wij zijn immers 't werk van uw handen’), schreef hij in 1893 in een brief aan Gezelle. Als verstandige en guitige leerling inspireerde hij Gezelle tot het gedicht ‘Aan Karel Degheldere’: ‘G'hebt met een goeden plaaster mij het treurziek hert genezen.’ Gezelle schreef nog meer gedichten voor hem zoals ‘Tranen’ en ‘Zoo welkom als een bie’.

Het was Gezelles bedoeling van dichterlijk begaafde leerlingen als De Gheldere priesters te maken. Nadat Gezelle in 1859 in Roeselare uit de poësisklas verwijderd was, dacht hij er intenser dan ooit te voren aan naar Engeland over te steken om aan het college van Manchester leraar te worden met De Gheldere als assistent, een plan dat evenwel mislukte. Na een korte roepingscrisis trok De Gheldere in 1861 naar de Leuvense universiteit waar hij in 1866 afstudeerde. Met zijn neef Eugeen van Oye Van Oye, Eugeen
Eugeen van Oye (1840-1926) was een arts, dichter en toneelschrijver. Hij was de leerling van Guido Gezelle en vertoefde in de kringen van Peter Benoit. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ... Lees meer en met Gustaaf Verriest Verriest, Gustaaf
Gustaaf Verriest (1843-1918) was een katholiek en Vlaamsgezind spreker en publicist uit de kringen rond Guido Gezelle, Albrecht Rodenbach en Pieter P. Alberdingk Thijm. Lees meer (1843-1918) zou hij het triumviraat van de dichtende geneesheren vormen.

Als eerstejaarsstudent liet hij onder de titel Jongelingsgedichten zijn Roeselaarse debutantenpoëzie verschijnen. De bundel bevat gedichten met een geestdriftig Vlaamsgezinde toon, onder andere ‘Verdediginge’, waarin de dichter uitvaart tegen een journalist van het Franse blad Le Siècle, die in zijn verslag over de inwijding van de spoorweg Lichtervelde-Veurne (1858) de Vlamingen had beledigd: ‘O vlamingszoon, door fransche monden/ Is weêr uw reine naem geschonden/ De vlaming zal hem vergenoegen/ Met 't geen hy van zyn vaders erft,/ Zoo zal hy vlaemsch zyn tot hy sterft!’

Later, als geneesheer te Koekelare, was De Gheldere de bezieler van de zanggilde Sint-Genesius, een lokale incarnatie van de romantische Vlaamse beweging, waarvoor hij verscheidene liederteksten schreef. Verder publiceerde hij nog de bundels Landsliederen (1883) en Rozeliederen (1893), maar het was vooral in zijn Jongelingsgedichten (1861) en naderhand in zijn liederteksten voor de Brugse feesten ter ere van Karel de Goede (1884) en van Jan Breydel en Pieter de Coninck Breidel en De Coninck
Jan Breidel en Pieter de Coninck waren volksleiders in de vroege 14de eeuw. Door de Vlaamse beweging werden ze later vereerd als helden van de vrijheidsstrijd en het Vlaamse verzet tegen ... Lees meer (1887) dat zijn Vlaamsgezindheid duidelijk tot uitdrukking kwam. Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer noemde De Gheldere in zijn Twintig Vlaamsche Koppen ‘een der best bekende en meest gegeerde dichters in Vlaanderen’.

Door bemiddeling van Gezelle werd hij corresponderend (1889) en werkend (1892) lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer ; sindsdien gaf hij nog uitsluitend taalkundige werken uit. Hij bleef tot op hoge leeftijd een veel gevraagde redenaar en huldedichter op tal van Vlaamsgezinde bijeenkomsten en huldigingen.