Fredericq, Albert

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, herwerking), José Verschaeren (1998)

Albert Fredericq (1844-1911) was een Vlaamsgezinde jurist en liberale politicus die zich inzette voor de vernederlandsing van het openbare leven en in het bijzonder het rechtsleven in Vlaanderen.

Geboorte
Menen, 7 mei 1844
Overlijden
Gent, 11 maart 1911
Leestijd: 3 minuten

Albert Fredericq, zoon van een geneesheer, doorliep de humaniora in het Sint-Amandscollege in Kortrijk en onderscheidde er zich onder meer voor het vak Nederlands. Vervolgens studeerde hij rechten aan de Leuvense universiteit, waar hij eerst secretaris en later ondervoorzitter was van het Vlaamsgezinde literaire genootschap Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
.

Hij vestigde zich als advocaat in Gent en pleitte er vooral strafzaken, meestal in het Nederlands. Nadat het Hof van Cassatie in de zogeheten zaak Schoep Schoep, Jozef
Jozef Schoep (1848-1881) was een Vlaamse arbeider die een centrale rol speelde in een taalincident waarrond de Vlaamse beweging zich mobiliseerde en de regering onder druk zette. Dit sym... Lees meer
concludeerde dat advocaten niet in het Nederlandse mochten pleiten, slaagde Fredericq er in 1873 in om 74 van zijn Gentse confraters een verzoekschrift aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers te laten tekenen voor een wet op het gebruik van het Nederlands in strafzaken, waarvoor een voorstel was ingediend door Edward Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer
. Die wet kwam er datzelfde jaar en bepaalde dat in de Nederlandstalige gerechtelijke arrondissementen in België het Nederlands in principe de taal van de rechtspleging was, maar dat door advocaten desondanks toch nog in het Frans kon worden gepleit (zie taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
).

In datzelfde jaar 1873 – en als een uitvloeisel van het initiatief van Fredericq – werd de Vlaamse Conferentie der Balie Vlaamse Conferentie der Balie
Lees meer
van Gent opgericht, die de Vlaamsgezinde advocaten die in de Oost-Vlaamse provinciehoofdstad pleitten verenigde. Fredericq was er de eerste secretaris-penningmeester van en van 1888 tot zijn overlijden voorzitter. Hij zette zich ook in voor een overkoepelende organisatie van Vlaamsgezinde juristen, die er in 1885 kwam met de oprichting van de Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden
De Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden (1885-…) werd opgericht als een overkoepelende vereniging van Vlaamsgezinde juristen uit alle disciplines. De vereniging zette zich in voor de verned... Lees meer
. In 1903-1904 was Fredericq, die ook boeken-en kunstverzamelaar was, stafhouder van de Gentse balie.

Als liberaal lid van de Oost-Vlaamse provincieraad (1879-1898 en 1904-1911) en als lid van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
kwam Fredericq op voor de vernederlandsing van het openbaar leven. Op de vergadering van de Bond der Vlaamsche Liberale Maatschappijen Bond der Vlaamsche Liberale Maatschappijen
De Bond der Vlaamsche Liberale Maatschappijen (1885 – circa 1896) coördineerde in deze scharnierperiode de initiatieven van de verschillende liberale Vlaamsgezinde Gentse verenigingen. ... Lees meer
in Gent in 1891 pleitte hij voor de vernederlandsing van de procedure voor de militaire rechtbanken, een thema waarover hij in 1874 een bijdrage had geschreven in het tijdschrift Nederlandsch Museum Nederlandsch Museum
Lees meer
. Al kort na zijn afstuderen had Fredericq zich geëngageerd in de liberale partij en zuil als secretaris van de Gentse liberale voorman en minister Gustave Rolin-Jaecquemyns Rolin-Jaequemyns, Gustave
Lees meer
.

Albert Fredericq, die ook lobbyde om aan de Université Libre de Bruxelles een Nederlandstalige cursus te organiseren, was een oom van de Vlaamsgezinde Gentse hoogleraar (literatuur)geschiedenis Paul Fredericq Fredericq, Paul
Paul Fredericq (1850-1920) was een vooraanstaande Gentse historicus, die als de officieuze ideoloog van het liberaal flamingantisme kan worden  omschreven. Als rector van de Gentse univer... Lees meer
. Hij zette zich ook sterk in voor de Gentse haven en het kanaal Gent-Terneuzen en trad geregeld op als curator van failliete bedrijven.

Werken

– Arm Volk, 1870.
– De militaire strafrechtspleging in België, in: Nederlandsch Museum, 1874.

Literatuur

– G. Baert, Fredericq, Albert, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 6, 1974, kol. 292-296.
– Id., De Vlaamse Conferentie der Balie van Gent, 1873-1973, 1974.
– N. Lehoucq en T. Valcke, De fonteinen van de Oranjeberg. Politiek-institutionele geschiedenis van de provincie Oost-Vlaanderen van 1830 tot nu. Dl. 2. Biografische repertorium, 1997, p. 244.
– G. Schrans, Fredericq & Co. Een geslacht in licht en schaduw, 2014.

Suggestie doorgeven

1998: José Verschaeren

2023: Nico Van Campenhout

Inhoudstafel