De Ridder, Clem

Clem de Ridder werd geboren in een gezin met vijf kinderen van een technicus bij de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS). Hij behaalde het diploma van onderwijzer aan de normaalschool Sint-Jan Berchmans in Oostakker en vervolgens dat van letterkundig regent aan de normaalschool Sint-Thomas in Brussel. Hij volgde ook cursussen kunstgeschiedenis en communicatiewetenschappen, respectievelijk aan de leergangen van de stad Brussel en de Katholieke Universiteit Leuven. De Ridder was in zijn studietijd lid van de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer (KSA).

De Tweede Wereldoorlog

In 1942 trad hij in dienst van de Nationale Landbouw- en Voedingscorporatie (NLVC) en datzelfde jaar meldde hij zich als lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV). Naar aanleiding van het overlijden van VNV-leider Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer publiceerde hij in het weekblad van deze partij, De Nationaalsocialist De Nationaal-Socialist
De Nationaal-Socialist (1941-1944) was het weekblad van de collaborerende Eenheidsbeweging-VNV. Lees meer (20 oktober 1942), een ‘Gebed’ waarin hij de overledene ‘een Ziener, een Soldaat, een Leider’ noemde. Een week later fulmineerde hij in hetzelfde blad tegen Groot-Brittannië, dat hij verweet de bakermat te zijn geweest van de ‘zedenloze en God-ontkennende’ Verlichting. In 1943 publiceerde hij in de VNV-partijkrant Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer (5 juni) en het jongerenweekblad De Jonge Nationaal-Socialist De Jonge Nationaal-Socialist (Jonas)
De Jonge Nationaal-Socialist was een halfmaandelijkse periodiek van de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV) die verscheen van 1941 tot 1943. Het blad werd vaak afgekort tot Jo... Lees meer (8 september) van deze partij twee bijdragen die illustreren dat de denk- en leefwereld van de toen 23-jarige sterk was getekend door de (retoriek van de) Nieuwe Orde. Hij omschreef de epoche van het nationaalsocialisme en de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer als ‘een tijd van beslissingen, niet voor een paar decennia maar voor eeuwen; een tijd waarin geen afzijdigheid kan worden geduld’. De Ridder wees ook ‘de hysterische negermuziek door heimatloozen geïmporteerd’ en ‘de sentimenteele flauwigheden van een kabaretzangeres’ af en stelde dat ‘ons lied de grootheid van ons Dietsch verleden, de hardheid van den huidigen kamp en de heerlijkheid van onze volksche toekomst’ behoorde te verkondigen. Eerder dat jaar, op 14 augustus 1943, werd in De Nationaalsocialist zijn marslied voor de Dietsche Militie-Zwarte Brigade Dietsche Militie – Zwarte Brigade
De Dietsche Militie-Zwarte Brigade was de militie van de Eenheidsbeweging-VNV (1941-1943), in november 1943 herdoopt tot Dietsche Militie (1943-1944). Lees meer van het VNV opgenomen. In de editie van dat blad van 13 mei 1944 had hij het over ‘de waardige afstammeling van Van Severen’, die een ‘superieur gevoel’ koppelde aan ‘grootse dadendrang’. In een artikelenreeks over ‘Religieuze aspekten van deze revolutie’ in de gelijkgeschakelde krant Het Nieuws van den Dag Het Nieuws van den Dag
Lees meer (19-25 augustus 1944), kort vóór de Bevrijding dus, zette De Ridder zich af tegen ‘het zoo verderfelijke individualisme’ en de ‘onzinnigen klassenstrijd’ en pleitte hij voor ‘een korporatieve staatsordening’ en ‘de huidige revolutie’. Tegelijk stelde hij ‘het levensbescheppende volksbeginsel’ en de ‘volksontredderende kommunistische wereldrevolutie’ scherp tegenover elkaar. In 1945 werd De Ridder omwille van zijn medewerking aan de collaboratiepers veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf, waarvan hij acht maanden uitzat. In 1957 verkreeg hij eerherstel.

In dienst van het Davidsfonds

In 1947 ging De Ridder bij het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer werken en droeg hij zowel professioneel als in zijn vrije tijd bij tot de activering van de Vlaamse beweging. In 1957 promoveerde hij tot secretaris van Eduard Amter Amter, Edward
De Vlaamsgezinde katholiek Eduard Amter (1898-1969) was van 1924 tot 1964 algemeen secretaris van het Davidsfonds en vanuit die functie een belangrijke actor in het flamingantische midden... Lees meer , de secretaris-generaal van het Davidsfonds. Een jaar later publiceerde de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer (VVB) zijn brochure De wereldtentoonstelling van 1958: balans van België, waarin hij betoogde dat deze manifestatie een spiegel was van de Belgische politiek: veel geld voor een publieksevenement met hoge Franstalige functionarissen, terwijl in Vlaanderen werkloosheid heerste.

In 1964 werd De Ridder, nadat Amter met pensioen was gegaan, aangesteld tot secretaris-generaal van het Davidsfonds. Hij groeide al snel uit tot de spilfiguur van de vereniging en stimuleerde zowel de participatie van het katholieke Vlaamsgezinde cultuurfonds aan de buitenparlementaire flamingantische actie als de inhoudelijke vernieuwing van de organisatie. Om het aanhoudende ledenverlies van het Davidsfonds tegen te gaan, zette hij in op meer eigentijdse activiteiten, verjonging van de plaatselijke afdelingsbesturen en verbreding en kwaliteitsverbetering van het boekenaanbod voor de leden, dat ook werd aangevuld met grammofoonplaten. Het Davidsfonds ging bovendien groepsreizen organiseren en er werd een huisdrukkerij op poten gezet. Tegelijk werd de samenwerking met andere Vlaamsgezinde verenigingen en organisaties versterkt, net als de deelname aan het zich verzelfstandigende Vlaamse cultuurbeleid.

In het begin van de jaren 1970 deed zich in het Davidsfonds een diepgaande interne crisis voor, waarbij de visie en de aanpak van toenmalig voorzitter Raymond Derine Derine, Raymond
Raymond Derine (1926-1987) was jurist, hoogleraar, politicus, auteur en polemist. Hij was Antwerps schepen voor de CVP en voorzitter van het Davidsfonds (1970-1972), en zette zich in voor... Lees meer en De Ridder werden gecontesteerd door een jongere generatie, met name door het Jong-Davidsfonds Jong-Davidsfonds
Het Jong-Davidsfonds werd – na een moeilijke aanloop – opgericht in 1956 en kende zijn bloeitijd in de jaren 1960. Toenemende ideologische en organisatorische spanningen met de moederorga... Lees meer , die onder invloed van de contestatie van Mei 68 een meer maatschappijkritische werking voorstond. Derine en De Ridder hielden echter vast aan de twee-eenheid Vlaamsgezind en katholiek, die het Davidsfonds sinds de oprichting in 1875 had voorgestaan. In navolging van voorzitter Derine het jaar voordien nam De Ridder in 1973 ontslag als secretaris-generaal van het Davidsfonds.

Een intermezzo

De Ridder nam na zijn ontslag het directeurschap op zich van het Contact- en Cultuurcentrum Brussel Contact- en Cultuurcentrum Brussel
Lees meer (CCC), waar de directeur kort voordien na interne spanningen was opgestapt. In 1966 was hij een van de medestichters geweest van het CCC, waarvan hij in de 7 jaar tot hij in 1980 met brugpensioen ging de dienstverlening aan het Vlaams cultureel leven in Brussel verbeterde en verruimde. Ondertussen had hij in 1977 het eerste Congres van de Brusselse Vlamingen voorgezeten.

Voorzitter van het Davidsfonds

Na een interregnum met de Leuvense hoogleraar kunstgeschiedenis Carlo Heyman Heyman, Carlo
Carlo Heyman (1920-1994) was gewoon hoogleraar kunstgeschiedenis aan de KU Leuven. Van 1973 tot 1977 was hij voorzitter van het Davidsfonds en in dezelfde periode ook een tijdlang voorzit... Lees meer als voorzitter werd De Ridder in 1977 tot voorzitter van het Davidsfonds verkozen, een functie die hij bekleedde tot 1986. Tijdens dat decennium bevorderde hij - getrouw aan zijn persoonlijke overtuiging en wat hij altijd gedaan - de katholieke inspiratie, de Vlaamsgezinde strijdbaarheid en de kwaliteitsverbetering van de culturele werking van de organisatie. Bij zijn afscheid als voorzitter beklemtoonde hij met de uitspraak ‘Er zijn er geen andere nodig’ dat katholicisme en flamingantisme de twee pijlers van het Davidsfonds moesten blijven. Mede onder impuls van hem sprak het Davidsfonds zich zonder meer uit tegen abortus en euthanasie. Op 6 december 1986 werd hem in De Singel in Antwerpen een huldeviering aangeboden door de katholieke en Vlaamsgezinde ledenorganisatie waarvan hij bijna een decennium voorzitter was geweest.

In het jaar dat hij werd aangesteld als Davidsfondsvoorzitter nam De Ridder ook het voorzitterschap op zich van het Anti-Egmontkomitee Anti-Egmontkomitee
Het Anti-Egmontkomitee verenigde een 50-tal niet-partijpolitieke Vlaamse verenigingen in hun verzet tegen het Egmontpact. De uitgeoefende druk lag aan de basis van de val van de regering-... Lees meer , waarvan de protestcampagne er mee toe bijdroeg dat het communautaire Egmontpact van de met de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) en het Front démocratique des francophones Démocrate féderaliste indépendant
Lees meer (FDF) aangevulde regering van christendemocraten en socialisten geen uitvoering kreeg. Zijn engagement in het Anti-Egmontkomitee sloot naadloos aan bij zijn opvatting dat het Davidsfonds en andere Vlaamse culturele verenigingen en organisaties zich ook dienden te manifesteren als parapolitieke drukkingsgroepen.

Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen en het flamingantische middenveld

De Ridder was in de jaren 1960 en 1970 ook lid van allerhande (overheids)instanties die actief waren op het terrein van het vormingswerk en de Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking. Daarnaast was hij in 1967 medeoprichter van het Vijf November Komitee Nationaal Komitee 5 november
Het Nationaal Komitee 5 november organiseerde op 5 november 1967 een nationale betoging in Brussel rond actuele thema’s uit de Vlaamse beweging, zoals de kwestie Leuven, de splitsing van ... Lees meer , dat onder meer de taalkundige splitsing van de Leuvense en de Brusselse universiteit propageerde en bestuurslid van het Algemeen Amnestiecomité, de Kultuurraad voor Vlaanderen Kultuurraad voor Vlaanderen
De Kultuurraad voor Vlaanderen was een vereniging zonder winstoogmerk opgericht op 21 april 1959, omgevormd tot Interprovinciale Cultuurraad voor Vlaanderen vzw (ICV) op 31 januari 1976 e... Lees meer en het Algemeen Nederlands Zangverbond Algemeen Nederlands Zangverbond
Het huidige Algemeen Nederlands Zangverbond werd in 1933 opgericht onder de naam Vlaamsch Nationale Zangfeesten, als organiserend actiecomité achter het Vlaams Nationaal Zangfeest, dat in... Lees meer (ANZ). In 1965 richtte De Ridder samen met Achilles Mussche Mussche, Achilles
Achilles Mussche (1896-1974) was een socialistisch en flamingantisch geïnspireerde leraar en dichter, die zich in zijn jonge jaren engageerde in het activisme en begin jaren 1920 mee aan ... Lees meer en Adriaan Verhulst Verhulst, Adriaan
Adriaan Verhulst (1929-2002) was een Vlaamsgezinde liberaal die actief was in academische, culturele en politieke kringen. Hij was een mediëvist die beschikte over maatschappelijk engagem... Lees meer , respectievelijk voorzitter van het socialistische Vermeylenfonds August Vermeylenfonds
Het August Vermeylenfonds, opgericht in 1945 door Vlaamse socialisten, beoogde de versmelting van socialistische en Vlaamse idealen. In de jaren 1960 en 1970, onder leiding van Gerlo, koo... Lees meer en het liberale Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer , het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen
Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd officieel opgericht op 13 mei 1966 en overkoepelt een hele reeks Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen van uiteenlopende (ideol... Lees meer (OVV) op, waarvan hij voorzitter was in de jaren 1968-1971, 1972-1973, 1984-1986 en 1996. In 1978, 1979 en 1985 fungeerde hij als voorzitter van de zogeheten staten-generaal van de Vlaamsgezinde verenigingen.

IJzerbedevaart en IJzerwake

In 1993 nam De Ridder ontslag uit het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer , waarvan hij lid was sinds 1970, onder meer omwille van wat hij omschreef als machinaties vanuit de VU en het feit dat er volgens hem te weinig ruimte en aandacht was voor het traditionele (katholieke) flamingantisme. Een en ander was als het ware een heruitgave van het conflict binnen het Davidsfonds twee decennia vroeger. Volgens het in memoriam voor hem in het rechts-nationalistische weekblad ’t Pallieterke 't Pallieterke
’t Pallieterke (1945-…) is een Vlaams-nationalistisch weekblad, dat aanvankelijk uiterst-rechts georiënteerd was en overwegend satirische bijdragen publiceerde, maar dat de afgelopen dece... Lees meer (6 november 2013) zou VU-politicus Hugo Schiltz Schiltz, Hugo
Hugo Schiltz (1927-2006) was een advocaat en politicus voor de Volksunie. Hij zetelde in de Antwerpse gemeenteraad, de Kamer en maakte deel uit van een Vlaamse Regering. Hij zetelde in he... Lees meer ervoor hebben gezorgd dat in 1989 Paul Daels Daels, Paul
Paul Daels (1921-1989) werd na de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse... Lees meer als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité niet werd opgevolgd door De Ridder, maar wel door Lionel Vandenberghe Vandenberghe, Lionel
Lionel Vandenberghe (1943-2023) was voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en senator voor Spirit. Lees meer . Laatstgenoemde zou later namens Spirit, een partij die werd opgericht na de implosie van de VU in 2001, in de Senaat zetelen.

Begin 1995 trad De Ridder op als medestichter van het IJzerbedevaardersforum IJzerbedevaardersforum
Het IJzerbedevaartsforum was een afscheuring van het meer gematigde IJzerbedevaartcomité en werd officieel opgericht op 13 mei 1995. Het was een uiting van de tweespalt tussen de traditi... Lees meer , een groep opposanten van rechtse en traditioneel Vlaams-nationalistische signatuur die de vernieuwing en verbreding van de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer contesteerden. Datzelfde jaar verklaarde hij in het juninummer van Storm. Jeugdmagazine van en voor het VNJ dat hij nooit nog een stap op de bedevaartweide in Diksmuide zou zetten. Aansluitend daarbij verzorgde De Ridder bij de toen nog alleen door het Vlaams Nationaal Jeugdverbond Vlaams Nationaal Jeugdverbond
Het Vlaams Nationaal Jeugdverbond is een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging, die in 1960 werd opgericht door Jaak van Haerenborgh. Ze werd al snel de leidende en na verloop van tijd de... Lees meer (VNJ) georganiseerde alternatieve IJzerwake IJzerwakes
De IJzerwake is een Vlaams-nationale manifestatie die, na een eerste editie in 1995, sinds 2003 plaatsvindt als radicaal alternatief voor de IJzerbedevaart. Lees meer , die vanaf 2003 een traditie zou worden, de gelegenheidstoespraak. Toen de krant De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer kort voor de jongste eeuwwisseling het AVV-VVK Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus (AVV-VVK)
Deze leuze werd in 1881 gelanceerd door Frans Drijvers in het scholierentijdschrift De Student. Ze verwoordde de dubbele motivatie van Vlaamsgezindheid en ultramontaanse geloofsijver die ... Lees meer -logo verwijderde van de titelpagina, schreef De Ridder daarover een snerend gedicht, waarvoor ‘t Pallieterke zijn kolommen openstelde: ‘de libertijn leidt nu ’t festijn, tezamen met de geldmagnaten’. Hoewel de onverbrekelijke combinatie katholiek en Vlaamsgezind voor hem altijd voorop hadden gestaan, keerde hij op die manier meer en meer terug naar het radicaal-rechtse Vlaams-nationalisme Vlaams-nationalisme
Lees meer van zijn jeugd- en jongelingsjaren.

Auteur

De Ridder publiceerde lieder- en toneelteksten, bindteksten voor flamingantische manifestaties, essays en poëziebloemlezingen en samen met secretaris van het IJzerbedevaartcomité Rik de Ghein De Ghein, Rik
Lees meer het lees- en kijkboek Een halve eeuw Vlaams idealisme. 50jaar IJzerbedevaarten (1977) en met journalist Mark Deweerdt en rector van de Leuvense universiteit Roger Dillemans als mederedacteurs het naslagwerk Wegwijs Politiek (1994). De plannen om De Ridder voor de periode na de Tweede Wereldoorlog een vervolg te laten schrijven op de driedelige geschiedenis van het Davidsfonds door de Leuvense historicus Lode Wils Wils, Lode
Lode Wils (1929) is een emeritus hoogleraar eigentijdse geschiedenis. Hij publiceerde voornamelijk over het katholieke flamingantisme en is een van de belangrijkste geschiedschrijvers van... Lees meer werden niet gerealiseerd.