Vlaamsche Landsleiding

Embryonale regering van Vlaamse collaborateurs in exil van september 1944 tot het voorjaar 1945 in Duitsland Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer .

In september 1944 vluchtten een 15.000-tal Vlamingen, leden van collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer bewegingen en hun familieleden, naar Duitsland. Een deel had angst voor de verwachte repressie Repressie
Lees meer , een ander deel wilde de strijd aan de zijde van Duitsland voortzetten. Tot deze laatste groep behoorde de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag), onder leiding van Jef van de Wiele Van de Wiele, Jef
Jef van de Wiele (1903-1979) was een leraar, schrijver en leider van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap. Hij trad tijdens de Tweede Wereldoorlog in de culturele en politieke collabor... Lees meer . De DeVlag was na de invoering van het burgerlijk bestuur in België op 12 juli 1944 de bevoorrechte gesprekspartner voor de Duitse bezetter. Het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) was op dat ogenblik politiek uitgeschakeld. Vanaf 15 augustus 1944 voerde Van de Wiele met de Duitse overheid besprekingen over de evacuatie van DeVlag-leden. De kaderleden kregen op 1 september het bevel met de Duitsers mee het land te verlaten. Ook de VNV-top trok noodgedwongen naar Duitsland. De reis via Noord-Brabant en Limburg verliep chaotisch. De meeste Vlaamse vluchtelingen werden van Keulen naar Oost-Hannover overgebracht. Een achtduizend onder hen kampeerden er op de Lüneburgerheide, de rest in München, Berlijn en Hamburg. Van de Wiele was de enige Vlaamse politieke leider die over de mogelijkheid beschikte om vanuit Keulen een organisatie op te starten. Hij nam zijn intrek in een gewezen kuuroord in Bad Pyrmont en begon als 'Landsleider' een staf op te bouwen. Meteen stelde zich het probleem van de eenheid tussen de uitgeweken Vlamingen. De meeste VNV'ers weigerden mee te werken met de Landsleiding. Ze volgden het voorbeeld van VNV-leider Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer , die zich van elke politieke activiteit wenste te onthouden. Er werd een adviesraad bestaande uit Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer , Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer en August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer – geen van allen lid van de DeVlag – opgericht om de onpartijdigheid van de Landsleiding te veruitwendigen en de eenheid te bewerkstelligen. Nochtans was de Landsleiding duidelijk een DeVlag-constructie. In een rondschrijven aan de DeVlag-leden werd benadrukt dat zowel DeVlag als VNV ontbonden was. Elias was politiek uitgeschakeld, Van de Wiele daarentegen was aangesteld tot leider van de Vlamingen. Bij de terugkeer naar Vlaanderen zou slechts een enkele nationaal-socialistische groepering worden opgericht.

Van de Wiele had van Heinrich Himmler de bevoegdheid gekregen om een statuut voor het 'Reichsland Flandern' uit te werken, te onderhandelen met de Duitse instanties, de Arbeids- en Jeugddienstplicht te bevelen en de gevolmachtigden van de Landsleiding aan te stellen. Deze gevolmachtigden hadden de leiding over een aantal studie- en werkgroepen: Robert van Roosbroeck Van Roosbroeck, Rob
Robert van Roosbroeck (1898-1988) was een onderwijzer, publicist en historicus. Hij was betrokken bij het activisme en de collaboratie, onder andere als schepen van Antwerpen en lid van d... Lees meer voor Kunst en Onderwijs; Edgard Delvo Delvo, Edgard
Edgard Delvo (1905-1999) was een, socialistisch kaderlid en volgeling van Hendrik de Man. Hij trad toe tot de VNV-leiding in 1940 en werd in 1942 leider van de Unie van Hand- en Geestesar... Lees meer voor Sociale Zaken, met als medewerkers dr. Georges van Bergen (later gevolmachtigde voor Beheer, Bezit en Financie), Jozef de Ridder De Ridder, Jozef
Jozef de Ridder (1901-1982) werkte tijdens de jaren 1930 voor de christelijke vakbond ACV en kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog in de collaboratie terecht. Hij werd bij verstek ter dood... Lees meer en Frits J. Hendriks; ir. Jef Haesaerts voor Techniek en Wederopbouw; René Lagrou Lagrou, René
René Lagrou (1904-1969) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Lagrou had contacten met het naziregime, stichtte in 1940 de Algemeene-SS Vlaanderen waar hij de eerste leider van werd e... Lees meer voor Binnenlandse Zaken, met als medewerkers Severinus Verdoodt voor Justitie en Robert Verbelen Verbelen, Robert
Robert Verbelen was tijdens de Tweede Wereldoorlog leider van een collaborerende militie. Van 1946 tot 1955 werkte hij als spion voor de Amerikanen in Oostenrijk. De vrijspraak op zijn p... Lees meer voor Politie en Pol le Roy Le Roy, Pol
Dichter Pol le Roy (1905-1983) speelde tot 1941 een prominente rol binnen het Verdinaso en engageerde zich vervolgens in de Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap. Na de oorlog werd hij v... Lees meer met Leo Poppe Poppe, Leo
Leo Poppe (1911-1997) was eerst actief als journalist en werd vervolgens jeugdleider bij het Verdinaso. Tijdens de bezetting vervulde hij die functie binnen de Eenheidsbeweging-VNV. Na d... Lees meer voor Propaganda. Wat pers betrof, het dagblad Vlaanderen Vrij en het weekblad De Geuzen werden opgericht. Verder bleven De Vlaamsche Post ("Nieuwsblad voor de Vlamingen in Duitsland") en Balming Balming
Het weekblad Balming werd van 1943 tot 1945 gepubliceerd door de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap. Het was gericht op leden en het grote publiek en vertolkte de standpunten van de DeV... Lees meer verschijnen. Naast het opmaken van de statuten voor Reichsland Flandern, had de Vlaamsche Landsleiding nog andere taken. Gebruikmakend van de DeVlag-structuur wierp ze zich op als reddend anker voor de gevluchte Vlamingen, wiens materiële en sociale toestand zeer slecht waren. De adressen van de DeVlag-kantoren in alle gouwhoofdplaatsen verschenen in de DeVlag-pers opdat de vluchtelingen hun problemen bij de verantwoordelijken van de arbeidsgemeenschappen konden melden. Een andere taak was de rekrutering voor de Division Langemarck Division Langemarck
Division Langemarck was een Vlaamse Waffen-SS eenheid, met als officiële benaming 27.SS-Freiwilligen-Grenadier-Division 'Langemarck'. Lees meer , een in september 1944 opgerichte Vlaamse Waffen- SS Algemeene-SS Vlaanderen
De SS-Vlaanderen was een collaborerende militie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Duitse SS. Ze ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. Lees meer -divisie. De Landsleiding organiseerde een intensieve werving, waarbij morele druk en dwang niet geschuwd werden. In september 1944 kondigde ze de arbeidsdienstplicht voor jonge mannen en vrouwen en een jeugddienstplicht voor mannen van 18 en 19 jaar af. De druk verschilde wel van kamp tot kamp. De Vlaamsche Wacht Vlaamsche Wacht
De Vlaamsche Wacht (1941-1944) was een collaborerende Vlaamse militaire formatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze werd ingezet in België als hulptroep van het bezettingsleger. Lees meer werd volledig ingelijfd. Christiaan Turcksin Turcksin, Christiaan
Christiaan Turcksin (1903-1987) was oprichter van de Vlaamse Fabriekswacht, een bewakingsdienst voor de Duitse Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer daarentegen weigerde de integratie van zijn Vlaamsche Flakbrigade Vlaamsche Wachtbrigade
De Vlaamsche Fabriekswacht was een paramilitaire eenheid die terreinen van de Duitse Luftwaffe bewaakte. Christiaan Turcksin richtte de formatie op in 1941. Later kreeg het de naam Dietsc... Lees meer in de Waffen-SS-divisie en bood zijn diensten aan de Luftwaffe aan. Ook verscheidene NSKK'ers weigerden toe te treden. De Duitser Müller werd commandant van de divisie, Jef François François, Jef
Jef François (1901-1996) was als leider van de Dinaso Militanten Orde een kopstuk van het Verdinaso. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij commandant van de Dietsche Militie – Zwarte Br... Lees meer werd zijn adjunct.

Op 1 november 1944 moest de Vlaamsche Landsleiding, met veel tegenzin, het kasteel in Bad Pyrmont verlaten. Dit bracht een breuk in de werkzaamheden van de organisatie teweeg: sommigen trokken naar de omgeving van Aussig, anderen naar Hildesheim, Soltau of Berlijn. Niettemin werd de positie van Van de Wiele steeds steviger. Op 15 december 1944 werd zijn Landsleiding officieel erkend, niet als regering, maar als Träger einer belgischen Regierung. Dezelfde dag werd Van de Wiele door Joachim von Ribbentrop ontvangen in zijn nieuwe hoedanigheid van Leiter des flämischen Befreiungskomitees. Zijn Waalse tegenhanger Léon Degrelle Degrelle, Léon
Léon Degrelle (1906-1994) was de leider van Rex, initieel een Belgische, extreemrechtse nationalistische beweging, nadien omgevormd tot partij, die na 1936 radicaliseerde in fascistische ... Lees meer was reeds op 8 december ontvangen. Op 16 december 1944 startte het von Rundstedt-offensief, waarmee Duitse troepen probeerden België te heroveren. Een optimistisch gestemde Vlaamsche Landsleiding trok alvast naar Wahn, bij de Belgische grens. Ook een deel van de Langemarck-divisie werd daar gelegerd. De Landsleiding bereidde de 'bevrijding' voor. Bij de herovering zou Lagrou meteen Radio-Brussel opnieuw in de ether brengen. Een drieledige structuur voor het bestuur werd op papier gezet: partij (onder leiding van Van de Wiele), arbeidsfront (onder leiding van Delvo) en administratie. Dit laatste departement werd vrijgehouden voor VNV-leider Elias, maar hij bleef elke medewerking weigeren. Vanaf 13 januari 1945 werd het duidelijk dat het Ardennenoffensief mislukt was en dat betekende meteen het einde van de plannen van de Vlaamsche Landsleiding. De Vlaamsche Landsleiding ging samen met het Derde Rijk ten onder. De meeste leden werden naar België gerepatrieerd en veroordeeld in de repressie Repressie
Lees meer .