Algemeene-SS Vlaanderen

De Algemeene SS-Vlaanderen

De SS-Vlaanderen werd officieel op 30 november 1940 opgericht op initiatief van de Duitse SS (Schutzstaffel) onder de naam Algemeene-SS Vlaanderen (zie Collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer , Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer ). In feite bestond de organisatie toen al enkele maanden door de initiatieven van René Lagrou Lagrou, René
René Lagrou (1904-1969) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Lagrou had contacten met het naziregime, stichtte in 1940 de Algemeene-SS Vlaanderen waar hij de eerste leider van werd e... Lees meer , die ook de leider van de nieuwe organisatie werd. Ward Hermans Hermans, Ward
Ward Hermans (1897-1992) was een Vlaams-nationalistische schrijver, journalist en politicus, die in de loop van het interbellum radicaliseerde in nationaalsocialistische zin. Tijdens de T... Lees meer werd hoofdredacteur van het orgaan, De SS-man, dat vanaf december 1940 verscheen. Beiden waren al voor de oorlog agenten van de SS. De SS-Vlaanderen beschouwde Vlamingen als Groot-Germaanse Duitsers en ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. De organisatie wierp zich op als een concurrent van het collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV), dat een onafhankelijk Vlaanderen nastreefde.
De structuur van de SS-Vlaanderen werd overgenomen van het Duitse voorbeeld, de Allgemeine SS. Leden van de SS-Vlaanderen kregen paramilitaire oefeningen en werden geschoold in de nazi-ideologie. Oefeningen en scholing grepen plaats in de plaatselijke afdelingen en gedurende opleidingen tijdens het  weekend. Er waren ook pre-militaire opleidingen in de SS-school te Schoten of Sennheim. Onder de leden werd actief geworven voor de Waffen-SS, waardoor de SS-Vlaanderen permanent leden verloor.

Politiek schaakstuk

Het belang van de Algemeene-SS Vlaanderen lag niet zozeer in het paramilitaire potentieel van deze organisatie, maar vooral op het politieke vlak. De oprichting van een SS-Vlaanderen was een van de manieren waarop de Duitse SS-leiding poogde meer invloed in België te krijgen. Doordat België een militair bezettingsbestuur had, was de macht van de SS aanvankelijk beperkt. De Algemeene-SS Vlaanderen bracht daar weinig verandering in, aangezien het de organisatie aan een grote aanhang ontbrak. Het Groot-Duitse en ultranazistische karakter trok weinig Vlamingen aan. Het geringe aantal leden leidde tot de wijziging van de toelatingsvoorwaarden. Zo werden kandidaten toegelaten die niet aan de fysieke en raciale eisen van de SS voldeden. Deze groep vormde de SS-militie, later het Vlaanderenkorps genoemd, terwijl de leden die wel aan de eisen voldeden als SS-mannen werden aangeduid.

1ste Standaard van de Germaansche-SS Vlaanderen

In oktober 1942 werd de organisatie omgedoopt en hervormd tot 1ste Standaard van de Germaansche-SS Vlaanderen naar analogie met de SS-organisaties in andere Germaanse landen. Door deze te hernoemen als lokale afdelingen van de Germaanse-SS werd de Duits-Germaanse eenheid benadrukt en regionale zelfstandigheid onderdrukt. Met de hervorming werd nog duidelijker dat de te volgen politieke lijn door de SS-leiding in Berlijn werd bepaald. De feitelijke leiding van de 1ste SS-standaard van de Germaanse SS-Vlaanderen berustte bij de Duitse vertegenwoordiger van Reichsführer-SS Heinrich Himmler in België, aanvankelijk Konstantin Kammerhofer en vanaf april 1942 Richard Jungclaus Jungclaus, Richard
Richard Jungclaus (1905-1945) was een hoge SS-functionaris in het bezette België tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1944 werd hij door Heinrich Himmler aangesteld als Höhere SS- und Poliz... Lees meer .
Ondertussen was de Vlaamse leiding van de organisatie reeds tweemaal in nieuwe handen overgegaan: in mei 1941 werd Jef de Langhe De Langhe, Jef
Lees meer standaardleider en in september 1941 werd hij vervangen door Raf van Hulse Van Hulse, Raf
Raf van Hulse (1903-1977) was een onderwijzer en leider van de Algemene-SS-Vlaanderen (1941-1942). Daarna was hij als SS-vrijwilliger verslaggever aan het Oostfront. In 1944 werd hij beno... Lees meer , die vanuit de Waffen-SS overkwam. Hermans was als hoofdredacteur vervangen door Maurits van de Walle.

Verlengstuk van de DeVlag

Naarmate de oorlog vorderde, verloor de SS-Vlaanderen steeds meer aan politiek belang voor de SS. De Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag) vormde toen immers de belangrijkste SS-organisatie in Vlaanderen. Bijgevolg kwam steeds meer nadruk te liggen op het paramilitaire karakter van de organisatie. Vooral vanaf augustus 1942, toen Jef François François, Jef
Jef François (1901-1996) was als leider van de Dinaso Militanten Orde een kopstuk van het Verdinaso. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij commandant van de Dietsche Militie – Zwarte Br... Lees meer , die voordien in de Waffen-SS diende, de leiding van Van Hulse overnam, begon men leden van de SS-Vlaanderen in te zetten bij bewakingsopdrachten en acties van de Sipo-SD. Het groeiende belang van het militaire potentieel van de Germaansche-SS Vlaanderen kwam nog meer tot uiting toen de Duitse SS-leiding besloot de leiding van de organisatie in handen te geven van jonge Vlaamse Waffen-SS officieren die net de officiersopleiding te Bad Tölz hadden gevolgd. Tony van Dijck Van Dijck, Tony
Tony van Dijck (1922-2009) was een lid van de Waffen-SS en vanaf 1943 tot het einde van de bezetting hoofd van de ‘Germaansche SS’. Hij streed aan het oostfront en was als lid van het Ve... Lees meer werd algemeen leider in november 1943.

Oorlogsmisdaden

De SS-Vlaanderen werd berucht naar aanleiding van aanslagen die door haar leden werden uitgevoerd. Voornamelijk onder leiding van Robert Verbelen Verbelen, Robert
Robert Verbelen was tijdens de Tweede Wereldoorlog leider van een collaborerende militie. Van 1946 tot 1955 werkte hij als spion voor de Amerikanen in Oostenrijk. De vrijspraak op zijn p... Lees meer (leider voor de provincies Brabant en Limburg) werden vanaf eind 1942 tot op het einde van de oorlog verschillende aanslagen uitgevoerd op vermeende leden van het verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer of op personen die door de groep rond Verbelen als moreel medeverantwoordelijk voor aanslagen op collaborateurs werden beschouwd. Met de oprichting van het Veiligheidskorps van de DeVlag onder de leiding van Verbelen in het voorjaar van 1944, werd de volledige SS-Vlaanderen ingeschakeld in razzia's die in samenwerking met Duitse politiediensten onder de leiding van Richard Jungclaus werden uitgevoerd. Toen die op 1 augustus 1944 benoemd werd tot Höhere SS- und Polizeiführer, nam het geweld nog toe.
Bij de bevrijding vluchtten de meeste leden van de Germaanse-SS naar Duitsland, waar de organisatie werd ontbonden en de meesten toetraden tot de Waffen-SS.