Jungclaus, Richard
Richard Jungclaus (1905-1945) was een hoge SS-functionaris in het bezette België tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1944 werd hij door Heinrich Himmler aangesteld als Höhere SS- und Polizeiführer voor België en Noord-Frankrijk.
De leider van de SS, Heinrich Himmler, voerde tijdens de Tweede Wereldoorlog in België een politiek die erop gericht was de politionele en politieke controle over te nemen van het Duitse Militaire Bestuur dat in mei 1940 over België en Noord-Frankrijk regeerde. Daartoe voerde hij een infiltratiepolitiek op de twee terreinen. De benoeming van een Höhere SS- und Polizeiführer (HSSPF) moest daarvan de bekroning zijn. Door hardnekkig verzet van de leider van het Militaire Bestuur, Eggert Reeder, lukte hem dat pas op 1 augustus 1944 toen Richard Jungclaus aangesteld werd als HSSPF voor België en Noord-Frankrijk.
Jungclaus, die eerder in Nederland als SS-functionaris actief was, kwam reeds op 1 april 1942 op post in Brussel als leider van de zogeheten Dienststelle Jungclaus. In die hoedanigheid was hij Himmlers gevolmachtigde voor Volkstumsfragen, een politieke functie. Hij onderhandelde geregeld met de leiding van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer . Hij had de feitelijke leiding over alle politieke en paramilitaire organisaties van de SS, onder meer over de SS-Vlaanderen, over de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag) en van 1943 af ook over Rex Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer . Hij was tevens verantwoordelijk voor de werving voor de Waffen-SS. Hij verwierf van mei 1944 een feitelijke politionele bevoegdheid door zich onder meer met Vlaamse SS'ers in te laten met de zogeheten contraterreur tegen het verzet. Hij werd de hoogste politieautoriteit bij de vervanging van het Militaire Bestuur door een Burgerlijk Bestuur en bij zijn benoeming tot HSSPF op 1 augustus 1944. Jungclaus werd tevens Wehrmachtsbefehlshaber. Hij kreeg de schuld van de gebrekkige evacuatie van de Duitse troepen en werd ontslagen en gedegradeerd van Gruppenführer (divisiegeneraal) tot Hauptsturmführer (kapitein). Hij sneuvelde in 1945 aan het front in Joegoslavië.
Literatuur
– A. de Jonghe, De strijd Himmler-Reeder om de benoeming van een HSSPF (1942-1944). Deel 1: De Sicherheitspolizei in België, in: Bijdragen tot de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, jg. 3, 1974, pp. 9-81.
– id., De strijd Himmler-Reeder om de benoeming van een HSSPF (1942-1944). Deel 2: De infiltratie van de politieke kollaboratie in Vlaanderen door de SS van het begin van de bezetting tot de dood van De Clercq (juni 1940-oktober 1942), in: Bijdragen tot de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, jg. 4, 1976, pp. 5-152.
– id., De strijd Himmler-Reeder om de benoeming van een HSSPF (1942-1944). Deel 3: Ontwikkeling van oktober 1942 tot oktober 1943, in: Bijdragen tot de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, jg. 5, 1978, pp. 5-178.
– id., De strijd Himmler-Reeder om de benoeming van een HSSPF (1942-1944). Deel 4: Salzburg voor en na. Politieke ontwikkelingen van augustus 1943 tot juli 1944, in: Bijdragen tot de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, jg. 7, 1982, pp. 97-178.
– id., De strijd Himmler-Reeder om de benoeming van een HSSPF (1942-1944). Deel 5: Salzburg voor en na. Politieke ontwikkelingen van september 1943 tot het einde van de bezetting, in: Bijdragen tot de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, jg. 8, 1984, pp. 5-234.
– R.B. Birn, Die Höheren SS- und Polizeiführer: Himmlers Vertreter im Reich und besetzten Gebieten, 1986.
– H. Müller, Richard Jungclaus, in: J. Lokers e.a. (eds.) Lebensläufe zwischen Elbe und Weser: ein biographisches Lexikon, (Landschaftsverband der Ehemaligen Herzogtümer Bremen und Verden, 2), 2010.
Redactiegeschiedenis
Redactiegeschiedenis
1998: Bruno De Wever
2023: Bruno De Wever