De Langhe, Jef

Persoon
Lieven Saerens (2023, ongewijzigd), Lieven Saerens (1998)
Volledige voornaam
Jozef Edgard
Geboorte
Gits, 19 maart 1907
Overlijden
Hoboken, 23 september 1998
Leestijd: 5 minuten

Volgde lager onderwijs en oude humaniora aan het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer
(1914-1924) en trad er toe tot het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS). Nadien schreef De Langhe zich in aan de Leuvense universiteit voor de studies van burgerlijk mijningenieur (1925-1930) en behaalde hij in 1928-1929 eveneens het baccalaureaat in de thomistische filosofie. In 1926-1927 was hij secretaris van het AKVS-gouwbestuur van West-Vlaanderen en afgevaardigde voor West-Vlaanderen in het AKVS-hoofdbestuur. Van 1926 tot 1939 werkte hij mee aan het tijdschrift Biekorf Biekorf
Biekorf is een West-Vlaams tijdschrift dat in 1890 werd opgericht door flaminganten uit het milieu van Dietsche Biehalle. In het begin was het een leesblad gericht op taal. Biekorf bestee... Lees meer
, met onder meer toponymische bijdragen over de Vlaamse kustvlakte (wat in 1939 zou resulteren in zijn studie De oorsprong der Vlaamsche kustvlakte). Tijdens het academiejaar 1928-1929 was hij voorzitter van de Vlaamse Toeristen Bond voor Hoogstudenten, ondervoorzitter van de Mandelclub en afgevaardigde van de West-Vlaamse Gilde in het bestuur van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
. Verder was hij een tijd voorzitter van de Leuvense Technische Kring en maakte hij deel uit van de redactie van het weekblad Vlaanderen Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer
(van ca. 1929 tot ca. 1930). In 1930 solliciteerde hij tevergeefs voor een hoogleraarschap aan de Leuvense universiteit. Naar hij zelf beweerde, werd het hem mede door zijn Vlaams-nationalistische overtuiging niet toegekend. Datzelfde jaar volgde hij in Leiden het college fysische chemie en theoretische fysica en nam hij deel aan de Dietsche Academische Leergangen Dietsche Academische Leergangen
De Dietsche Academische Leergangen (1927-1934) waren vier bijeenkomsten die door het Dietsch Studentenverbond (DSV) werden georganiseerd op verschillende locaties in Nederland. Lees meer
. Door zijn specialisatie in Leiden kreeg hij een betrekking bij de firma Gevaert (1931-1945).

De Langhe vestigde zich in het Antwerpse en werd lid van de Volksuniversiteit Herman van den Reeck Volksuniversiteit Herman Van den Reeck
Volksuniversiteit Herman van den Reeck (1928-1940) was een in Antwerpen en Mechelen gevestigde Vlaams-nationalistische organisatie die voordrachten en filmavonden inrichtte en brochures p... Lees meer
, waarvoor hij cursussen over natuurwetenschappen gaf. In dezelfde periode sloot hij aan bij het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
en werd hij lid van de Dinaso Militie Dinaso Militanten Orde
Lees meer
.

De Langhe ontpopte zich als theoreticus van het Verdinaso, wat zijn neerslag vond in de brochure De grondbeginselen van het Dietsche Nationaalsolidarisme (Brugge, z.j. 1933), geïnspireerd door het (neo)thomisme en een "biologische wereldbeschouwing". Bepalend voor dit laatste waren zijn verblijven in Duitsland geweest, eerst als student, daarna als afgevaardigde van Gevaert. Daar maakte hij kennis met het nationaal-socialisme, racistische literatuur en anti-joodse propaganda (onder meer Mein Kampf, Alfred Rosenberg, Hans F.K. Günther, Egon von Eickstedt). Tevens zou hij reeds lang vóór de oorlog contacten hebben gehad met Julius Streicher en generaal Ludendorff. Zijn "biologische wereldbeschouwing" leidde in de jaren 1933 en 1934 tot een aantal bijdragen over het 'rassenvraagstuk' in Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer
en Dietbrand Dietbrand
Dietbrand (1932-1939) was een Groot-Nederlandsgezind tijdschrift gesticht door Wies Moens. Tot 1934 steunde het blad het Verdinaso. Na de Nieuwe Marsrichting stelde de redactie zich onafh... Lees meer
. Het Dietse Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
volk behoorde tot het superieure Noordse ras, dat maar kon overleven als er een 'zuivere raskern' aanwezig bleef.

De Langhe toonde een bijzondere belangstelling voor het 'jodenvraagstuk'. Zijn opvattingen vertoonden een opvallende gelijkenis met het NSDAP-programma van Adolf Hitler. Dit impliceerde dat de joden niet tot de Dietse volksgemeenschap konden behoren, maar steeds 'vreemdelingen' bleven. Ze konden enkel als 'gasten' worden beschouwd, die waren uitgesloten van onderwijsfuncties, staatsambten en andere leidinggevende posten. De Langhes anti-joodse opvattingen brachten hem zover dat hij omstreeks 1933-1934 het katholicisme verliet, aangezien hij het als "een tweede joods verschijnsel" beschouwde ( antisemitisme Antisemitisme
Lees meer
).

Na de Dinaso-landdag van 29 augustus 1937 stapte De Langhe uit het Verdinaso, omdat Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
zich steeds duidelijker tot een loyaal belgicist ontwikkelde, wat onverzoenbaar was met het 'völkisch' ideeëngoed van De Langhe. Dat liet hem eveneens toe zich meer op zijn wetenschappelijke ambities te concentreren.

Bij het begin van de bezetting, in juni 1940, publiceerde De Langhe een manifest waarin het vertrouwen van de Vlamingen in Hitler werd uitgesproken en de wens werd geuit om een sterke Vlaamse nationaal-socialistische beweging te vormen. Hij werd een van de medeoprichters van de Algemeene-SS Vlaanderen Algemeene-SS Vlaanderen
De SS-Vlaanderen was een collaborerende militie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Duitse SS. Ze ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. Lees meer
en was er de eerste scholingsleider van, een functie die hij reeds na enkele maanden opgaf. Hij bekleedde de rang van Hauptsturmführer (kapitein). Toen zijn boezemvriend René Lagrou Lagrou, René
René Lagrou (1904-1969) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Lagrou had contacten met het naziregime, stichtte in 1940 de Algemeene-SS Vlaanderen waar hij de eerste leider van werd e... Lees meer
op 16 februari 1941 naar het opleidingscentrum van de Waffen-SS vertrok, volgde hij hem tot eind augustus van dat jaar op als algemene leider van de Vlaamse SS. Hij werkte mee aan de Scholingsbrief der Algemeene-SS Vlaanderen en aan De SS-Man, waarin hij verscheidene artikels over het 'rassenvraagstuk' en het nationaal-socialisme publiceerde. Tevens werd hij lid van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
(DeVlag) Gewest Scheldeland. In 1944 gaf hij enkele lessen voor het ambt Scholing van de DeVlag, schreef hij enkele bijdragen en recensies over 'raskunde' in de tijdschriften Westland Westland
Westland (1942-1944) was een cultureel en letterkundig tijdschrift onder leiding van Filip de Pillecyn, dat ondanks zijn verklaring dat het zich onafhankelijk zou opstellen pro-Duitse bij... Lees meer
en De Vlag De Vlag
De Vlag (1936-1938; 1940-1944) was het maandblad van de gelijknamige Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag). Lees meer
en bereidde hij voor de Odal-Reeks (uitgave van de DeVlag) de brochure Inleiding tot de erfelijkheidsleer en de raskunde voor. Ook hield hij in de loop van de bezetting een aantal lezingen voor Zender Brussel Zender Brussel
Zender Brussel (1940-1944) was een collaborerend Vlaams Radio-instituut tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer
en was hij betrokken bij het SS-onderzoekscentrum Das Ahnenerbe.

Bij de bevrijding vluchtte De Langhe naar Duitsland. Na een tijd werd hij opgepakt en op 12 juli 1945 werd hij, samen met andere medewerkers van De SS-Man, tot de doodstraf veroordeeld. Hij ging in beroep en kwam in 1951 vrij. Hij was lange tijd adviserend ingenieur voor fotochemie (1951-1976) en werd in 1975 aan de Universitaire Instelling Antwerpen tot hoogleraar botanische systematiek benoemd, een functie die hij tot 1986 uitoefende. Politiek leek hij niet meer actief en ook zijn band met de V.B. werd onduidelijk. Zijn geloof in een "biologische wereldbeschouwing" bleef hij echter behouden en in lezingen kantte hij zich af en toe "tegen de gelijkheidswaanzin die het mensdom vandaag koestert".

Werken

– Artikelen in Biekorf; Vlaanderen; De West-Vlaming; Hier Dinaso!; Dietbrand; De SS-Man; DeVlag; Scholingsbrief der Algemeene-SS Vlaanderen; Westland.
– De grondbeginselen van het Dietsche Nationaalsolidarisme, z.j. (1933) (gewijzigde herdruk in 1934).
– De oorsprong der Vlaamsche kustvlakte, 1939.

Literatuur

– M. de Wilde, De kollaboratie (België in de Tweede Wereldoorlog, nr. 5, 1985).
– L. Saerens, 'Het Verdinaso en de Joden (1931-1940)', in WT, jg. 46, nrs. 3-4 (1987), p. 155-180 en p. 241-254.
– 'De Langhe, Jozef', in R. Decan (ed.), Wie is wie in Vlaanderen. 1989-1993. Biografische Encyclopedie, 1989.
– M. Beyen, '"Vlaamsch zijn in het bloed en niet alleen in de hersenen". Het Vlaamse volk tussen ras en cultuur (1919-1939)', in M. Beyen en G. Vanpaemel (red.), Rasechte wetenschap? Het rasbegrip tussen wetenschap en politiek vóór de Tweede Wereldoorlog, 1998, p. 173-202.

Suggestie doorgeven

1998: Lieven Saerens

2023: Lieven Saerens

Databanken

Inhoudstafel