De Bruyne, Camiel

Persoon
Karen Van Hoorick (2023, ongewijzigd), Karen Van Hoorick (1998)
Volledige voornaam
Camiel L.A.
Alternatieve naam
Camille Debruyne
Geboorte
Pollinkhove, 25 maart 1861
Overlijden
Gent, 29 maart 1937
Leestijd: 3 minuten

Was als student natuurwetenschappen aan de universiteit van Gent actief bij 't Zal wel gaan 't Zal Wel Gaan
Lees meer
. In 1885 promoveerde De Bruyne tot doctor. Later werd hij werkleider, assistent, buitengewoon hoogleraar (1903) en in 1908 gewoon hoogleraar. De Bruyne werkte met professor Julius Mac Leod Mac Leod, Julius
Julius Mac Leod (1857-1919) was hoogleraar plantkunde aan de Gentse universiteit en een Vlaamsgezinde progressieve liberaal. Hij was een belangrijke pleitbezorger van de vernederlandsing ... Lees meer
mee aan het Natuurwetenschappelijk Genootschap Natuurwetenschappelijk Genootschap
Lees meer
(1882) en de Vlaamsche Natuur- en Geneeskundige Congressen Vlaamsche Natuur- en Geneeskundige Congressen
Lees meer
, waarvan hij enkele malen voorzitter was (1907-1908, 1912-1913, 1919-1920). Nadat Mac Leod zich terugtrok, kreeg De Bruyne de leiding in handen. Hij hield diverse voordrachten voor het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
en het Hooger Onderwijs voor het Volk Hooger Onderwijs voor het Volk
Hooger Onderwijs voor het Volk was de Nederlandstalige hogeschooluitbreiding van de Gentse universiteit, opgericht in 1892. Lees meer
. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1907 haalde hij het als kandidaat voor de Vlaamsgezinde liberalen. Samen met Paul Fredericq Fredericq, Paul
Paul Fredericq (1850-1920) was een vooraanstaande Gentse historicus, die als de officieuze ideoloog van het liberaal flamingantisme kan worden  omschreven. Als rector van de Gentse univer... Lees meer
en Jozef-Frederik Vercoullie Vercoullie, Jozef-Frederik
Lees meer
stichtte hij een Vlaams liberaal perskantoor om de V.B. meer bekendheid te geven bij de Franstalige pers. In 1908 was hij ambtenaar van de burgerlijke stand en schepen van openbare gezondheid in Gent. Vanaf 1913 werd hij schepen van onderwijs en van 1909 tot 1931 was hij lid van de Oost-Vlaamse provincieraad.

Als lid van de tweede hogeschoolcommissie Vlaamse Hogeschoolcommissies
Van 1896 tot de realisatie ervan in 1930 organiseerden vijf opeenvolgende hogeschoolcommissies het studiewerk over en de propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Zo... Lees meer
(1907) ijverde De Bruyne voor het aan bod komen van het Vlaamse standpunt in verband met de Vlaamse hogeschool in de liberale loges. Tijdens de algemene vergadering van het Willemsfonds in 1912 reageerde hij op de stichting van de Assemblée wallonne Assemblée Wallonne
Lees meer
: "De Vlamingen vroegen als echte vaderlanders geen federalisme maar vreesden er evenmin voor." In 1913 pleitte hij in een vergadering van de Vlaamsche Liberale Vereeniging Vlaamsche Liberale Vereeniging
De Vlaamsche Liberale Vereeniging (1866-circa 1940) werd opgericht als drukkingsgroep binnen de Liberale Associatie van Gent. Door haar gematigde standpunten slaagde zij er gedurende enke... Lees meer
te Gent voor een eerlijker regeling van het talenvraagstuk in het leger Leger
Lees meer
. De Bruyne was in april 1914 een van de ereleden van het Vijfde Groot-Nederlands Studentencongres Groot-Nederlandse Studentencongressen
De Groot-Nederlandse Studentencongressen waren bijeenkomsten van Vlaamse en Nederlandse studenten, gericht op het versterken van de onderlinge banden - vanuit de overtuiging dat Vlamingen... Lees meer
, dat georganiseerd werd door Jan D. Domela Nieuwenhuis Nyegaard Domela Nieuwenhuis Nyegaard, Jan
Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard (1870-1955) was predikant en pangermanist. Tijdens beide wereldoorlogen collaboreerde hij met de Duitse bezetter met de bedoeling een zelfstandig Vlaa... Lees meer
, Marcel Minnaert Minnaert, Marcel
De vrijzinnige flamingant en Groot-Nederlander Marcel Minnaert (1893-1970) was ook een overtuigde links-radicaal en (atoom)pacifist. Vanaf het begin van de jaren 1920 tot zijn emeritaat a... Lees meer
, Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
en anderen.

Hij weigerde onder de Duitse bezetting de vooroorlogse wet van 1914, een mijlpaal in de vernederlandsing van het lager onderwijs Onderwijs
Lees meer
, uit te voeren. Als voorzitter van de Vlaamsche Liberale Vereeniging ondertekende hij samen met onder meer Fredericq twee moties (februari-maart 1915) waarin zij zich distantieerden van het activistische blad De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer
, het orgaan van de Jong-Vlamingen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
. De Bruyne verzette zich ook tegen de von Bissing Universiteit Von Bissinguniversiteit
Lees meer
en had in dit verband het zogenaamde manifest- Louis Franck Franck, Louis
De inzet van Louis Franck (1868-1937) voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs en de Gentse universiteit bracht hem rond 1910 op het hoogtepunt van zijn Vlaams-liberale roem.... Lees meer
ondertekend. Zijn optreden tegen een paar activistische leraars en zijn weigering nog verder te doceren aan de vernederlandste Gentse universiteit bezorgden hem moeilijkheden met de Duitse bezetter, wat uiteindelijk op 24 juli 1916 leidde tot zijn ontslag als schepen. Hij werd op 28 juli 1916 gedeporteerd naar Duitsland, eerst naar Gütersloh nadien naar Celle en uiteindelijk naar Hildesheim. Kort na zijn terugkeer in 1918 verloor De Bruyne zijn schepenambt, nadat hij had geweigerd de motie voor het behoud van een Franstalige universiteit goed te keuren. Hij werd wel lid van de commissie die een studie moest maken over het overgangsregime bij een eventuele vernederlandsing en hij ondertekende een manifest van de liberale flaminganten waarin de Vlamingen werden opgeroepen "fier en vrij voor hun rechten op te komen". Intussen bleef hij als tegenstander van de boycot van de wet-Nolf ( Nolf-barak Nolfbarak
Lees meer
) ijveren voor de benoeming van Vlaamsgezinde professoren. In 1927 werd hij rector en in 1929 administratief inspecteur van de Gentse universiteit. De Bruyne wijdde in De Nieuwe Gids De Nieuwe Gids
De Nieuwe Gids was een katholieke krant (voor de middengroepen), die verscheen van 1947 tot 1995. Lees meer
ook enkele artikels aan de vernederlandsing van het hoger onderwijs Onderwijs
Lees meer
.

Literatuur

– G. Berghmans, 'L'arrestation et la détention en Allemagne de M. Camille De Bruyne', in Revue belge des Livres, documentations et archives de la guerre 1914-1918, jg. 2 (1926).
– P. van Oye, 'Prof. dr. C. de Bruyne', in Aula (1937).
– L. Elaut, 'Een Vlaamsgezinde in het voetspoor van Metchikoff', in WT, jg. 18 (1959).
– D. Vanacker, 'Bruyne, Camille de', in NBW, XII, 1987.
– id., Het aktivistisch avontuur, 1991.

Suggestie doorgeven

1973: Lammert Buning (pdf)

1998: Karen Van Hoorick (pdf)

2023: Karen Van Hoorick

Inhoudstafel