Perin, François

François Perin was zes toen zijn vader overleed. Van zijn moeder – zo getuigde hij later vaak - leerde hij van jongs af dat alleen hard werken tot resultaat leidt. Reeds als rechtenstudent aan de rijksuniversiteit Luik interesseerde Perin zich voor de politiek. Nog tijdens de oorlogsjaren sloot hij aan bij de (toen illegale) socialistische partij Belgische Socialistische Partij
Lees meer , waar hij zich ontpopte tot militant wallingant.

Na zijn studie werkte hij eerst als ambtenaar op het ministerie van Binnenlandse Zaken, daarna als substituut bij de Raad van State en als assistent van Walter Ganshof van der Meersch Ganshof Van der Meersch, Walter
Walter Ganshof van der Meersch (1900-1993) was een Belgisch rechtsgeleerde, magistraat en staatsman. Als auditeur-generaal bij het krijgsgerecht en Hoog Commissaris voor ’s Rijks Veilighe... Lees meer aan de Université Libre de Bruxelles Hoger onderwijs in Brussel
De Vrije Universiteit Brussel (VUB) is ontstaan uit de splitsing van de oudere ULB. Deze laatste werd opgericht kort na de Belgische onafhankelijkheid door vrijzinnige kringen uit vrees v... Lees meer . Onder de paarse regering (1954-1958) was hij adjunct-kabinetschef van minister Piet Vermeylen Vermeylen, Piet
Vermeylen studeerde rechten en politieke economie aan de ULB. Hij was advocaat, docent en hoogleraar. Als minister (BSP) van binnenlandse zaken publiceerde hij in 1954 de gecontesteerde t... Lees meer . In 1958 werd hij docent grondwettelijk recht aan de universiteit te Luik; in 1968 zou hij daar gewoon hoogleraar worden.

Toen in januari 1960 in allerijl de onafhankelijkheid van Belgisch-Congo Belgisch-Congo
Van 1885 tot 1908 was Congo als ‘Onafhankelijke Congostaat’ (OCS) in de handen van de Belgische koning Leopold II, die als een soevereine vorst over het land heerste. Om te vermijden dat... Lees meer werd voorbereid via een Rondetafelconferentie met de belangrijkste Congolese politieke leiders, functioneerde Perin als specialist grondwettelijk recht  - samen met onder meer Jef van Bilsen Van Bilsen, Jef
Jef van Bilsen (1913-1996) speelde tijdens de jaren 1930 en in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog een leidende rol in het Verdinaso en stapte na de ontbinding van deze beweging in... Lees meer – als adviseur voor de Congolese delegatie. 

Wallingant

Nadat in januari 1961 de ‘grote winterstaking 1960-1961’ geen resultaat had behaald, richtte de charismatische Waalse vakbondsleider André Renard Renard, André
Lees meer de Mouvement populaire wallon (MPW) Mouvement Populaire Wallon
Lees meer op; Perin behoorde tot de medestichters. Op het eerste MPW-congres (in november 1961) ging hij echter zijn rol als rapporteur even te buiten met een felle – én fel-gesmaakte – anti-royalistische interventie die officieel door Renard werd afgekeurd (zie Monarchie Monarchie
In deze bijdrage over de Belgische vorsten, van Leopold I tot en met Albert II (1831-2013), wordt gepeild naar hun oordeel over en aandeel in de ontwikkeling van de Belgische taalstrijd e... Lees meer ). Maar tot een breuk kwam het zeker niet; enkele weken later riep Renard op een meeting Perin naast zich op het podium. Na het onverwachte overlijden van Renard (op 20 juli 1962) werd ook aan Perin gedacht als mogelijke opvolger; maar hij paste niet in de syndicalistische biotoop van de MPW.

De MPW werd wel gangmaker voor een idee van Perin: met een massaal ‘Waals petitionnement’ (dat van midden oktober tot midden november 1963 bijna 650.000 handtekeningen verzamelde) wilde men een referendum over federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer afdwingen. De partijleiding van de (nog unitaire) PSB-BSP kantte zich heftig tegen die evolutie, en op het ‘congres van de onverenigbaarheden’ in december 1964 werd de scheiding bezegeld: wie lid bleef van de redactie van La Gauche of Links, of bestuurslid van de MPW, kon geen lid blijven van de partij.

Daarop stichtte Perin in Luik de Parti wallon des travailleurs (PWT) en werd hij in mei 1965 voor die partij verkozen in de Kamer. In Charleroi werd Robert Moreau verkozen voor het Front Wallon. Na een eerste fusiebeweging vormden zij in de aanloop naar de verkiezingen van 1968 met wallinganten in andere provincies het Rassemblement wallon Rassemblement Wallon
Lees meer , dat toen zeven (en in 1971 twaalf) Kamerzetels behaalde.

Perin was een scherp polemist, maar evenzeer een pragmaticus. Meer dan eens beklemtoonde hij – vanuit erg uiteenlopende posities – dat kleine maar onomkeerbare verwezenlijkingen te verkiezen waren boven grote woorden. In die geest ondernam hij in 1973 een ‘Ronde van Vlaanderen’ en dialogeerde daar met onder meer Jan Verroken Verroken, Jan
Jan Verroken (1917-2020) was een politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksvertegenwoordiger en burgemeester van Oudenaarde en speelde een belangrijke rol in de totstandkom... Lees meer , Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer , Hugo Schiltz Schiltz, Hugo
Hugo Schiltz (1927-2006) was een advocaat en politicus voor de Volksunie. Hij zetelde in de Antwerpse gemeenteraad, de Kamer en maakte deel uit van een Vlaamse Regering. Hij zetelde in he... Lees meer en Herman de Croo. Hij ging meningsverschillen (bijvoorbeeld over Voeren Voeren
Lees meer ) niet uit de weg, maar pleitte voor een volgehouden dialoog van gemeenschap tot gemeenschap.

Evenals een groot deel van de Waalse beweging Waalse beweging
De Waalse beweging ontstond op het einde van de 19e eeuw en heeft zijn wortels in een culturele, politieke en taalkundige dimensie. Ze was verdeeld in verschillende stromingen, waarvan de... Lees meer hechtte hij wel groot belang aan de solidariteit van Franstaligen onderling, maar stond hij tegelijk – en ondanks het electorale bondgenootschap met het FDF – vaak sceptisch tegenover de houding van de Franstalige Brusselaars. Dat bleek flagrant toen het FDF in 1974 als prijs voor een eventuele regeringsdeelname in extremis een ‘corridor’ eiste tussen Brussel en Wallonië. Het RW trad alléén toe tot het kabinet- Tindemans Tindemans, Leo
De Vlaamse christendemocraat Leo Tindemans (1922-2014) leidde vier Belgische regeringen. Hij werd nadien CVP-voorzitter en later ook minister van Buitenlandse Zaken. Als minister van Geme... Lees meer en liet het FDF in de kou staan. Daarmee was ook een regeringsdeelname van de VU uitgesloten.

Minister

In het kabinet-Tindemans werd Perin samen met Robert Vandekerckhove Vandekerckhove, Robert
Robert Vandekerckhove (1917-1980) was een notaris en CVP-gemeenteraadslid in Mechelen, partijvoorzitter (1969-1971), de eerste voorzitter van de Nederlandse Cultuurraad (1971-1974), minis... Lees meer (CVP) minister voor de hervorming van de instellingen. Doch de deelname aan een rechtse regering veroorzaakte steeds sterkere spanningen in het RW, ondanks betekenisvolle vorderingen inzake de concretisering van gewesten en gemeenschappen. Perin toonde zich een loyaal regeringslid, maar raakte daardoor geïsoleerd in zijn partij. Voor de constitutionalist Perin ging het daarbij uiteindelijk ook om een krachtproef met wat hij altijd al had aangeklaagd als een bedreiging voor een gezonde democratie: de particratie.

Een uitgesproken links-gericht manifest van RW-voorzitter Paul-Henry Gendebien maakte eind 1976 de situatie onhoudbaar. Perin, Etienne Knoops en Jean Gol (beiden ook regeringslid namens de RW) kondigden aan dat zij samen met Waalse liberale partijleiders de PRLW oprichten: de Parti pour les Réformes et la Liberté de Wallonie (die later, na de hereniging met de Brusselse liberalen, gewoon PRL werd: Parti réformateur libéral). Perin nam daarbij ook ontslag uit de regering. Over de breuk met het RW zei hij (ironisch verwijzend naar een uitspraak van Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer ): ‘Quand mon parti fait des folies, je ne le suis pas et j’en crée un autre’.

In 1977 werd Perin gecoöpteerd en in 1978 rechtstreeks verkozen senator, maar in feite voelde hij zich (zelfs als fractieleider) in deze liberale partij nooit helemaal thuis. Op 26 maart 1980 zorgde hij voor sensatie door in volle senaatsdebat (over de gewestvorming) aan te kondigen dat hij stante pede ontslag nam als senator. In een legendarisch geworden rede betoogde hij dat hij niet de vertegenwoordiger kon blijven van ‘een staat waaraan hij niet langer geloofde en van een natie die niet meer bestond’. België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer , aldus Perin, leed aan drie ‘ongeneeslijke en onomkeerbare kwalen’: het Vlaams-nationalisme, de bekrompen particratie en de verlammende almacht van de georganiseerde belangengroepen.

Rattachist

Maar met zijn levendige en kritische geest bleef hij de politiek volgen en vlijmscherp beoordelen. In boeken, artikels en interviews herhaalde hij dat België geen reden van bestaan meer had, dat de Vlaamse natie had gekozen voor eigen staatsvorming, en dat een rattachement van Wallonië bij Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer zich ‘onvermijdelijk’ maar ‘in etappes’ zou doorzetten. In die geest sloot hij in 2002 aan bij het Rassemblemant Wallonie-France (toen onder leiding van ... Gendebien) en in 2006 was hij – symbolisch – kandidaat op een provincieraadslijst van die partij.

In augustus 2011 gaf de 90-jarige Perin een ophefmakend interview aan Le Soir, dat als zijn politiek testament werd beschouwd. Daarin sprak hij uitdrukkelijk de wens uit dat Vlaanderen zich (eventueel unilateraal) onafhankelijk zou verklaren, dat Wallonië (eventueel in etappes) bij Frankrijk zou aansluiten, en dat voor Brussel (‘francophone mais francophobe’) een vreedzame (eventueel internationale) regeling zou worden gevonden. Perin overleed in zijn vaderstad Luik op 26 september 2013.