Rassemblement Wallon

Organisatie
Chantal Kesteloot (2023, ongewijzigd), Chantal Kesteloot (1998)
Afkorting
RW
Oprichting
1968
Stopzetting
1985
Leestijd: 4 minuten

Was een politieke formatie opgericht in 1968, een poging de traditionele scheidslijnen van de Belgische samenleving te overstijgen.

De jaren 1960 vormden ontegensprekelijk een keerpunt in de Waalse actie. Onder impuls van André Renard Renard, André
Lees meer
populariseerde de Waalse bewustwording in milieus die er tot dan toe onverschillig, zelfs vijandig tegenover stonden. Deze dynamiek kwam echter in botsing met de vijandige houding van de Parti socialiste belge. Dit overtuigde ontgoochelde militanten dat enkel de stap naar politieke actie de Waalse problemen kon oplossen. In 1964-1965 ontstonden bijgevolg diverse kleine Waalse formaties. Gesterkt door een eerste succes in de verkiezingen van 1965 verenigden deze formaties zich in de Parti wallon. Deze was waarschijnlijk marginaal gebleven, als daar niet de Leuvense kwestie was geweest, die bij de Waalse katholieken een schok veroorzaakte en sommigen onder hen, waaronder voormalig eerste minister Jean Duvieusart in de Waalse actie heeft meegesleept. Vanaf dan stelde de Parti wallon zich voor onder het ruimere etiket RW. De eerste wetgevende verkiezingen waren succesvol en kenmerkten zich door de nauwe banden met het Brusselse Front démocratique des Francophones Démocrate féderaliste indépendant
Lees meer
(FDF); de twee formaties vormden bovendien een parlementaire groep. Niettemin bleven hun oogmerken uiteenlopend. Voor het RW was de situatie in Wallonië en vooral de strijd tegen het economische verval prioritair. Gesterkt door de voorlopige regionalisatie van 1974, trad het RW toe tot het kabinet- Leo Tindemans Tindemans, Leo
De Vlaamse christendemocraat Leo Tindemans (1922-2014) leidde vier Belgische regeringen. Hij werd nadien CVP-voorzitter en later ook minister van Buitenlandse Zaken. Als minister van Geme... Lees meer
, terwijl de Brusselse partner in de oppositie bleef. Maar de ideologische basis van het RW was fragiel en in 1976 barstten de tegenstellingen los. In de 'verlinkste' zijde van voorzitter Paul-Henri Gendebien verkozen sommigen een meer realistische en gematigde politiek. De verschillen vonden hun kristallisatiepunt in de heikele kwestie van de vervanging van de gevechtsvliegtuigen van het Belgisch leger. Een meerderheid in de schoot van het RW pleitte voor Franse vliegtuigen, terwijl de regering, met inbegrip van minister François Périn Perin, François
François Perin (1921-2013) was decennialang als hoogleraar een briljant expert grondwettelijk recht en als militant wallingant een voorvechter van radicaal federalisme. Als zodanig had hi... Lees meer
en staatssecretaris Jean Gol, allebei uit het Rassemblement, de aankoop van Amerikaanse F-16 vliegtuigen steunde, gezien het belang van de compensaties die de Amerikaanse firma toekende aan de Luikse regio. De breuk was volledig en leidde tot het vertrek van Périn, Gol en Knoops. Een nieuwe politieke formatie werd opgericht: de Parti des Réformes et de la Liberté de Wallonie. Wat overbleef van het RW leed een bittere nederlaag bij de wetgevende verkiezingen van 1977: van de 13 zetels in de Kamer in 1974, bleven er slechts 4 over. Maar het Rassemblement verdween niet helemaal uit het Belgische politieke landschap. In alliantie met het FDF nam het deel aan de Europese verkiezingen van 1979. De tandem verkreeg twee verkozenen: Antoinette Spaak en Gendebien. In de hele geschiedenis van het RW was het probleem van de relaties met Brussel een stekelig element. Er moest inderdaad een fragiel evenwicht worden bewaard tussen enerzijds de aanhangers van de gedachte van een Franse gemeenschap Wallonië-Brussel, en anderzijds een stroming die zeer vijandig stond tegenover de hoofdstad, een beeld dat diep verankerd zat in de mentaliteit van bepaalde Waalse militanten. De tegenstellingen hieromtrent waren de oorzaak van talrijke twisten. Zo verliet Etienne Duvieusart in 1981 op zijn beurt het Rassemblement en richtte het Front pour l'Indépendance de la Wallonie op. In 1982 leidden nieuwe conflicten tot de oprichting van het Rassemblement populaire wallon, een overgangsformatie waarvan talrijke leden snel naar de Parti socialiste (PS) overgingen. Het RW hield officieel op te bestaan in 1985, maar dat verhinderde niet dat bij de gemeenteverkiezingen van 1988 nog diverse kleine Waalse lijsten opkwamen, evenwel zonder noemenswaardig succes. De Waalse idee had vanaf dan een nieuwe verankering gevonden in de schoot zelf van de PS.

Literatuur

– 'Le Parti wallon', in Courrier hebdomadaire du CRISP, nr. 367 (26 mei 1967).
– 'Le FDF- RW' in Courrier hebdomadaire du CRISP, nrs. 516-517 (2 en 9 april 1971).
– 'L'évolution de Rassemblement wallon d'avril 1974 à mars 1977', in Courrier hebdomadaire du CRISP, nr. 786 (3 februari 1978).
– Aperçu de l'histoire du Rassemblement wallon, 1981.
– Ch. Kesteloot, 'Le Rassemblement wallon et les élections communales: une présence éphémère', in Les élections communales et leur impact sur la politique belge (1890-1970)/De gemeenteraadsverkiezingen en hun impact op de Belgische politiek (1890-1970). Actes/Handeling van het 16de Internationaal colloquium van het Gemeentekrediet, Spa 2- 4 september 1992, 1994.

Suggestie doorgeven

1975: Manu Ruys (pdf)

1998: Chantal Kesteloot

2023: Chantal Kesteloot

Databanken

Inhoudstafel