Matthys, Luc

Persoon
Bruno De Wever (2023, aanvulling), Bruno De Wever (1998)

Luc Matthys (1902-1977) was een Vlaams-nationalistische politicus, schepen van Deinze en ondervoorzitter van de Oost-Vlaamse Provincieraad.

Volledige voornaam
Lucien
Alternatieve naam
Matthijs
Geboorte
Deinze, 17 juni 1902
Overlijden
Leuven, 28 juli 1977
Leestijd: 4 minuten

Studententijd

Luc Matthys studeerde rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven en werd er tevens licentiaat in de thomistische wijsbegeerte. Aanvankelijk was Matthys advocaat bij het hof van beroep in Gent, daarna industrieel in Deinze.

In 1917 stichtte hij in Deinze de studentenbond Deinze nooit deinze; hij werd ook voorzitter van de gouwbond Oost-Vlaanderen van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS). In Leuven was hij bestuurslid van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Leuven K
Het Katholiek Vlaamsch Hoogstudenten Verbond (KVHV) werd opgericht in 1902 onder de benaming Vlaamsch Verbond als eerste Vlaamse studentenkoepel aan de Katholieke Universiteit Leuven, een... Lees meer
(KVHV) en voorzitter van Amicitia Amicitia
Amicitia was een katholieke en Vlaamsgezinde studentenvereniging die in 1911 werd opgericht aan de Leuvense universiteit. Lees meer
.

Vlaamsch Nationale Volkspartij en Oost-Vlaamse Provincieraad

Matthys trad toe tot de Vlaamsch Nationale Volkspartij Vlaamsch Nationale Volkspartij
Vlaams-nationalistische partij (1930-1933) opgericht op initiatief van Hendrik Elias en opgegaan in het Vlaamsch Nationaal Verbond. Lees meer
(VNVP) van Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
. Hij stichtte het Vlaams-nationalistische weekblad De Leie De Leie (1931-1935)
De Leie was een Vlaams-nationalistisch weekblad dat sinds 1931 verscheen in de streek rond Deinze. Het zou in 1932 opgaan in De Voorwacht van Hendrik Elias, dat op zijn beurt in 1935 opgi... Lees meer
(1931-1935) dat verspreid werd in de streek rond Deinze en dat in 1932 fuseerde met De Voorwacht van Elias. In 1932 werd hij verkozen in de gemeenteraad van Deinze als enige Vlaams-nationalist. Hij werd meteen schepen. Hij werd in 1932 ook verkozen voor de Oost- Vlaamse provincieraad waarin hij zetelde tot 1945. Van 1936 tot 1944 was hij ondervoorzitter van de provincieraad.

Vlaamsch Nationaal Verbond

Matthys was in 1933 betrokken bij de stichting van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) waar hij behoorde tot de radicale groep rond Tony Herbert Herbert, Tony
Tony Herbert (1902-1959) was een aanvankelijk radicaal Vlaams-nationalistische en vanaf medio jaren 1930 Belgischgezinde ingenieur en textielindustrieel met autoritaire opvattingen. Hij ... Lees meer
en Paul-Felix Beeckman Beeckman, Paul-Felix
Paul-Felix Beeckman (1900-1978) was als student actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond en het KVHV. Later engageerde hij zich binnen het VNV. Na de Tweede Wereldoorlog... Lees meer
. Op de allereerste ontwerpen voor de nieuwe partij werd zijn naam al genoemd als leider van een ‘sociale centrale’, een functie waarin hij in oktober 1933 werd benoemd door Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
, de leider van de nieuwe partij die toen van start ging. Uit hoofde van zijn functie zetelde hij ook in de Hoofdraad van de partij. Matthys was de verbindingsman tussen het VNV en het Vlaamsch Nationaal Syndicaat Vlaamsch Nationaal Syndicaat
Het Vlaamsch Nationaal Syndicaat (1933-1941) was een Vlaams-nationalistische vakbond die deel uitmaakte van de Vlaams-nationalistische partij het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). Lees meer
(VNS), de bij het VNV aanleunende vakbond, die in principe onder de Sociale Centrale viel. In de beginjaren was dit theorie, omdat het VNS nog relatief onafhankelijk was. Via Matthys probeerde De Clercq meer greep te krijgen. In 1935 trad Matthys toe tot het hoofdbestuur van het VNS als juridisch adviseur. In hetzelfde jaar werd hij bestuurder van de S.M. Dietschland. Matthys zetelde ook in het dagelijks bestuur van de Landsbond der Vlaamsch-Nationale Mutualiteiten Landsbond der Vlaamsch-Nationale Mutualiteiten
Lees meer
(LVNM). In 1936 trad hij toe tot de Algemene Raad van Arbeidsorde Vlaamsche Arbeidsorde
Vlaamsche Arbeidsorde (1936-1941) werd opgericht onder de leiding van Victor Leemans als een corporatistische organisatie die in theorie de rexistische vakbonden en het Vlaamsch Nationaal... Lees meer
en hij sprak op het eerste congres van de organisatie in Antwerpen op 7 november 1937. In 1936 en 1939 stond Matthys op een onverkiesbare derde plaats van de Kamerlijst voor het arrondissement Gent-Eeklo, na Elias en Jozef de Lille De Lille, Jozef
Jozef de Lille (1896-1985) was een Vlaams-nationalistisch politicus en Kamerlid (1932-1940) voor de Vlaamsch Nationale Volkspartij en het Vlaamsch Nationaal Blok, de kieslijst van het Vla... Lees meer
. Van 1938 tot 1940 was hij beheerder en aandeelhouder van het dagblad Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer
.

In al de genoemde organen vervulde Matthys een eerder onopvallende vertegenwoordigende rol. Na een herstructuring in 1936 verdween hij uit de VNV-leiding. Hij evolueerde naar een gematigd federalistisch Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
standpunt.

Politicus en culturele makelaar in Deinze

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1938 vormde hij in Deinze een concentratielijst met de Katholieke Vlaamsche Volkspartij Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer
(KVV) en hij kon zijn schepenfunctie verlengen. Ook in de provincie bestuurde hij als ondervoorzitter samen met de katholieken. Tijdens de bezetting speelde Matthys geen rol meer. Hij bleef buiten de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
en werd na de oorlog niet gestraft. Hij werd wel geschorst als ondervoorzitter van de provincieraad, maar hij kreeg eervol ontslag als raadslid. Als schepen van Deinze moest hij in oktober 1941 ontslag nemen wegens zijn huwelijk met Germaine de Clercq. Haar vader Leon was ook gemeenteraadslid van Deinze, wat tot een wettelijke onverenigbaarheid leidde.
Na de oorlog bouwde hij het textielbedrijf van zijn schoonvader uit. Hij bleef actief in het culturele en artistieke verenigingsleven. Zo was hij van 1964 tot zijn overlijden voorzitter van de Kunst-en Oudheidkundige Kring van Deinze. Samen met zijn vrouw bouwde hij een kunstcollectie uit die de basis vormde van het Museum van Deinze en de Leiestreek. Na zijn dood werd in Deinze een straat naar hem genoemd.

Literatuur

— B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
— N. Lehoucq en T. Valcke, De Fonteinen van de Oranjeberg: Politiek-institutionele geschiedenis van de provincie Oost- Vlaanderen van 1830 tot nu, 1997, dl. 2.
— S. Gyselinck, Luc Matthys, 20 augustus 2003, geraadpleegd op 5 juli 2023, op: http://www.odis.be/lnk/PS_34785
— W. Prevenier en R. van Eenoo (red. ), Geschiedenis Van Deinze. Deel 2 Deinze en Petegem in de 20ste eeuw, Deinze, 2007.

Suggestie doorgeven

1975: Frans van der Elst (pdf)

1998: Bruno De Wever

2023: Bruno De Wever

Databanken

Inhoudstafel