In de Warande

Context

In de Warande werd in de zomer van 1995 opgericht door René de Feyter De Feyter, René
Lees meer , ex-voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer (VEV). Het ontstaan van de groep paste in een bredere context van toenemende communautaire eisen en initiatieven: de oproep tot Vlaams-Waalse scheiding die Lionel Vandenberghe Vandenberghe, Lionel
Lionel Vandenberghe (1943-2023) was voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en senator voor Spirit. Lees meer (IJzerbedevaartcomité) in 1992 lanceerde, de roep om confederalisme van Vlaams minister-president Luc van den Brande Van den Brande, Luc
Luc van den Brande (°1945) was een christendemocratisch federaal minister van Tewerkstelling en Arbeid (1988-1991) en leidde van eind 1992 tot 1999 de Vlaamse executieve/Vlaamse Regering.... Lees meer (1993), de vierde staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer (1993) en de eerste rechtstreekse verkiezingen van het Vlaams en Waals parlement (1995).

De groep verwierf vooral bekendheid dankzij het Manifest: Voor een zelfstandig Vlaanderen in Europa (2005), dat werd uitgegeven tegen de achtergrond van de viering van 175 jaar België en oplopende communautaire spanningen (onder andere de opkomst van de Nieuw-Vlaamse Alliantie Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer (N-VA) en de discussie over het dossier Brussel-Halle-Vilvoorde). In die context zou de groep nog jaren op het debat wegen, om vervolgens een stille dood te sterven.

Samenstelling en steun

De groep, die sinds 2003 werd voorgezeten door Remi Vermeiren (voormalig directeur KBC), bestond hoofdzakelijk uit prominenten uit economische kringen. Ook enkele meer ‘klassieke’ flaminganten waren lid. Bekende leden waren onder meer August van Put (ex-HBK), Frans Crols (directeur Trends), Johan van den Driessche (KPMG, later parlementslid voor de N-VA), Herman de Bode (directeur McKinsey, later kabinetschef N-VA-er Jan Jambon Jambon, Jan
Jan Jambon (1960), informaticus, brak in 1988 met de VU en werd een prominente figuur in de Vlaamse Volksbeweging. Hij pleitte voor een onafhankelijk Vlaanderen in de EU. In 2006 trad hi... Lees meer ), Marc Platel (voormalig journalist), Guido Naets (voormalig directeur perswoordvoerder Europees Parlement), Jaak Stokx (ex-KBC), Jan van Doren (Voka), Bruno Valkeniers Valkeniers, Bruno
Bruno Valkeniers (1955) was werkzaam in de haven en vanaf 2006 was hij politicus voor het Vlaams Belang. Voor deze partij was hij gemeente- en provincieraadslid in Antwerpen, Kamerlid en ... Lees meer (directeur Hesse-Noord Natie, later partijvoorzitter van het Vlaams Belang Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer ), Johan van Gompel (KBC), Kris Peeters Peeters, Kris
Kris Peeters (1962) is jurist. Hij is cd&v-politicus en voormalig UNIZO-topman. Peeters werd Vlaams minister in 2004 en was minister-president van 2007 tot 2014. Van 2014 tot 2019 was... Lees meer (NCMV, later christendemocratisch politicus) en Jan Jambon (directeur Bank Card Company, later federaal minister en Vlaams Minister-President). Diverse leden zouden (later) een belangrijke politieke rol spelen, vooral binnen het Vlaams Belang of de N-VA.

De groep werd vaak ten onrechte verward met de Vlaamse privéclub De Warande De Warande
De Warande is een club van Vlamingen in het centrum van Brussel die werd opgericht in 1988. Lees meer , die steeds zijn apolitieke positie en onafhankelijkheid ten aanzien van de denkgroep heeft benadrukt.  De verwarring over de verhouding tussen beide organisaties werd versterkt door hun gedeeltelijk overlappende ledenbestand en door het feit dat de denktank geregeld samenkwam in het Brusselse Hôtel Empain (waar De Warande gevestigd is).

Manifest voor een zelfstandig Vlaanderen in Europa

Het Manifest: Voor een zelfstandig Vlaanderen in Europa werd op 29 november 2005 voorgesteld. Het werk analyseerde de ontwikkeling van Vlaanderen als zogenaamde volksgemeenschap, de verschillen tussen de Belgische deelgebieden (bijvoorbeeld inzake economie Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer , demografie Demografie
Lees meer en ideologie), dynamieken zoals de globalisering, Europeanisering, vergrijzing en internationale concurrentie, de kansen die deze dynamieken boden en de redenen waarom de Belgische staat niet bij machte zou zijn die kansen te grijpen. België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer werd beschreven als een inefficiënte staat met een chaotische bevoegdheidsverdeling, onvoldoende sociaal kapitaal, een democratisch deficit, onverzoenbare gemeenschappen en contraproductieve financiële transfers Financiële transfers
Dit lemma brengt het verloop van veertig jaar interregionale transfers in België in kaart, evenals de verklaring, de verantwoording en de effecten ervan. Meer dan een centenkwestie zijn t... Lees meer (die verweten werd de druk weg te nemen voor economische hervormingen in Wallonië). België zou zodoende een hypotheek leggen op de welvaart van Vlaanderen, Wallonië en Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer .

Vanuit die bezorgdheden werd in het manifest gepleit voor de splitsing van België in twee onafhankelijke staten (Vlaanderen en Wallonië), de afbouw van de transfers en een bijzonder statuut voor Brussel (naar analogie met Washington DC). Enkele alternatieve pistes werden besproken, bekritiseerd en verworpen, net als enkele klassieke argumenten tegen de Vlaamse onafhankelijkheid. De splitsing van België werd als enige duurzame oplossing voorgesteld.

Reacties

Het manifest wakkerde het debat over de toekomst van België verder aan en zette de tot op dat moment eerder onbekende denkgroep op de kaart. Binnen de Vlaamse beweging werd het werk erg enthousiast onthaald en gebruikt om aan te tonen dat de keuze voor Vlaamse onafhankelijkheid een rationele keuze is die objectief werd becijferd door experten uit onverdachte hoek. Het manifest werd openlijk onderschreven door tientallen journalisten, ondernemers en academici.

De vage uitwerking van het model voor Brussel en het uitblijven van antwoorden op de vraag hoe onafhankelijkheid kon worden bereikt, zorgde echter voor kritiek (ook in Vlaamsgezinde kringen). De scherpste reacties kwamen evenwel vanuit de Franstalige, progressieve en Belgischgezinde hoeken. Zo werd de denktank vaak verweten een satellietorganisatie te zijn van het Vlaams Belang, objectiviteit te veinzen en een agenda van egoïsme, neoliberalisme en centennationalisme na te streven. Rudy Aernoudt (Gents hoogleraar economie, kabinetschef van de liberale politica en Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Innovatie, Wetenschap en Buitenlandse handel Fientje Moerman) schreef als tegenmanifest het boek Vlaanderen-Wallonië Je t’aime moi non plus (2006). Tot slot lag de oproep tot onafhankelijkheid ook erg gevoelig binnen bepaalde flanken van de bedrijfswereld Bedrijfsleven
Onder impuls van intellectuelen, ondernemers en gesalarieerde kaders verkreeg de Vlaamse beweging een economische oriëntatie. De uitbouw van een Vlaams bedrijfsleven behelsde een politiek... Lees meer , zoals bijvoorbeeld bleek uit het opgemerkte ontslag van Herman de Bode bij McKinsey.