De Batselier, Norbert

Loopbaan

Norbert de Batselier studeerde van 1966 tot 1970 economie aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en was er assistent tot 1978. Van 1972 tot 1979 werd hij economisch adviseur bij het Algemeen Belgisch Vakverbond Algemeen Belgisch Vakverbond
Het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) werd opgericht in 1945 en was de voortzetting van eerdere overkoepelende socialistische syndicale organisaties. Het ABVV paste vanaf de jaren 1960 ... Lees meer (ABVV) en directeur van het Vormingsinstituut. Van 1973 tot 1974 was De Batselier voorzitter van de Jong Socialisten. In 1977 werd hij gemeenteraadslid in Dendermonde. Van 1979 tot 1981 was hij kabinetschef van Vlaams Gewestminister  Marc Galle Galle, Marc
Marc Galle (1930-2007) was een socialistisch politicus en taalkundige. Lees meer en vervolgens kort administrateur-generaal bij het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Gemeenschap (1980) is een van de drie gemeenschappen in België (naast de Franse en Duitstalige Gemeenschap) die bevoegd is voor de zogenaamde ‘persoonsgebonden aangelegenheden’... Lees meer , tot hij in november 1981 volksvertegenwoordiger werd.

Toen de Vlaamse socialisten in 1988 niet langer deel uitmaakten van de oppositie, werd De Batselier een paar maanden staatssecretaris voor Institutionele Hervormingen, daarna groeide hij uit tot het boegbeeld in de Vlaamse regering: eerst als vicevoorzitter en minister van Economie, Middenstand en Energie (1988-1992), dan als vicepresident en minister van Leefmilieu en Huisvesting (1992-1995). Van 1995 tot 2006 werd hij voorzitter van het eerste rechtstreeks verkozen Vlaams Parlement Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer , alsook burgemeester van Dendermonde.

Na zijn politieke loopbaan werd De Batselier tot 2014 directeur bij de Nationale Bank van België en tot 2013 gastprofessor aan de VUB. Als voorzitter van de Stichting Gerrit Kreveld was hij verantwoordelijk voor de uitgave van het maandblad Samenleving en Politiek, sinds 1994 de opvolger van Socialistische Standpunten, waarvan hij een paar jaar hoofdredacteur was geweest.

Van vakbondsman tot socialistisch politicus

Opgegroeid in een strijdbaar vakbondsmilieu werd De Batselier de rechterhand van Georges Debunne, de voorzitter van het ABVV, maar om verschillende redenen trad hij niet in diens voetsporen. Volgens De Batselier gingen de nationale vakbondscentrales niet uit van een langetermijnperspectief. Ze wensten geen nieuwe dominante leider, die inhoud en werking wilde moderniseren. Bovendien begreep De Batselier niet waarom ze de uitbouw van een Vlaams en intergewestelijk ABVV afremden en geen ander tewerkstellingsbeleid voor Vlaanderen wilden erkennen. De politiek bood voor hem een uitweg. Bij de splitsing van de BSP in 1979 stond met de zogenaamde ‘Jonge Turken’ een nieuwe generatie klaar om onder aanvoering van voorzitter Karel van Miert Van Miert, Karel
Lees meer vorm te geven aan een zelfstandig Vlaams socialisme. De Batselier ging tot de leidinggevende kern behoren.

Tijdens die zeven jaar Vlaamse regering zou hij in tal van opzichten een rood-groene stempel op het Vlaamse beleid drukken. Op communautair gebied tekende de socialistische politicus in een drietal nota’s (1983, 1988, 1996) en een drietal boeken (1992, 1998, 2003) blauwdrukken voor een nieuw België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer . Mede in het licht van het geldverslindende ‘wafelijzerbeleid’ (die overheidsgeld voor het ene landsgedeelte telkens financieel koppelde aan al dan niet nuttige uitgaven voor het andere landsgedeelte) pleitte hij reeds in 1983 voor een ver doorgedreven federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer . Niet alleen waren de Vlaamse en Waalse situatie onderling te verschillend, er was ook nood aan een meer efficiënte en democratische besluitvorming. Daarom moesten de gewesten autonomie krijgen op alle gebieden behalve defensie, buitenlandse zaken, monetaire politiek en sociale zekerheid. Zij zouden ook alle belastingen innen, waarna het nationale niveau via dotaties zou worden gefinancierd. De eigen financiële verantwoordelijkheid werd gekoppeld aan een correcte en wederkerige nationale solidariteit.

Deze blauwdruk zou De Batselier later nog actualiseren, waarbij hij verder ging dan zijn partij. Bij de ingrijpende staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer van 1988 speelde hij als SP-onderhandelaar mee een cruciale rol, vooral inzake de financiering van Gemeenschappen en Gewesten, de overgangsperiode en de verdeelsleutels.

Vernieuwingspogingen

In 1995 kreeg De Batselier van het SP-congres de opdracht om tegen 1998 een nieuw maatschappelijk en radicaal democratisch project uit te werken. Het moest een antwoord bieden op nieuwe breuklijnen en uitdagingen, op het dominant geworden neoliberalisme en op de electorale doorbraak van het rechts-radicalisme Rechts-radicalisme
De rechts-radicale traditie begon toen het Vlaams-nationalisme in het interbellum koos voor Nieuwe Orde en collaboratie. Na de oorlog evolueerde radicaal-rechts in Vlaanderen van nostalgi... Lees meer . Voor zijn links Vlaams alternatief koppelde De Batselier een rood-groene progressieve frontvorming aan een transparant radicaal federalisme. Dat laatste verzoende internationalisme (solidariteit op Europees en wereldniveau) met regionalisme (de strijd voor de rechten en ontplooiing van de Vlaamse bevolking). Dit regionaal internationalisme mocht volgens De Batselier niet verward worden met kosmopolitisme. Zo kantte hij zich niet alleen tegen de racistische nationalisten van de Vlaamse volksaard, maar ook tegen de ‘identiteitshaters’ die steigerden als iemand zich Vlaming durfde noemen. ‘Links’ mocht Vlaanderen niet vanuit een blinde aversie door een rechts conservatieve krachten laten bezetten.

Het draaide uit op een dubbele desillusie. Het Sienjaal van 1996, opgesteld samen met de Vlaams-nationalist Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer en een veertig koppende denkgroep, trachtte traditioneel links te verruimen met de christelijke arbeidersbeweging Christelijke arbeidersbeweging
In de christelijke arbeidersbeweging heeft steeds een uitgesproken belangstelling voor de Vlaamse kwestie bestaan. De groeiende invloed van deze beweging, in het kielzog van de democratis... Lees meer , de groenen, de progressieve Vlaams-nationalisten, de vakbonden ABVV en ACV Algemeen Christelijk Vakverbond
Het Algemeen Christelijk Vakverbond (1912) is de overkoepelende organisatie van het christelijk syndicalisme in België. Lees meer , de nieuwe sociale bewegingen en de politiek daklozen. De voorgestelde concrete utopie in zes contracten verzandde echter opnieuw in belangrijker geachte directe belangen en machtsstrategieën. Zelfs in de SP en in het ABVV kreeg het project alleen steun van een voorhoede.

Datzelfde jaar zorgde een interne nota inzake staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer voor een zware aanvaring. In het partijbestuur keerden meer unitair gezinden als Willy Claes en Freddy Willockx zich tegen dit ‘confederalisme’. In mei 1998 legde het Toekomstcongres de visie van de partij vast, zij het dat De Batselier verder had willen gaan, onder andere op het gebied van de communautarisering van de kinderbijslag en de gezondheidszorg. Het vernieuwingscongres, met elf contracten, werd een succes, maar tot frustratie van De Batselier werd er weinig gevolg aan gegeven. Een deel van de partij was niet enthousiast en hij was niet ingegaan op het aanbod om de nieuwe partijvoorzitter te worden. Hij werd Vlaams parlementsvoorzitter en burgemeester van Dendermonde. Het nieuwe partijbestuur sloeg een andere koers in.In 2003 begreep De Batselier niet waarom de vakbonden tegen Vlaamse collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) gekant bleven en waarom de Franstaligen zich tegen aanvullende voordelen voor Vlaamse werknemers verzetten, terwijl dit wel kon binnen een bedrijf, een sector of zelfs een provincie. Ook de vakbonden dienden zich volgens hem aan de realiteit van de federale structuur aan te passen.

Als Vlaams parlementsvoorzitter behield hij intussen veel invloed. Als zoon van een oorlogsvrijwilliger en verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer sman, nam De Batselier het initiatief om in juni 2001 in het parlement een studiedag te organiseren van de werkgroep Voorwaarts maar niet vergeten over collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer en repressie Repressie
Lees meer , waarin hij de slottoespraak hield. Begin 2002 leidde dat tot een resolutie met aanbevelingen inzake de omgang met het oorlogsverleden en de versterking van de democratie, ingediend door hemzelf en de fractievoorzitters van vijf partijen, zonder de N-VA Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer en het geviseerde radicaal-rechtse Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer . Gedurende die ambtsperiode ijverde De Batselier voor de modernisering en de herwaardering van het Vlaams Parlement, zoals ook bleek uit het onder zijn redactie verschenen boek Levende democratie uit 2004.