Brans, Jan Matthijs

Jan-Matthijs Brans studeerde in 1874 af aan de Rijksnormaalschool van Lier Rijksnormaalschool van Lier
De Rijksnormaalschool in Lier (1817-1830, 1844-2012) ging de concurrentie aan met de vrije normaalscholen en vormde meerdere generaties Nederlandstalige intellectuelen in Vlaanderen: ond... Lees meer waar hij leerling was van Domien Sleeckx Sleeckx, Domien
Domien Sleeckx (1818-1901) was op meerdere vlakken een pionier in de Vlaamse emancipatiestrijd, in het bijzonder in de vernederlandsing van het onderwijs. Lees meer . Hij was achtereenvolgens onderwijzer in Bree en Sint-Gillis ( Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer ). Hij behaalde via de middenjury het diploma van regent en werd daarna benoemd tot leraar Nederlands aan de normaalschool van de Stad Brussel. In 1902 werd hij vertaler in de diensten van de Senaat.

Culturele leven

In de hoofdstad nam Brans intens deel aan het Vlaamse culturele leven. Met enkele vrienden stichtte hij in 1881 het letterkundig genootschap De Distel De Distel
De Distel was een in 1881 door Jan-Matthijs Brans en Jan Baptist Janmoulle te Brussel opgericht Nederlandstalig letterkundig genootschap, met als kenspreuk ‘Stekelig, niet hekelig’. ... Lees meer , waar hij een leidende in rol speelde. Hij was een bewonderaar van het oeuvre van Multatuli. Tijdens het laatste decennium van de 19de eeuw verzette hij zich tegen de vernieuwingsdrang van de jongere generatie literatoren en kunstenaars die zich rond het tijdschrift Van Nu en Straks Van Nu en Straks
Van Nu en Straks (1893-1901) was een literair en cultureel tijdschrift, dat voor Vlaanderen vernieuwend was doordat het aansloot bij internationale eigentijdse denkrichtingen zoals het an... Lees meer hadden verzameld. Hij werkte mee aan de Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle Nederlandse Dicht- en Kunsthalle
Lees meer en aan Vlaamsch en Vrij Vlaamsch en Vrij (1893-1897)
Lees meer (1893-1897) en verzorgde samen met de gebroeders Reimond Stijns, Reimond
Onderwijzer Reimond Stijns (1850-1905) was betrokken bij het Vlaamse verenigingsleven in Brussel. Hij was auteur van romans, verhalen, novellen en toneelstukken en lag mee aan de basis va... Lees meer en Prosper Stijns het maandblad Onze Vlag Onze Vlag
Onze vlag, ‘Maandschrift geweid aan letterkunde en kunst’ was een kort bestaand tijdschrift dat verscheen in 1884. Hoofdredacteurs waren Reimond Stijns, Prosper Stijns en Jan-Matthijs Bra... Lees meer (1884).

Brans trad ook veelvuldig op als voordrachtgever. In 1914 gaf hij lessen in het Brusselse Kunstverbond. Eveneens trad op als spreker op enkele van de [object=965_635633_1]Nederlandsche Taal- en Letterkundige Congressen[/object.

Politiek

Daarnaast liet Brans zich in de politieke actie opmerken. Hij sprak op meetings voor de Gelijkheidswet Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer (1898) en toonde betrokkenheid bij de Brusselse afdeling van de Vlaamsche Volksraad Vlaamsche Volksraad
De Vlaamsche Volksraad bestond van 1892 tot 1914 en probeerde Vlaamsgezinden van uiteenlopende ideologische signatuur samen te brengen. Lees meer .

Brans was een overtuigd pan-Germanist, had goede contacten met deze kringen in Duitsland Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer en propageerde Duitse annexionistisch-gezinde geschriften in de Vlaamse beweging. In dat kader werkte hij onder meer mee aan het tijdschrift Germania Germania
Germania was een Duits-Vlaams tijdschrift, opgericht en gefinancierd door Alduitsers. Het bestond van 1898 tot 1905. Lees meer .

Activisme

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer koos Brans de zijde van het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Hij was een van de naaste medewerkers van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer . Derhalve betrokken bij de oprichting van een ‘Nationaal Verweer’ en de vernederlandsing van het onderwijs Onderwijs
Lees meer . Eind 1918 vluchtte hij voor enkele jaren naar Duitsland. De Senaat ontzette hem in 1918 uit zijn ambt, samen met Edward Coremans Coremans, Edward (1863-1926)
Edward Coremans (1863-1926) werd ambtenaar en bekleedde een hoge functie bij het ministerie van Kunsten en Wetenschappen. Hij zou de hoogste ambtenaar zijn die meeging in de politiek van ... Lees meer en Herman Baccaert Baccaert, Herman
Herman Baccaert (1883-1921) was een Vlaamsgezind filoloog, journalist, ambtenaar en kunstcriticus. Hij was redacteur van Vlaamse tijdschriften en secretaris van de Vereniging van Vlaamse ... Lees meer . Als een uiterst radicaal en verbitterd man keerde hij terug naar zijn woonplaats Eppegem. Hij bleef in contact met zijn activistische vrienden. Bij zijn begrafenis sprak August Borms de rouwrede uit in aanwezigheid van Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer en andere kopstukken van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer .