Coremans, Edward (1863-1926)

Persoon
Luc Sieben (2023, aanvulling), Luc Sieben (1998)

Edward Coremans (1863-1926) werd ambtenaar en bekleedde een hoge functie bij het ministerie van Kunsten en Wetenschappen. Hij zou de hoogste ambtenaar zijn die meeging in de politiek van bestuurlijke scheiding die de Duitse bezetter doorvoerde in het kader van de Flamenpolitik tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Volledige voornaam
Edouard
Geboorte
Elsene, 21 oktober 1863
Overlijden
Brussel, augustus 1926
Leestijd: 3 minuten

Ambtenaar Edward Coremans was een hoge ambtenaar bij het ministerie van Kunsten en Wetenschappen. Hij was tevens de redacteur van de Nederlandstalige uitgave van het Beknopt Verslag van de Senaat.

Over zijn activiteiten in de Vlaamse beweging tot 1914 is weinig bekend. Hij duikt voor het eerst op in de Brusselse tak van het Taalverbond Taalverbond
Lees meer
. Hij was een poëzie- en literatuurkenner, lid van De Distel De Distel
De Distel was een in 1881 door Jan-Matthijs Brans en Jan Baptist Janmoulle te Brussel opgericht Nederlandstalig letterkundig genootschap, met als kenspreuk ‘Stekelig, niet hekelig’. ... Lees meer
en auteur van een in het Frans gepubliceerde literair-historisch overzicht van de Nederlandse Letterkunde in België sedert 1830 (1905). In 1906 trad hij samen met Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer
op als secretaris van het XXIXste Algemeen Nederlandsch Congres voor Taal- en Letterkunde Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer
dat in Brussel plaatsvond. 

Activisme en bestraffing

In februari 1917 benoemde de Duitse bezetter Coremans tot directeur-generaal van de afdeling Schone Kunsten bij het ministerie van Kunsten en Wetenschappen. Enkele maanden later, op 6 mei 1917, werd hij secretaris-generaal van dit departement. Deze benoemingen kaderden in de Duitse Flamenpolitik Flamenpolitik
Met het begrip ‘Flamenpolitik’ wordt verwezen naar de politiek die de Duitse bezetter voerde ten aanzien van de Vlaamse beweging tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Sommige aute... Lees meer
, die onder andere voorzag in de splitsing van de ministeries in Vlaamse en Waalse afdelingen. Tijdens Coremans’ ambtsperiode werd een vernederlandsing van het onderwijs Onderwijs
Lees meer
in Brussel en in Vlaanderen nagestreefd.

Na de wapenstilstand werd Coremans in maart 1919 door de Belgische militaire rechtbank wegens zijn aandeel in het activisme tot vijftien jaar gevangenisstraf veroordeeld en moest hij zich van politieke activiteiten onthouden. Hij had onder meer de bekende Brusselse advocaat Edmond Picard Picard, Edmond
Edmond Picard (1836-1924) was een belangrijk jurist en publicist. Hij publiceerde over de Belgische wetgeving en kunst, maar ook over wat hij zag als de Belgische ziel. Lees meer
als verdediger. Reeds eind 1918 had de Senaat hem uit zijn ambt gezet als beambte van deze instelling.

Politiek engagement

In 1921 kwam Coremans voorwaardelijk vrij. Tot aan zijn dood was hij actief in de Brusselse Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
en bekleedde hij het voorzitterschap van de Arrondissementsbond Brussel. Ter verdediging van amnestie Amnestie
Lees meer
voor veroordeelde activisten richtte hij na zijn vrijlating met enkele anderen gestraften de vereniging Recht voor Allen Recht voor Allen
Recht voor Allen, opgericht in 1919, was een vereniging die opkwam voor de op beschuldiging van activisme afgezette Vlaamse ambtenaren. Lees meer
op. Naar aanleiding van diens overlijden ontstond tussen gewezen activist Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
en de Fronters een rel met betrekking tot de waardering die men voor de aflijvige en de activisten in het algemeen zou hebben gehad en waarop Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
repliceerde.

In het Letterenhuis worden een aantal brieven van en aan Coremans bewaard

Werken

– De Nederlandsche Letterkunde in België sedert 1830, 1905 (in het Frans: La littérature néerlandaise en Belgique depuis 1830, 1905, in het Engels: Flemish literature in belgium: its history since 1830, zj.).

Literatuur

– G. Schmook, ‘Het letterkundig genootschap De Distel musiceert (1882-1900)’, in Verslagen en mededelingen van de KVATL (1966).
– L. Boeva, Jef Van Extergem, medestanders tegenstanders?, 1998.
– M. Deckers, De strafrechtelijke vervolging van het activisme. Deel II: De maatschappelijke invloed, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, jg. 61, 2002, nr. 4, pp. 191-211.
– G. Draye, Smartelijk te handelen: een politiek-culturele biografie van het Brusselse kunstgenootschap De Distel 1881-1928, 2004.
– G. Draye, Laboratoria van de natie: literaire genootschappen in Vlaanderen 1830-1914, 2009.

Suggestie doorgeven

1998: Luc Sieben (pdf)

2023: Luc Sieben

Inhoudstafel