Vanden Boeynants, Paul

Paul vanden Boeynants werd op 22 mei 1919 geboren in Vorst. Na vroegtijdig afgebroken middelbare studies aan het Franstalige jezuïetencollege Saint-Michel ging hij in de leer in de slagerszaak van zijn vader die intussen naar Etterbeek was verhuisd en volgde hij de slagersschool in Antwerpen. Tijdens de Achttiendaagse Veldtocht (mei 1940) werd hij krijgsgevangen gemaakt, maar – dankzij zijn ‘Vlaamse’ familienaam – reeds in 1941 vrijgelaten. Na zijn terugkeer trouwde hij in 1942 met Lucienne Duerinck (1919-1994), de dochter van een Kortrijkse vleeshandelaar. Uit het huwelijk werden drie kinderen geboren: twee dochters en een zoon. Vlak na de oorlog, in 1947, bouwde Vanden Boeynants aan zijn commerciële basis met de oprichting van de Entente des Patrons Bouchers et Charcutiers (EPBC).

Politicus voor de Christelijke Volkspartij

Door zijn bedrijvigheid en zijn activiteiten in beroepsorganisaties zoals het Brussels Verbond van Beenhouwers en in middenstandsverenigingen als het Verbond van Ambachten en Neringen werd Vanden Boeynants opgemerkt door Paul Jourdain, directeur van de krant La Libre Belgique. Jourdain bracht hem bij de toen nog unitaire Christelijke Volkspartij (CVP-PSC) Christelijke Volkspartij
Lees meer . In 1949, in volle koningskwestie waarbij Vanden Boeynants de terugkeer van koning Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer verdedigde, werd hij een eerste keer verkozen als volksvertegenwoordiger. Hij zou Kamerlid blijven tot in 1985. In 1952 werd hij gemeenteraadslid van Brussel, wat hij bleef tot 1972.

In de aanloop naar de wereldtentoonstelling Wereldtentoonstelling van 1958
Naar aanleiding van de ondervertegenwoordiging van Nederlandstaligen bij de organisatie van de Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel ontstond commotie vanuit het flamingantische midde... Lees meer Expo 58 en in de jaren nadien onderging de Belgische hoofdstad onder invloed van het evenement een grondige mutatie, die weliswaar niet door iedereen wordt gesmaakt. In die dagen al kreeg Vanden Boeynants het verwijt zijn groeiende politieke invloed aan te wenden om de omvangrijke zakenbelangen van bevriende projectontwikkelaars te bevorderen.

Minister van Middenstand

Zijn Brusselse reputatie bezorgde Vanden Boeynants een landelijke bekendheid onder zijn politieke merknaam VDB, de initialen van zijn familienaam. Geïnspireerd door de Amerikaanse campagne- en communicatietechnieken omringde hij zich met een kleine kring van vertrouwensmannen, onder wie zijn persoonlijke secretaris Georges Algoet en Pierre Jonnart, die samen met Nicolas Walther de Kerchove d’Ousselghem zijn kiescampagnes regisseerde. Die aanpak bezorgde hem een groot persoonlijk succes bij de parlementsverkiezingen van 1958, die de christendemocraten een volstrekte Kamermeerderheid opleverden.

Vanden Boeynants werd vervolgens minister van Middenstand in de regering van Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer en zou een aantal hervormingen doorvoeren ten gunste van de zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen, zoals de verplichte wekelijkse rustdag.

Partijvoorzitter en eerste minister

In 1961 werd Vanden Boeynants voorzitter van de PSC-CVP. Als grote voorstander van het unitaire België ijverde hij voor een pact der Belgen. Toch zou hij steun geven aan de rooms-rode regering van Theo Lefèvre Lefèvre, Theo
Theo Lefèvre (1914-1973) was een advocaat en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij zetelde in de Kamer en was minister en premier in een periode van belangrijke wetgevende initi... Lees meer en Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer , die met de herziening van de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer ook de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer vastlegde en de taalfaciliteiten Faciliteiten
Al sinds de eerste taalwet (1873) voorzag de wetgever in faciliteiten. Deze tegemoetkomingen gaven aanleiding tot tegengestelde interpretaties door Nederlandstaligen en Franstaligen, zo ... Lees meer in zes Brusselse randgemeenten regelde.

De verkiezingen van 1965 draaiden voor zowel de christendemocraten als voor de socialisten uit op een nederlaag. Na de kortstondige rooms-rode coalitie rond premier Pierre Harmel Harmel, Pierre
De Franstalige christendemocraat Pierre Harmel (1911-2009) was nauwelijks acht maanden premier van België, maar meermaals minister. Hij werd ook voorzitter van de Senaat. Het Centrum van ... Lees meer , probeerde Vanden Boeynants een drieledige regering van christendemocraten, socialisten Belgische Socialistische Partij
Lees meer en liberalen Partij voor Vrijheid en Vooruitgang
Lees meer , de winnaars van de verkiezingen, op de been te brengen. Na de weigering van de socialisten vormde Vanden Boeynants op 16 mei 1966 een regering met de liberalen. Samen met zijn vicepremier, de Gentse liberaal Willy de Clercq De Clercq, Willy
Willy de Clercq (1927-2011) was een Vlaamse liberale politicus. Hij was een van de stichters en de eerste voorzitter van de Vlaamse Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV). Lees meer , besloot Vanden Boeynants de communautaire dossiers af te voeren en zich toe te leggen op de economische en financiële kwesties.

Met zijn regering slaagde hij erin, bijgestaan door zijn voorganger en minister van Buitenlandse Zaken Pierre Harmel, om de hoofdkwartieren van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) en van de Supreme Headquarters Allied Powers Europe (SHAPE) naar België te halen.

Doch ondanks de pogingen van Vanden Boeynants om de zaak te bedaren, liepen de communautaire spanningen rond de splitsing van de Katholieke Universiteit Leuven Hoger onderwijs in Leuven
De Franstalige Katholieke Universiteit Leuven werd vanaf 1910 geleidelijk vernederlandst. De strijd voor ‘Leuven Vlaams’ leidde in 1968 tot een splitsing, het ontstaan van twee autonome L... Lees meer spoedig op, en veroorzaakten ze grondige verdeeldheid tussen Vlaamse en Franstalige christendemocraten. Na een door de CVP gesteunde interpellatie van Jan Verroken Verroken, Jan
Jan Verroken (1917-2020) was een politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksvertegenwoordiger en burgemeester van Oudenaarde en speelde een belangrijke rol in de totstandkom... Lees meer diende Vanden Boeynants op 7 februari 1968 het ontslag in van zijn regering. Bij de daaropvolgende verkiezingen vormde de PSC in Brussel-Halle-Vilvoorde een eigen lijst. Vanden Boeynants behaalde daarentegen met zijn eigen unitaire lijst 116.000 voorkeurstemmen en meer zetels dan in 1965. Noodgedwongen door de communautaire opsplitsing van de christendemocraten, sloot hij een jaar later aan bij de PSC, waar hij meteen het voortouw nam van een (partij-interne) drukkingsgroep CEPIC.

Minister van Landsverdediging en voorzitter PSC

Na een korte periode op de achtergrond keerde Vanden Boeynants in 1972 terug als minister van Landsverdediging in opeenvolgende regeringen. In die periode werd Vanden Boeynants, die het vertrouwen genoot van koning Boudewijn van Saksen-Coburg, Boudewijn I
Boudewijn (1930-1993) moest als gevolg van de koningskwestie op jonge leeftijd en onvoorbereid zijn vader opvolgen. Zijn koningschap werd getekend door de Congolese dekolonisatie, staatsh... Lees meer , geregeld opgevorderd als informateur en formateur. Op 20 oktober 1978 keerde hij kortstondig terug als eerste minister aan het hoofd van een coalitie van christendemocraten, socialisten, de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer en het FDF Démocrate féderaliste indépendant
Lees meer (Fédéralistes démocrates francophones). De regering was een voortzetting van de regering- Tindemans Tindemans, Leo
De Vlaamse christendemocraat Leo Tindemans (1922-2014) leidde vier Belgische regeringen. Hij werd nadien CVP-voorzitter en later ook minister van Buitenlandse Zaken. Als minister van Geme... Lees meer IV die ontslag had genomen na de mislukking van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer . Vanden Boeynants zou na de vervroegde verkiezingen van 17 december 1978 meewerken aan de vorming van de eerste regering geleid door Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer , waarin hij kortstondig minister van Defensie werd. In 1979 trad hij af om de leiding te nemen van de intern verdeelde PSC. Na de zware verkiezingsnederlaag van november 1981 nam Vanden Boeynants ontslag als voorzitter.

Controverse

Korte tijd later werd bekend dat het Brusselse parket een onderzoek tegen hem voerde wegens fiscale fraude. Zijn parlementaire onschendbaarheid werd opgeheven. Vier jaar later volgde een veroordeling tot drie jaar voorwaardelijke gevangenisstraf en een forse geldboete, waarbij rechter Carlos Amorez y Martinez hem als ‘een verstokte en onverbeterlijke fraudeur’ bestempelde. Op dat moment al werd de naam van Vanden Boeynants aan andere affaires gekoppeld. Pogingen naderhand om terug te keren als burgemeester van Brussel stootten op onwil van het Hof en verzet van minister van Binnenlandse Zaken Louis Tobback. Ter compensatie werd Vanden Boeynants beheerder van de Eeuwfeestpaleizen op de Brusselse Heizel. Hij zou in 1995 zijn mandaat als gemeenteraadslid beëindigen.

In januari 1989 werd hij ontvoerd door de gangsterbende van Patrick Haemers maar kort nadien weer vrijgelaten. Dat hij in 1995 het satirische weekblad Pan kocht is veeleer een ultieme poging om toch nog aanwezig te blijven in de Wetstraat. Want, zo beweert hij: ‘Het Parlement was mijn thuis geworden’.

Paul vanden Boeynants overleed op 9 januari 2001 in het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis in Aalst.