Deswarte, Albéric

Albéric Deswarte was de zoon van Pieter Deswarte, een welgestelde burger, de spil van het Oostendse Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer . Albéric studeerde aan het atheneum in Oostende en promoveerde in 1898 in de rechten aan de Université libre de Bruxelles. In 1898 was hij bestuurslid van het studentenverbond Geen Taal Geen Vrijheid Geen Taal Geen Vrijheid
Geen Taal Geen Vrijheid is de kenspreuk en tot einde van de jaren 1940 de roepnaam van de Vlaamse studentenkring van de Brusselse universiteit. Lees meer .

Deswarte was al tijdens zijn jeugd actief als Vlaamsgezind socialist en werd in 1894 lid van de Belgische Werkliedenpartij Belgische Werkliedenpartij
Lees meer (BWP). Al vóór de Eerste Wereldoorlog nam hij standpunten in ten gunste van de vernederlandsing van de Gentse universiteit, onder meer als voorzitter van een meeting in de verkiezingscampagne van 1906. In 1907 werd hij samen met zijn partijgenoten Leo Meysmans Meysmans, Leo
Leo Meysmans (1871-1952) was socialistisch volksvertegenwoordiger voor Brussel. Aanvankelijk Vlaamsgezind, werd hij vanaf 1920 een overtuigde wallingant die zich verzette tegen elke taalw... Lees meer en Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer lid van de tweede Hogeschoolcommissie. Deswarte bleef in de hogeschoolkwestie een actieve rol spelen, ook toen die vanaf 1910 het karakter van een volksbeweging begon te krijgen. Zo verdedigde hij in het voorjaar van 1911 samen met Huysmans en Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer het Vlaamsgezinde standpunt voor de Brusselse Jonge Balie. In de BWP zelf trad hij op analoge wijze op. Hij was bestuurslid en later voorzitter van het Vlaams Pleitgenootschap bij de Balie te Brussel, medestichter van de Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden
De Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden (1885-…) werd opgericht als een overkoepelende vereniging van Vlaamsgezinde juristen uit alle disciplines. De vereniging zette zich in voor de verned... Lees meer en secretaris van het Rechtskundig Tijdschrift Rechtskundig Tijdschrift (voor Vlaamsch-België)
Het Rechtskundig Tijdschrift (voor Vlaamsch-België) (1897-1964) evolueerde van een gematigd Vlaamsgezind juridisch blad naar een apolitiek vakblad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sympathi... Lees meer .

In een reactie op Jules Destrées Destrée, Jules
Lees meer Lettre au Roi, waarin de idee van bestuurlijke scheiding werd geopperd, verklaarde Deswarte in oktober 1913 in Antwerpen de Waalse uitdaging tot een bestuurlijke scheiding te aanvaarden. Hij verdedigde het federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer naar Zwitsers model. Dit radicale standpunt verklaart ten dele Deswartes houding tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer . Na de Duitse inname van Brussel op 20 augustus 1914 bleef Deswarte nog enkele weken in de hoofdstad. Halfweg november vertrok hij naar Amsterdam in het neutrale Nederland. Hij was er ondervoorzitter van de Union belge (1914-1918) en stichter-voorzitter van de Belgische school aldaar. Hij werd er ook de stichter en hoofdredacteur van een Vlaams dagblad, De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer , dat vanaf 1 februari 1915 verscheen. Het blad was tegelijkertijd Vlaamsgezind en loyaal Belgisch; het wees iedere vorm van samenwerking met de Duitse bezetter scherp af. Zo voerde Deswarte een scherpe polemiek met het Gentse activistische blad De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer .

Door de druk van de activistische Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer pers en sporadische twisten met L’Echo Belge uit Amsterdam kreeg De Vlaamsche Stem het steeds moeilijker om de beginselen van de Godsvrede Godsvrede
Godsvrede is een middeleeuws begrip dat een schorsing van de vijandelijkheden tussen verschillende partijen inhoudt. In de geschiedenis van de Vlaamse beweging werd het begrip op verschil... Lees meer te respecteren. De financiële nood van het blad en het feit dat hij niet erg stevig in zijn Belgische schoenen stond, verleidde Deswarte tot het aanvaarden van geld uit de handen van de Groot-Nederlander Frederik C. Gerretson Gerretson, Frederik C.
Frederik Carel Gerretson (1884–1958) was een Nederlandse historicus, zakenman en politicus, die vanuit zijn Groot-Nederlandse overtuiging het Vlaams-nationalisme trachtte te beïnvloeden.... Lees meer . Deze nam in het diepste geheim met Duits geld de meerderheid van de aandelen over en dwong zo het blad in activistische richting. De Stem zou een activistisch strijdblad worden waarin de Flamenpolitik niet meer veroordeeld werd. Bovendien benoemde Gerretson de Gentse letterkundige Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer tot medehoofdredacteur en werd Deswarte steeds meer door hem overschaduwd.

Al op 23 mei eiste Deswarte in een redactioneel artikel de omvorming van België tot een federale staat. Eind juni deed hij dit opnieuw in een driedelige artikelenreeks. De loyale Vlaamsgezinde medewerkers onder leiding van Van Cauwelaert maakten zich zorgen over de plotselinge koerswijziging van het blad en slaagden er na lang aandringen in Deswarte een manifest te laten ondertekenen waarin werd bevestigd dat de Vlaamse beweging geen afbreuk wilde doen aan de staatkundige eenheid van België. Dit manifest verscheen in het nummer van 21 juli 1915 van De Vlaamsche Stem. De gecompromitteerde Deswarte stemde er op 9 augustus mee in De Stem te verlaten. In zijn brief aan de progeallieerde De Telegraaf (18 augustus 1915) motiveerde Deswarte zijn ontslag uit De Vlaamsche Stem. Hij verklaarde het niet eens te kunnen zijn met de nieuwe koers van het blad, omdat die geen onvoorwaardelijke loyauteit tegenover België inhield.

Na de oorlog was Deswarte actief in de amnestie Amnestie
Lees meer beweging. In 1921 werd hij voor het arrondissement Brussel verkozen tot senator. Met August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer vertegenwoordigde hij het Vlaamsgezinde element binnen de socialistische senaatsfractie.