Geen Taal Geen Vrijheid

Geen Taal Geen Vrijheid is vanaf 1877 tot heden de kenspreuk van de Vlaamse studentenkring van de Brusselse universiteit (Université libre de Bruxelles, vanaf 1969 Vrije Universiteit Brussel). De geschiedenis van deze studentenkring wordt uiteengezet in het overzichtsartikel over de Studentenbeweging in Brussel Studentenbeweging in Brussel
De studentenbeweging in Brussel startte in 1856 met de oprichting van het Nederduitsch Taalminnend Genootschap Schild en Vriend aan de Université Libre de Bruxelles (ULB). Na vele heropri... Lees meer . 

Gebruik van de benaming

De studentenkring veranderde verscheidene keren van naam, maar hield de spreuk altijd als tweede naamdeel (1877: Vrijzinnige Studentenkring; 1880: Vlaamschen Studentenkring van Brussel; 1882: Vlaamschen Vooruitstrevende Studentenkring Brussel; 1929: Vlaamsche Studiegroep; 1932: Vrijzinnig Vlaams Hoogstudentenverbond; 1940-1944: Algemeen Studentengenootschap Geen Taal, Geen Vrijheid en afgaande op statuten uit 1944: Brussels Studentengenootschap). De kenspreuk was zo populair dat de studenten gedurende de hele periode tot kort na de Tweede Wereldoorlog de eerste twee woorden (Geen Taal) als roepnaam van de kring gebruikten.

Betekenis

Uit het programma en de ‘geloofsbelijdenis’ van de kring, opgesteld door het uittredende en nieuwe bestuur in de zomer van 1886 (Gustaaf Schepens, Louis de Veen, Maurits Josson Josson, Maurits
Maurits Josson (1855-1926) was een liberale Brusselse jurist die ijverde voor de vernederlandsing van het openbare leven. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vervulde hij een trekkersrol binne... Lees meer , Herman Hiel, Gustaaf Schamelhout Schamelhout, Gustaaf
Gustaaf Schamelhout (1869-1944) was een arts die zich ook cultureel engageerde. Vooral na de Eerste Wereldoorlog ontpopte hij zich tot een expert in de antropologie en rassenkunde. Die in... Lees meer en anderen), weten we welke diepere betekenis de 19de-eeuwse studenten aan hun kenspreuk gaven. Het grondbeginsel was dat het 'Vlaams' de enige officiële taal van de staat zou zijn in het Vlaamse land. De studenten wilden dit ten eerste toegepast zien in de wetgevende Kamers, de provincie- en gemeenteraden enzovoort, waar ze eisten dat de vertegenwoordigers van de Vlaamse streken de Nederlandse taal zouden spreken en dat alleen de Nederlandse tekst van de beslissingen geldig zou zijn. Ten tweede moest het grondbeginsel gelden voor alle besturen Bestuur
Het taalgebruik in het bestuur is een centraal aspect van de Belgische taalkwestie. Het omvat het proces van het afdwingen van taalrechten voor Vlamingen evenals de bestuurstaalwetgeving ... Lees meer in het Vlaamse land en moest het leger Leger
Lees meer daar in het Nederlands ingericht en onder Vlaams bevel geleid worden. De kring vroeg bovendien dat het onderwijs in al haar geledingen in Vlaanderen in het Nederlands gegeven zou worden. Ten derde eiste hij dat alle rechterlijke zaken in het Nederlands zouden worden behandeld, op die plaatsen waar dit de volkstaal was.

Vlaams of liberaal?

Lag de prioriteit van de studenten bij de Vlaamsgezindheid of bij het liberalisme? In oktober 1884 vulden ze de spreuk en naam ‘Geen Taal Geen Vrijheid’ aan met de kreet ‘Clauwaert en Geus’. Dit, maar ook de stellingen uit de geloofsbelijdenis en het programma van de kring, wijst op een invloed van de ideeën die Julius Vuylsteke Vuylsteke, Julius
Lees meer neerschreef in zijn La question flamande et le libéralisme (1861). Dit wil niet zeggen dat de studentenkring even radicaal de absolute scheiding tussen katholieke en liberale flaminganten voorstond. Vanaf de tweede helft van de jaren 1880 tot het begin van de Eerste Wereldoorlog overheerste het principe ‘eerst Vlaming, dan Liberaal’ en volgde men doorgaans de ideeën van de Landdagbeweging Landdagbeweging
De Landdagbeweging, die zich ontwikkelde vanaf de vroege jaren 1860, vormde tot aan de Eerste Wereldoorlog de aanzet tot een reeks al dan niet succesvolle initiatieven tot samenwerking va... Lees meer en die van de verschillende Brusselse Vlaamse verenigingen die traditioneel samenwerking tussen alle Vlamingen, zonder onderscheid van politieke partij, propageerden. Een voorgenomen actie met de confraters van de Leuvense universiteit (1886) draaide echter op niets uit. Hoewel de kring zich meermaals manifesteerde als antiklerikaal, bleef hij toch samenwerken met Vlaamse andersdenkenden, was hij medeoprichter van het Verbond der Vlaamsche Maatschappijen (1907) en werkte hij samen met het Nationaal Vlaamsch Verbond Nationaal Vlaamsch Verbond
Het Nationaal Vlaamsch Verbond was een vereniging waarin vrijzinnige en katholieke flaminganten van 1891 tot 1914 samenwerkten. Lees meer (1913). Na de Eerste Wereldoorlog kwamen de liberale waarden en normen op de eerste plaats en tijdens en na de Tweede Wereldoorlog waren de taaleisen ondergeschikt aan dat normenkader, waardoor de kring moreel ongeschonden uit de oorlog kwam.

Sedert de sterkere profilering van de VUB als internationale universiteit en de uitbreiding van Engelstalige masters rond 2020, wordt soms de vraag gesteld of de spreuk nog opportuun is en of ze uit de naam van de vereniging moet verdwijnen.