Verbond van het Vlaams Verzet

Het Verbond van het Vlaams Verzet (VVV) werd opgericht op 31 januari 1954 onder het voorzitterschap van professor Flor Peeters Peeters, Flor (1903-1986)
Lees meer .

Het VVV stelde zich tot doel om ‘de kameraden in het verzet en alle landgenoten die het belang van Vlaanderen miskennen, voorlichten en aansporen tot beter begrip’. Met ‘vlugge en kordate maatregelen’ wilde de organisatie een einde maken aan ‘de gevolgen van repressie en epuratie’. Voorts wilde het Verbond ‘in dienst van het Vlaamse volk’ en ‘in samenwerking met Noord-Nederland’ ijveren voor ‘het behoud en de ontplooiing van de Nederlandse cultuur in het Verenigd Europa’. Ondanks haar trouw aan België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer en de monarchie Monarchie
In deze bijdrage over de Belgische vorsten, van Leopold I tot en met Albert II (1831-2013), wordt gepeild naar hun oordeel over en aandeel in de ontwikkeling van de Belgische taalstrijd e... Lees meer koos de organisatie radicaal de kant van de Vlaamse beweging. Zo verklaarde secretaris Albert Brienen Brienen, Albert
Albert Brienen (1897-1977) was een lid van het Verdinaso en na de oorlog actief in vele neo-Dinaso en solidaristische initiatieven. Lees meer , die lid van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer was geweest: ‘Aangezien het verzet in het algemeen werd misbruikt om de V.B. verdacht te maken, hebben wij het VVV opgericht om de V.B. integendeel te steunen en vooruit te helpen.’

Al vanaf 1955 pleitte het VVV openlijk voor amnestie Amnestie
Lees meer en vanaf dan werd dit het belangrijkste programmapunt. Het VVV was vanaf het eerste jaar aanwezig op de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer en trachtte met verschillende amnestiemeetings en debatten invloed te krijgen op het openbaar leven. Het orgaan van het VVV, Het Vlaamse Verzet, verscheen van 22 augustus 1954 tot 11 mei 1958.

Het VVV en het verzet: een ambigue verhouding

Ondanks haar naam had deze organisatie in wezen niets met het verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer te maken. Het VVV werd tien jaar na de bevrijding opgericht en was geen erkende verzetsgroepering. Bovendien konden volgens de statuten ook zogenoemde septemberweerstanders en oorlogsvrijwilligers probleemloos lid worden. Op een VVV-congres dat in 1958 werd gehouden waren personen met een politiek collaboratieverleden aanwezig, zoals Hendrik Borginon Borginon, Hendrik
Hendrik Borginon (1890-1985) was lid van de leiding van de Frontbeweging en Vlaams-nationalistisch politicus in de Frontpartij en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Tijdens de bezetting fung... Lees meer , Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer , Jozef Custers Custers, Jos
Lees meer en Leo Delwaide Delwaide, Leo
Leo Delwaide (1897-1978) was advocaat en politicus voor achtereenvolgens de katholieke partij en de Christelijke Volkspartij. Als burgemeester van Antwerpen (1940-1944) speelde hij tijden... Lees meer .

De CVP Christelijke Volkspartij
Lees meer -politicus Louis Kiebooms Kiebooms, Louis
Louis Kiebooms (1903-1992) was een journalist en politicus. Hij was hoofdredacteur van de Gazet van Antwerpen, kamerlid voor de Christelijke Volkspartij en burgemeester van Wilrijk. Hij w... Lees meer , gewezen verzetslied en politiek gevangene, kan beschouwd worden als de grote bezieler van het Verbond. Hij stelde het VVV voor als de ‘manager van de nationale verzoening’ en pleitte enkel voor amnestie voor politieke delinquenten. Naast Kiebooms telde de organisatie nog enkele andere leden met een verzetsverleden, zoals Louis de Lentdecker De Lentdecker, Louis
Louis de Lentdecker (1924-1999) was tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het gewapend verzet, maar toonde als rechtbankverslaggever ten tijde van de processen tegen collaborateurs beg... Lees meer , Jef van Bilsen Van Bilsen, Jef
Jef van Bilsen (1913-1996) speelde tijdens de jaren 1930 en in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog een leidende rol in het Verdinaso en stapte na de ontbinding van deze beweging in... Lees meer en werkweigeraar Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer . Zij deelden de mening dat de repressie te hard was doorgeslagen en pleitten voor amnestie. In een apologetische toespraak op het VVV-congres in 1958 stelde gewezen Verdinaso-lid Van Bilsen dat collaborateurs die participeerden in het bezettingsbestuur gehandeld hadden uit pragmatiek. Zonder het expliciet zo te noemen beschouwde Van Bilsen het als een politiek van het minste kwaad of, in zijn woorden, zelfs als ‘getemperd verzet’. Van Bilsen, maar ook de andere sprekers op het congres trachtten de heldenstatus van het verzet eerder te minimaliseren en de rol die collaborateurs in het bezettingsbestuur speelden te vergoelijken.

De dialoog met de 'Weerstand' verliep bijzonder moeizaam. Tekenend is dat geen enkele erkende verzetsbeweging bereid was het VVV te erkennen. Vooraanstaande verzetsmannen zonder een Vlaams-nationalistische achtergrond, zoals Marcel Louette van de Witte Brigade (Fidelio) wensten niet geassocieerd te worden met het VVV. Toen het VVV op 20 september 1959 te Antwerpen deelnam aan een grote amnestiebetoging, organiseerde een aantal gewezen verzetslieden enkele dagen later een even grote tegenbetoging. Het VVV is er nooit in geslaagd veel erkende verzetslui bijeen te brengen en het heeft weinig tot geen invloed gehad op het openbare leven van het land.

Het VVV als politieke strategie

Het initiatief om het VVV op te starten kwam uit CVP-hoek. Als verbond dat enerzijds politieke delinquenten toeliet en anderzijds een brug trachtte te slaan met het Belgisch-patriottisch verzet, paste het VVV in de bredere naoorlogse verruimingsstrategie van de CVP, waarbij de katholieke beweging de Vlaamse beweging probeerde op te slorpen. De oprichting van deze amnestie-organisatie gebeurde dan ook in de context van een electorale opbodstrategie van de CVP tegen haar nieuwe concurrent, de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer , die ook in 1954 werd opgericht en zich nog radicaler inzette voor amnestie. Toen het VVV begin jaren 1960 een stille dood stierf, nam de VU wat dat betreft de fakkel over.