Van Haegendoren, Maurits

Maurits van Haegendoren startte zijn humaniorastudies aan het Leuvense atheneum. Hij werd echter van school gestuurd toen zijn vader, die onderwijzer was in een Leuvense stadsschool, in 1918 administratief werd gestraft omwille van betrokkenheid bij het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Hij voltooide de klassieke humaniora in het plaatselijke Sint-Pieterscollege. Aan de Leuvense universiteit, waar hij actief was in de flamingantische studentenbeweging, studeerde Van Haegendoren aanvankelijk klassieke filologie, maar stapte hij na één jaar over naar geschiedenis. Hij werkte na zijn legerdienst tot eind 1927 als leraar aan het atheneum van Oostende. Begin 1928 trad Van Haegendoren in dienst van het Algemeen Rijksarchief, waar hij aan het eind van zijn loopbaan een tijdlang waarnemend algemeen rijksarchivaris was.

Verbond van Katholieke Scouts

Na de opsplitsing van de Belgische scoutsbeweging in een Nederlands- en een Franstalige tak was Van Haegendoren van 1930 tot 1933 commissaris van de Verkenners van het nieuw opgerichte Verbond van Katholieke Scouts (VVKS) Vlaams Verbond van Katholieke Scouts
Het Vlaams Verbond van Katholiek Scouts (1910) heet vandaag Scouts en Gidsen Vlaanderen. Het is de Vlaamse versie van de in 1907 door Baden Powell begonnen jeugdbeweging gericht op de zel... Lees meer en van 1933 tot 1948 de eerste verbondscommissaris van het gehele VVKS. Hij besteedde in die functie veel aandacht aan de vorming van het leiderskader en het Vlaams karakter van het VVKS en zette zich ook af tegen een al te klerikale dominantie die de Katholieke Actie Katholieke Actie
Lees meer en de bisschoppen probeerden op te leggen. Zijn echtgenote Yvonne Groffi Groffi, Yvonne
Yvonne Groffi (1911-1953) richtte na de Tweede Wereldoorlog de Vlaamsgezinde zgn. Blauwe Gidsen op, maar werd in 1947 gedwongen tot ontslag door de leiding van de Katholieke Meisjesgidsen... Lees meer richtte de Katholieke Meisjesgidsen ( Blauwe Gidsen Blauwe Gidsen
De Blauwe Gidsen waren een katholieke Vlaamsgezinde meisjesbeweging, die ontstond tijdens jaren 1930. Na de Tweede Wereldoorlog werden ze geïntegreerd in de Katholieke Meisjesgidsen van B... Lees meer ) op. Van Haegendoren was sinds 1920 geëngageerd in de scoutsbeweging in Leuven en de Leuvense buurgemeente Wilsele.

De spanningen met het episcopaat die volgden uit de zelfstandige weg die Van Haegendoren tijdens de jaren 1930 met het VVKS insloeg, resulteerden na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer uiteindelijk in zijn ontslag als verbondscommissaris. Hij en het VVKS waren weliswaar buiten de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer gebleven en tegen hem persoonlijk werd enkel een reis naar Berlijn weerhouden, die als ‘onvoorzichtig’ werd bestempeld. Tegen de achtergrond van een sedert jaren en door de oorlog nog meer vertroebelde atmosfeer, werd Van Haegendoren desondanks de wacht aangezegd en werd hij als verbondscommissaris opgevolgd door zijn adjunct Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer , net als hij historicus en geheel gevormd in zijn geest.

Stichting-Lodewijk De Raet

Vanaf 1950 organiseerde Van Haegendoren naar Nederlands model volkshogeschoolcursussen, die in 1952 een permanent en gestructureerd karakter kregen met de oprichting op initiatief van hem en Max Lamberty Lamberty, Max
Max Lamberty (1893-1975) was een politiek en sociaal filosoof, die theoretisch werk over de grondslagen van de Vlaamse beweging leverde. Lees meer van de Stichting-Lodewijk de Raet Stichting Lodewijk De Raet
De Stichting Lodewijk de Raet is een vormingsinstelling die in 1952 werd opgericht vanuit een Vlaamse, democratische, emancipatorische en pluralistische maatschappijopvatting en die – zij... Lees meer . Van Haegendoren was voorzitter van deze pluralistische vereniging van 1952 tot zijn pensioen als ambtenaar en zijn verkiezing tot senator voor de Volksunie (VU) Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer in 1968. Tot datzelfde jaar was hij ook lid van de Kultuurraad voor Vlaanderen Kultuurraad voor Vlaanderen
De Kultuurraad voor Vlaanderen was een vereniging zonder winstoogmerk opgericht op 21 april 1959, omgevormd tot Interprovinciale Cultuurraad voor Vlaanderen vzw (ICV) op 31 januari 1976 e... Lees meer en van de Hoge Raad voor Volksopleiding. In 1959 schreef hij samen met de Groningse hoogleraar sociale geografie Hans de Vries Reilingh De Vries Reilingh, Hans D.
De sociaal geograaf Hans D. de Vries Reilingh (1908-2001) was betrokken bij het Dietsch Studentenverbond (DSV). Na de Tweede Wereldoorlog zette hij zich in voor een samenwerking tussen d... Lees meer , die als betrokkene bij het Nederlandse volkshogeschoolwerk mee aan de basis lag van de Stichting-Lodewijk De Raet, een pleidooi voor een geïntensiveerde en geïnstitutionaliseerde Vlaams-Nederlandse samenwerking met als titel Noord-Zuid Verbinding. Samenhorigheid en samenwerking van de Lage Landen (zie Nederland-Vlaanderen Vlaanderen
Lees meer ).

Van Haegendoren speelde zowel vóór als achter de schermen een niet onbelangrijke rol bij de splitsing van de Leuvense universiteit, waarover hij in 1966 De ziekte aan de Dijle. De ruimtevrees van de Katholieke Universiteit te Leuven publiceerde. Datzelfde jaar kwam van hem Vlaanderen eisende partij uit, nadat respectievelijk in 1962 en 1964 het tweedelige De Vlaamse Beweging: nu en morgen en De Vlaamse Beweging: verweer en aanval waren verschenen. Van deze drie publicaties liet alleen al de offensieve titel niets aan duidelijkheid te wensen over. Betekenisvol was ook dat hij de twee Vlaamse Pockets uit 1962 opdroeg ‘aan de herinnering’ van zijn vader en zijn overleden eerste echtgenote, ‘die vervolging leden voor Vlaanderen’.

Parlementslid voor de Volksunie

In 1968 werd Van Haegendoren door de Volksunie gecoöpteerd als senator, een mandaat dat hij behield tot 1976. In 1971 publiceerde hij drie door zijn parlementaire bedrijvigheid geïnspireerde politieke brochures: Zwartboek van de Vlaamse achterstand in het wetenschappelijk onderzoek, Nationalisme en Federalisme en Zwartboek van de “Liberté du père de famille.

Als parlementslid betoonde Van Haegendoren vooral interesse voor hoger onderwijs Hoger onderwijs
De evolutie van het Vlaamse hoger onderwijs werd gekenmerkt door een moeizame vernederlandsingspolitiek, gaande van het vroegste verschijnen van Nederlandstalig onderwijs tot de integrale... Lees meer en wetenschapsbeleid en probeerde hij via Maurice Bologne Bologne, Maurice
Leraar, politicus en oud-verzetsman Maurice Bologne (1900-1984) speelde een prominente rol binnen de Waalse beweging en zocht als senator voor het Rassemblement wallon toenadering tot de ... Lees meer , een collega in de Senaat namens het Rassemblement wallon (RW Rassemblement Wallon
Lees meer ), de dialoog met de Waalse beweging Waalse beweging
De Waalse beweging ontstond op het einde van de 19e eeuw en heeft zijn wortels in een culturele, politieke en taalkundige dimensie. Ze was verdeeld in verschillende stromingen, waarvan de... Lees meer op gang te brengen. Na de mislukking van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer in 1978, toen zowel de VU als het RW deel uitmaakten van de Belgische regering en de daaropvolgende zware verkiezingsnederlaag van de VU, zat Van Haegendoren de commissie voor die de eendracht in de partij probeerde te herstellen.

Van januari 1977 tot en met december 1978 was hij in Leuven gemeenteraadslid voor de VU. Aansluitend bij de toen opgang makende aandacht voor de fiscale verhoudingen tussen Vlaanderen en Wallonië, verscheen van hem in 1978 Het geld van de Vlamingen en in 1980 Schatplichtig Vlaanderen. Over zijn betrokkenheid bij de partijpolitiek schreef Van Haegendoren een verslag over de periode 1967-1982, waarvan een kopie wordt bewaard in het ADVN | archief voor nationale bewegingen in Antwerpen.

Van Haegendoren was de auteur van een aantal studies over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, die objectiverend waren maar tegelijk geschreven vanuit een onmiskenbare Vlaamsgezinde affiniteit: Geel en zwart van de driekleur. Van oudere en andere Belgen, samen met een aantal andere historici (1979), Van taalstrijd tot staatsvorming (1983) en Het aktivisme op de kentering der tijd (1984).