Bologne, Maurice

Persoon
Chantal Kesteloot (2023, aanvulling), Chantal Kesteloot (1998)

Leraar, politicus en oud-verzetsman Maurice Bologne (1900-1984) speelde een prominente rol binnen de Waalse beweging en zocht als senator voor het Rassemblement wallon toenadering tot de Vlaamse federalisten.

Geboorte
Luik, 4 mei 1900
Overlijden
Mont-sur-Marchienne, 26 februari 1984
Leestijd: 4 minuten

Maurice Bologne was de zoon van de socialistische burgemeester van Luik, Joseph Bologne (1871-1959). Bologne koos zeer vroeg het spoor van het militantisme; op 18-jarige leeftijd richtte hij, samen met andere toekomstige grote namen van de Action wallonne, de Ligue des Lycéens wallons op. Na zijn universitaire studies, die samenvielen met een gevuld beroepsleven en militant leven, onderwees hij klassieke talen in achtereenvolgens Brussel en Charleroi. Tussen 1925 en 1927 was hij verbonden aan het kabinet van Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer
, waar hij belast was met het beheer van dossiers over het onderwijs. In februari 1927 moest hij het kabinet verlaten na zijn deelname aan het congres van de Liga tegen Imperialisme en Koloniale Onderdrukking. Zijn periode in dit grotendeels Vlaamse ministeriële kabinet beïnvloedde zijn Waals engagement. Verder was Bologne ook als historicus actief. In 1929 verscheen ‘L'insurrection prolétarienne en Belgique’, een artikel in Les Cahiers de l'Eglantine, waarin de sociale oorzaken van de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
van 1830 op de voorgrond staan.

Tijdens het interbellum ontplooide Bologne een aanzienlijk politiek engagement. Hij bevond zich in de invloedssfeer van de linkerzijde van de Belgische Werkliedenpartij Belgische Werkliedenpartij
Lees meer
(BWP) die de zaak van de Spaanse republikeinen verdedigde en vijandig stond tegenover Hendrik de Man De Man, Hendrik
Lees meer
. De ontmoeting in 1938 met Abbé Mahieu dompelde hem weer onder in het Waalse militantisme. In datzelfde jaar was hij een van de stichters van de Société historique pour la Défense et l'Illustration de la Wallonie (het toekomstige Institut Jules Destrée Destrée, Jules
Lees meer
), waarvan hij secretaris werd.

In de zomer van 1940 maakte Bologne deel uit van het kleine aantal militanten dat aan de oorsprong lag van de clandestiene beweging La Wallonie libre. Tijdens de hele bezetting was hij een van de spilfiguren van de beweging. Talrijke vergaderingen vonden in zijn huis plaats en hij hield zich bezig met het redigeren van de clandestiene krant La Wallonie libre. Hij verliet Brussel en vestigde zich in 1943 in Charleroi. Hier maakte hij deel uit van de (clandestiene) kern van de eerste Conseil économique wallon carolorégien. Hij werd erkend als gewapende verzetsstrijder voor de periode van 1 september 1941 tot 3 september 1944, en als verzetsstrijder door de ondergrondse pers van 1 september 1940 tot 3 september 1944.

Onmiddellijk na de oorlog speelde Bologne een wezenlijke rol in de schoot van de Waalse beweging Waalse beweging
De Waalse beweging ontstond op het einde van de 19e eeuw en heeft zijn wortels in een culturele, politieke en taalkundige dimensie. Ze was verdeeld in verschillende stromingen, waarvan de... Lees meer
, ook al was hij gedeeltelijk gedwongen tot discretie omwille van zijn beroep als leraar. Van 1945 tot 1947 was hij secretaris-generaal van de beweging Wallonie libre, de voornaamste militante Waalse naoorlogse organisatie. Hij was ook sterk betrokken bij de strijd tegen de terugkeer van Koning Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer
. Verder was hij een van de architecten van de toenadering tot de Vlaamse federalisten Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
, zowel door zijn activiteiten in het kader van de akkoorden Fernand Schreurs Schreurs, Fernand
Fernand Schreurs (1900-1970) was een liberale politicus. Ook was hij betrokken bij de Waalse Beweging. Zo was hij een lid van het centrum-Harmel. Hij verdedigde steeds het federalisme en ... Lees meer
- Walter Couvreur Couvreur, Walter
De Gentse hoogleraar taalkunde Walter Couvreur (1914-1996) nam als overtuigde federalist bij de oprichting van de Volksunie eind 1954 gedurende enkele maanden het voorzitterschap van de p... Lees meer
(1952), als in het kader van het Centre de contact des fédéralistes flamands et wallons (1962). In 1961 werd hij ook lid van de Mouvement populaire wallon, gesticht door André Renard Renard, André
Lees meer
. Nadien bleef hij banden onderhouden met bepaalde militanten van de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(VVB), en later met de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
. De Voerense Voeren
Lees meer
en Leuvense kwestie ( onderwijs Onderwijs
Lees meer
) verhinderden evenwel de voortzetting van deze contacten. Het federalistisch engagement van Bologne leidde eveneens tot zijn toetreding tot de Union fédéraliste des Communautés ethniques européennes, waar hij nogmaals de Vlaamse federalisten terugvond. In 1969 nam Bologne afstand van deze beweging, omdat hij vermoedde dat sommige van de ledenorganisaties fascistisch geïnspireerd waren.

Bologne trad van bij de oprichting in april 1964 toe tot het Front wallon pour l'Unité et la Liberté de la Wallonie. Op dat moment brak hij definitief met de Belgische Socialistische Partij. Dit engagement bracht hem in de Senaat, waar hij van 1968 tot 1974 zitting had onder de vlag van het Rassemblement wallon Rassemblement Wallon
Lees meer
. Hij verdedigde er onvermoeibaar de invoering van een federalistische staatsinrichting en klaagde diverse malen de overdreven vervlaamsing in diverse staatsgeledingen aan en de onevenwichtigheden waarvan in zijn ogen de Walen en francofonen in talrijke sectoren het slachtoffer waren. In 1983 was hij een van de ondertekenaars van het Manifest voor de Waalse Cultuur. Dit zou zijn laatste publieke engagement zijn.

Werken

– L'insurrection prolétarienne en Belgique, in: Les Cahiers de l'Eglantine, 1929, nr. 1.
– Notre passé wallon, 1972.
– Jules Destrée est-il un renégat, 1974.
– Les partis wallons, in: L'histoire du Mouvement wallon, 1978, pp. 19-26.

Literatuur

– R. Moreau, Maurice Bologne. Une vie. Un combat. Un objectif. Une Wallonie libre et prospère, 1985.
– P. Delforge, Maurice Bologne, in : P. Delforge, Ph. Destatte en M. Libon, Encyclopédie du Mouvement wallon, Charleroi, Institut Jules Destrée, 2000, pp.164-166.
– J. Puissant, Maurice Bologne, geraadpleegd op: https://maitron.fr/spip.php?article139781, gepubliceerd in 2012, laatste wijziging op 16 december 2021.

Suggestie doorgeven

1973: Rigo De Nolf (pdf)

1998: Chantal Kesteloot (pdf)

2023: Chantal Kesteloot

Databanken

Inhoudstafel