Van Goethem, Fernand

Fernand van Goethem volgde humaniora aan het Sint-Lievenscollege te Gent en studeerde gedurende een jaar (1917-1918) wijsbegeerte en letteren aan de door de Duitse bezetter vernederlandste universiteit te Gent. Daarna promoveerde Van Goethem te Leuven tot doctor in de wijsbegeerte (1923), doctor in de rechten en licentiaat in de politieke en diplomatieke wetenschappen (1924). In 1925 werd hij er professor aan de rechtsfaculteit en in 1928 ook aan de School voor Politieke en Sociale Wetenschappen. Tot aan zijn emeritaat in 1962 doceerde hij vooral geschiedenis van de politieke en sociale theorieën, sociaal recht en volkerenrecht, waarover hij ook diverse handboeken publiceerde.

Als collegeleerling was Van Goethem actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer , onder meer als voorzitter van de Lokerse studentenbond. Bij de stichting van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie in 1928 werd hij voorzitter. Eveneens in die jaren betrok professor Maurice Defourny hem als adjunct-secretaris bij het werk van de Unie van Mechelen, een initiatief uit 1920 van kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer , waarvan de opzet was de katholieken een gezagvolle en bruikbare doctrine te bezorgen tegenover de nieuwe, na de oorlog gerezen sociale en economische problemen. Hij speelde ook een bescheiden rol in de middenstandbeweging, onder andere als lid van de Hoge Raad voor de Middenstand. Zowel zijn sociaal engagement als zijn wetenschappelijke arbeid was gekenmerkt door een opvallende sympathie voor vormen van corporatisme Corporatisme
Het corporatisme was in het interbellum, vooral in de crisisjaren 1930, een wijdverspreid, maar tegelijk vaag alternatief maatschappelijk en politiek model. Na de Tweede Wereldoorlog zou ... Lees meer .

In 1936, het jaar van de Vlaamsche Concentratie Vlaamsche Concentratie
Vlaamsche Concentratie (1935-±1940) was de naam voor de idee en de beweging die streefde naar de hergroepering van alle katholieke Vlamingen. Lees meer en van de hervorming van de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer , trad Van Goethem met publieke standpunten naar buiten. Direct na de parlementsverkiezingen van mei 1936, die voor de katholieke partij een dieptepunt betekenden, pleitte hij in een open brief aan Charles du Bus de Warnaffe voor een autonome Vlaamse katholieke partij. Hij sprak over de buitenlandse politiek op het Congres van de Vlaamsche Concentratie (juli), maar evenzeer op het Katholiek Congres van Mechelen (september) en liet zich kennen als een voorstander van de onafhankelijkheidspolitiek.

Van Goethem werd lid van het leidingscomité van de Vlaamsche Concentratie, dat na het congres tot stand kwam. Hij nam ontslag uit de redactie van Elckerlyc Elckerlyc
Elckerlyc (1935-1939) was een katholiek Vlaamsgezind weekblad dat werd opgericht door een groep rond de katholieke en flamingantische politicus Frans van Cauwelaert. Het verdedigde het mi... Lees meer toen dat blad afstand nam van de Leuvense concentratie na het akkoord tussen het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer en Rex Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer (oktober 1936). In de concentratiepolitiek heeft hij evenwel geen actieve rol gespeeld. Wel werkte hij occasioneel mee aan het weekblad Nieuw Vlaanderen Nieuw Vlaanderen (1934-1944)
Nieuw Vlaanderen (1934-1944) had als uitgangspunt de eentaligheid van Vlaanderen. Door zijn federalistische stellingname midden jaren 1930 was het blad radicaler dan de katholieke partij ... Lees meer (hij werd in 1939 lid van het beschermcomité) en aan het dagblad De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer . Ook toen hij door formateur Paul-Emile Janson Janson, Paul-Emile
Lees meer , na aanbeveling van zijn streekgenoot en jeugdvriend Edmond Rubbens Rubbens, Edmond
Edmond Rubbens (1894-1938) was onder meer advocaat, volksvertegenwoordiger, lesgever, ACW-voorzitter en minister. In de loop van zijn leven verdedigde hij verschillende Vlaamsgezinde stan... Lees meer , in 1937 werd aangezocht om de portefeuille van Economische Zaken te aanvaarden weigerde hij dit aanbod. Hij zag zijn taak in de eerste plaats als die van wetenschappelijk raadgever.

Zijn belangrijkste bijdrage tot de Vlaamse beweging ligt trouwens in de vernederlandsing van de rechtsfaculteit en van de School voor Politieke en Sociale Wetenschappen te Leuven. Van verschillende Nederlandse leergangen was hij de eerste titularis. Hij stichtte drie wetenschappelijke reeksen, de Philosophische Bibliotheek, de Economische en Sociale Bibliotheek en  de Leuvense Bijdragen tot de Rechts- en Staatswetenschappen, om de publicatie van Nederlandstalige proefschriften te bevorderen. Hij was in 1936 ook betrokken bij een voorstel van de professoren Emiel Dievoet Van Dievoet, Emiel
Lees meer en Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer voor de stichting van een Nederlandstalig Instituut voor Staatswetenschap en Sociologie, dat evenwel door de bisschoppen werd afgewezen. Na de Tweede Wereldoorlog ijverde hij voor de vernederlandsing van de rechtsterminologie als lid van de Raad van State (afdeling wetgeving); op voorstel van minister Gerard van den Daele Van den Daele, Gerard
Gerard van den Daele (1908-1984) was politiek actief in de Christelijke Volkspartij. Hij maakte zich onder meer hard voor zetelaanpassing en billijke taalverhoudingen in de overheidsdiens... Lees meer werd hij voorzitter van de subcommissie, belast met het opstellen van de Nederlandse terminologie van het sociaal recht in Benelux Benelux
Het begrip Benelux verwijst naar de intergouvernementele samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg na de Tweede Wereldoorlog. Het concept kon op verschillende tijdstippen op bijz... Lees meer -verband. Het is echter vooral zijn wetenschappelijk werk in het algemeen dat een belangrijke impuls heeft gegeven aan de beoefening van de sociale en politieke wetenschappen in het Nederlands in Vlaanderen.