Sportwereld

Ontstaan en groei

Sportwereld – Orgaan aller sporten verscheen voor het eerst op 12 september 1912. De krant was een initiatief van de Société Anonyme Belge d’Imprimerie. Die katholieke uitgeverij was in 1909 opgericht door enkele politici en ondernemers, waaronder de latere Halse burgemeester, Augustin De Maeght. Met een nieuwe regionale sport Sport
Sport en Vlaamse beweging raakten in de loop van de 19de en 20ste eeuw steeds meer met elkaar verstrengeld. Niet alleen drukten de taalkwestie en de communautaire problematiek hun stempel... Lees meer krant wilden ze inspelen op de groei van Nederlandstalige sportbladen in deze jaren. Na de mislukte overname van het succesvolle Izegemse Sportvriend besloten ze een eigen titel te lanceren.

Sportwereld plukte nog voor haar oprichting verschillende sleutelfiguren weg bij Sportvriend. Twee van hen kregen topfuncties: Karel Van Wijnendaele Steyaert, Karel
Karel Steyaert (1882-1961) was een Vlaamsgezind sportjournalist, die onder meer hoofdredacteur was bij Sportwereld. Lees meer werd hoofdredacteur, Léon van den Haute Van den Haute, Leon
Leon van den Haute (1887-1931) was journalist, krantendirecteur en organisator van de Ronde van Vlaanderen. Lees meer zakelijk directeur. Beiden waren thuis in de populaire wielersport, wat een beslissende stempel zou drukken op het profiel van de krant.

Sportwereld groeide gestaag en concurreerde verschillende kleinere bladen uit de markt. In 1913 lanceerde ze haar eigen wielerwedstrijd, de Ronde van Vlaanderen Ronde van Vlaanderen
De Ronde van Vlaanderen is een wielerwedstrijd die voor het eerst in 1913 werd gereden. Ondanks een toenemende internationalisering van het deelnemersveld, werd en bleef de wedstrijd een... Lees meer . De Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer remde die expansie. Het blad veranderde aanvankelijk haar naam in De Telegraaf – Sportwereld en richtte zich op oorlogsnieuws, maar moest al in oktober 1914 de publicatie staken. Sportwereld verscheen opnieuw vanaf 1 januari 1919. In de jaren 1920 werd ze de populairste sportkrant van Vlaanderen. In haar topjaren verkocht ze dagelijks tot 125 000 exemplaren, zesmaal per week.

Hoewel de krant aan alle sporten aandacht besteedde en bijvoorbeeld een uitgebreide voetbalverslaggeving had, was de wielersport haar grootste focus. Het blad investeerde fors in de sport via de sponsoring of organisatie van wedstrijden en via een netwerk van lokale verslaggevers.

Gematigd flamingant

Het was ook het ‘wielerflamingantisme’ van de Sportwereld-redactie dat haar voornaamste bijdrage aan de Vlaamse beweging zou vormen. Dat kwam al naar voren bij het eerste nummer, dat verdeeld werd tijdens het symbolische Kampioenschap van Vlaanderen Kampioenschap van Vlaanderen
Het Kampioenschap van Vlaanderen is een lokale wielerwedstrijd uit Koolskamp, die ontstond in 1908 en gaandeweg een Vlaamsgezind karakter kreeg. Dat zwakte af na de Tweede wereldoorlog en... Lees meer in Koolskamp. In haar almaar uitgebreidere wielerverslaggeving kreeg de sport een rol aangemeten als bron van Vlaamse trots, sociale mobiliteit en identiteit. Wedstrijden op Vlaamse bodem en Vlaamse renners werden door Sportwereld voorgesteld als typevoorbeelden van het Vlaamse karakter en van ‘Vlaamse’ kwaliteiten zoals aanvalslust of doorzettingsvermogen. Dat deed het idee groeien dat er een ‘typische’ Vlaamse wielercultuur bestond, met symbolen zoals de Flandrien Flandrien
De term ‘flandrien’ verwijst naar een (Vlaamse) wielrenner met specifieke sportieve kenmerken. Lees meer . Bovendien trok de krant van leer tegen taalmisstanden in de sport.

Karel van Wijnendaele speelde een hoofdrol in dit discours, dat de meeste Sportwereld-journalisten echter enthousiast deelden. Maar ondanks haar Vlaamsgezind profiel bleef de krant ook nauw verbonden met Vélo-Sport (later Les Sports), de belangrijkste sportkrant in Franstalig België. Beide waren eigenaar van dezelfde groep en hadden in de jaren 1920 Léon van den Haute als gemeenschappelijk directeur. Het wielerflamingantisme van Sportwereld was mee daardoor zelden radicaal. Alleen uitzonderingen, zoals de veroordeelde activist Octaaf Steghers Steghers, Octaaf
Octaaf Steghers (1889-1942) was een Vlaamse schrijver en (sport)journalist. Hij schreef onder het pseudoniem Free Frits. Lees meer , namen een meer anti-Belgische positie in.

Vlaamse volksverheffing

In 1925 kochten Van den Haute en Van Wijnendaele Sportwereld van de Société Anonyme belge d’Imprimerie. Van Wijnendaele werkte vanaf dan aan zijn ambitie om van het sportblad een nog ruimer vehikel voor Vlaamse volksverheffing te maken. Vanaf 1926 experimenteerde de krant met niet-sportief nieuws. Op 1 april 1930 volgde de lancering van Algemeen Nieuws, een volwaardig katern met items over kunst, wetenschap, de letteren... dat de ‘verstandelijke opleiding van het Vlaamsche volk’ moest versterken. Van Wijnendaele kon hiervoor rekenen op figuren zoals hoofdredacteur Paul De Mont De Mont, Paul
Paul de Mont (1895-1950) was toneelschrijver, journalist en hoofdredacteur van verschillende kranten. Als leidende figuur van Rex-Vlaanderen zette hij zich voor in voor de samenwerking va... Lees meer en Filip De Pillecyn De Pillecyn, Filip
Filip De Pillecyn (1891-1962) was schrijver en journalist. Hij was actief in de Frontbeweging, werkte voor De Standaard en De Tijd en stichtte het satirisch weekblad Pallieter. Tijdens de... Lees meer . Hoewel het nieuwe katern zich politiek neutraal hield, nam het – zoals Sportwereld zelf – wel consequent een Vlaamsgezinde houding aan.

De lancering van het Algemeen Nieuws vormde een hoogtepunt. In de jaren 1930 daalden de verkoopcijfers van Sportwereld. De algemene dagbladen zorgden voor concurrentie door zelf sterkere sportrubrieken uit te bouwen, soms dankzij voormalige Sportwereld-journalisten. Met het overlijden van Léon van den Haute in 1931 verloor het blad ook zijn directeur. In juni 1939 nam De Standaard-groep (dat het blad al sinds 1925 drukte) Sportwereld over.

Sportwereld verscheen voortaan als katern van Het Nieuwsblad, nog altijd met Van Wijnendaele als hoofdredacteur. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte die met zijn ploeg ook trouw mee aan het sportkatern van Het Algemeen Nieuws, de oorlogskrant van De Standaard-groep. Vanaf 1946 verscheen Sportwereld opnieuw in Het Nieuwsblad. Ondanks de onverminderd hevige concurrentie van kranten zoals Het Volk kon Het Nieuwsblad haar positie behouden.

Sportwereld blijft vandaag een sportkatern met een eigen identiteit binnen Het Nieuwsblad. Vooral de wielerverslaggeving blijft van groot belang.