Salm, Ilse Carola

Jeugdjaren en de Tweede Wereldoorlog

Ilse Carola Salm groeide op in een sterk Duits-nationaal voelend gezin in de Palts, een streek in het Duitse Zuidwesten op de linkeroever van de Rijn, waar haar vader een steengroeve uitbaatte. Tijdens de bezetting van het Rijnland na de Eerste Wereldoorlog kregen haar ouders het aan de stok met de Franse autoriteiten. Het gezin werd uitgewezen naar onbezet gebied en verhuisde naar Braunschweig. Salm hield er een levenslange wrok aan over tegen Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer en – wegens de Belgische deelneming aan de bezetting van het Ruhr-gebied in 1923 – ook tegen België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer .

Reeds als tiener was ze vanaf halverwege de jaren 1920 lid van de Deutscher Ostbund, die zich inzette voor de Duitse minderheid in voormalig Pruisische en door het Verdrag van Versailles Pools geworden gebieden. Ze hielp spreekbeurten en tentoonstellingen organiseren en verstrekte clandestien onderwijs aan Duitstalige kinderen in Polen. Tijdens het Derde Rijk was Salm onder andere bestuurslid in de nationaalsocialistische meisjesbond BDM (Bund Deutscher Mädel). Haar echtgenoot Fritz Krause, beroepshalve eveneens werkzaam voor de jeugdbeweging van de partij, deed tijdens de oorlog dienst in de Waffen SS en sneuvelde in februari 1945 in de slag om Boedapest.

Ook na de ondergang van het Derde Rijk bleef Salm, sinds 1960 woonachtig in Starnberg in het Zuiden van Beieren, verknocht aan het nationaalsocialistische gedachtegoed en actief in verschillende uiterst rechtse organisaties. Ze was onder meer lid van de Hilfsgemeinschaft auf Gegenseitigkeit (HIAG), een vereniging en steunfonds van oud-SSers.

Brugfiguur tussen het Vlaams-nationalisme en Duits uiterst rechts

Met Vlaanderen kwam ze pas laat, op zestigjarige leeftijd, in aanraking toen ze in 1971 op een congres in de buurt van München kennis maakte met enkele Vlaams-nationalisten die haar uitnodigden om hen te komen bezoeken. In 1972 was ze voor het eerst vier weken in Vlaanderen, een reis die haar verdere biografie zou bepalen. Haar Vlaamse contacten beperkten zich tot een besloten kring van mensen die allemaal op een of andere wijze getroffen waren door de repressie Repressie
Lees meer en met wie Salm als rechtse dwarsligster in het naoorlogse Duitsland Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer een zekere lotsverbondenheid voelde.

Als publiciste en vertaalster ontpopte ze zich al snel als spilfiguur in de betrekkingen tussen Vlaams-nationalisten en uiterst rechts in Duitsland. Elk jaar organiseerde ze een tweewekelijkse Flandernfahrt, groepsreizen voor belangstellende Duitsers met een deelname aan de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer als hoogtepunt. Voor het IJzerbedevaartcomité verzorgde ze regelmatig alle Duitstalige teksten. Van de Vlaamse Toeristenbond Vlaamse Toeristenbond
VTB-VAB (1922) was een cultureel-toeristische organisatie die bijdroeg aan de ontwikkeling van het toerisme en de mobiliteit in Vlaanderen. Ze was door haar financiële en culturele slagkr... Lees meer ontving ze in 1975 de Prijs voor Vlaanderen. Ze was erelid van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer , van de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer , de Vereniging van Vlaams-Nationale Auteurs en het Algemeen Nederlands Zangverbond Algemeen Nederlands Zangverbond
Het huidige Algemeen Nederlands Zangverbond werd in 1933 opgericht onder de naam Vlaamsch Nationale Zangfeesten, als organiserend actiecomité achter het Vlaams Nationaal Zangfeest, dat in... Lees meer , en gewoon lid van Voorpost Voorpost
Voorpost is een Vlaams-Nederlandse uiterst-rechtse actiegroep, opgericht in 1976 door Luc Vermeulen. Met straatacties in Vlaanderen en Nederland strijdt Voorpost vooral tegen België en m... Lees meer en het Sint-Maartensfonds Sint-Maartensfonds
Het Sint-Maartensfonds (1953-2006) was een organisatie van Vlaamse oud-Oostfrontstrijders. Lees meer . Voor het tijdschrift Periodiek Contact Periodiek Contact (1980-2004)
Periodiek Contact (1980-2004) was het tijdschrift van Hertog Jan van Brabant, een vereniging van oud-oostfrontstrijders, dat verscheen als gevolg van de afscheuring met het Sint-Maartens... Lees meer , een blad van oud- Oostfronters Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer , schreef ze geregeld boekbesprekingen.

Tot haar Vlaamse vrienden telde ze Wim Jorissen Jorissen, Wim (sr.)
Wim Jorissen (1922-1982) was een radicaal Vlaams-nationalistisch boegbeeld van de Volksunie (VU), die in de pioniersjaren van de partij en tot het midden van de jaren 1970 het succes en d... Lees meer , Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer , Bert van Boghout Van Boghout, Bert
Bert van Boghout (1916-2003) was tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de collaboratie. Na de oorlog werd hij de voorman van Were Di en hoofdredacteur van Dietsland-Europa. Ook was... Lees meer , dichter Anton van Wilderode Coupé, Cyriel
Cyriel Coupé (1918-1998), beter bekend onder zijn pseudoniem Anton van Wilderode, was priester, auteur, dichter en classicus. Lees meer , schrijfster Jet Jorssen Jorssen, Jet
Jet Jorssen (1919-1990) was onderwijzeres. Ze was tijdens de bezetting betrokken bij de collaborerende Vlaams-nationalistische jeugdbewegingen en de Vlaamsche School. Na de oorlog begon z... Lees meer , maar vooral Ward Hermans Hermans, Ward
Ward Hermans (1897-1992) was een Vlaams-nationalistische schrijver, journalist en politicus, die in de loop van het interbellum radicaliseerde in nationaalsocialistische zin. Tijdens de T... Lees meer , die ze in 1973 voor het eerst had ontmoet. Van Hermans vertaalde ze het boek Socratische gesprekken, verschenen in 1977 onder de Duitse titel Der Untergang des westlichen Bürgertums. Ook verzorgde ze een Duitse uitgave van het boek van Maurits van Haegendoren Van Haegendoren, Maurits
Maurits van Haegendoren (1903-1994) was een Vlaamse historicus, rijksarchivaris, politicus en publicist. Hij leidde vanuit een Vlaamsgezinde overtuiging het Vlaams Verbond van Katholieke ... Lees meer , Van taalstrijd tot staatshervorming (1983), verschenen in 1987 als Flandern den Flamen.

Salms Vlaanderenbeeld

Salms visie op het recente Vlaamse verleden was in belangrijke mate beïnvloed door het werk van historicus Arthur de Bruyne De Bruyne, Arthur
Arthur de Bruyne (1912-1992) was een Vlaams-nationalistisch geëngageerde kroniekschrijver en historicus van de Vlaamse beweging, die met zijn vele publicaties in belangrijke mate bijdroeg... Lees meer , wiens bijdragen in het weekblad 't Pallieterke 't Pallieterke
’t Pallieterke (1945-…) is een Vlaams-nationalistisch weekblad, dat aanvankelijk uiterst-rechts georiënteerd was en overwegend satirische bijdragen publiceerde, maar dat de afgelopen dece... Lees meer ze op de voet volgde. Haar eigen publicaties weerspiegelden het Vlaams-nationalistische geschiedbeeld. Het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer kwam erin naar voren als een tragische gemiste kans om de door het hele Vlaamse volk vurig gewenste eigen staatsvorming te verwezenlijken. De Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer beschreef Salm als een bloeiperiode voor de Vlaamse cultuur en een tijd van vruchtbare uitwisseling tussen het Vlaamse en Duitse geestesleven. De Vlaamse SS-vrijwilligers werden afgeschilderd als helden die met ‘uitmuntende dapperheid’ Europa tegen het communisme zouden hebben verdedigd.

In het moderne Vlaanderen van de late 20de eeuw meende Salm echter alomtegenwoordige tekenen van teloorgang en verval te ontwaren. De Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer van het post-Egmont-tijdperk was voor haar geen ‘echte’ nationalistische partij meer. Volgens haar was de fakkel evenwel overgenomen door het toenmalige Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer , waarvan ze de kopstukken Gerolf Annemans Annemans, Gerolf
Gerolf Annemans (1958) is een advocaat en de langst dienende volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok (sinds 2004: Vlaams Belang). Van 2012 tot 2014 was hij voorzitter van de partij. ... Lees meer , Frank Vanhecke Vanhecke, Frank
Frank Vanhecke (1959) was als rechterhand van stichter Karel Dillen van 1996 tot 2004 partijvoorzitter van het Vlaams Blok en vervolgens ook van 2004 tot 2008 van de erfopvolger het Vlaam... Lees meer en Filip Dewinter Dewinter, Filip
Filip Dewinter (1962) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor het Vlaams Belang (tot 2004: Vlaams Blok). Lees meer persoonlijk kende en als ‘dragers van politieke hoop voor de Vlamingen’ beschouwde.