Picard, Antoon

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Huisarts Antoon Picard (1881-1949) was tijdens WOI betrokken bij het Antwerpse activisme. Daarna was hij gemeenteraadslid voor de Frontpartij en medeoprichter van het Vlaamse Kruis. Tijdens WOII was hij betrokken bij de collaboratie.

Geboorte
Antwerpen, 1 juni 1884
Overlijden
Grimbergen, 29 september 1949
Leestijd: 3 minuten

Kreeg middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum in Antwerpen en was er vanaf 1905 lid van de Vlaamsche Bond Vlaamsche Bond
De Vlaamsche Bond was een Vlaamsgezinde en vrijzinnige scholierenvereniging, opgericht in 1901 aan het Koninklijk Atheneum in Antwerpen, met antiburgerlijke trekken. De vereniging was ond... Lees meer
en redactielid van De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer
. Daarna studeerde Picard in Gent medicijnen tot in 1911. Hij kwam er onder invloed van professor Julius Mac Leod Mac Leod, Julius
Julius Mac Leod (1857-1919) was hoogleraar plantkunde aan de Gentse universiteit en een Vlaamsgezinde progressieve liberaal. Hij was een belangrijke pleitbezorger van de vernederlandsing ... Lees meer
en was actief in de kring Ter Waarheid Ter Waarheid
De Gentse studentenkring Ter Waarheid ontstond eind 1904 als een afsplitsing van het liberale studentengenootschap ’t Zal Wel Gaan. De groep combineerde radicaal-flamingantische met maats... Lees meer
die flamingantisme Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
verbond met een anti-burgerlijke, anarchiserende en socialistische opstelling. Hij praktiseerde daarna als huisarts te Antwerpen waarbij hij actief was voor de vernederlandsing van de Gentse Rijksuniversiteit. Eind 1911 werd hij lid van de Liberale Volkspartij Liberale Volkspartij
De Liberale Volkspartij (Help U Zelve) werd op 26 april 1904 in Antwerpen opgericht als een zelfstandige politieke partij. Ze maakte propaganda voor radicale democratische grondbeginselen... Lees meer
van Antwerpen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos Picard voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
. Begin maart 1916 was Picard, samen met zijn zuster Gabrielle, Marten Rudelsheim Rudelsheim, Marten
Marten Rudelsheim (1873-1920) was een progressief-liberale flamingant die tijdens de Eerste Wereldoorlog koos voor het activisme. Lees meer
, Adelfons Henderickx Henderickx, Adelfons
Adelfons Henderickx (1867-1949) was een Antwerpse katholieke volksvertegenwoordiger. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageerde hij zich in het activisme en tijdens het interbellum in het ... Lees meer
en anderen, betrokken bij de oprichting van de Antwerpse afdeling van Volksopbeuring Volksopbeuring
Volksopbeuring (1916-1918) was tijdens WOI een activistische caritatieve organisatie voor behoeftigen en krijgsgevangen Vlamingen. Lees meer
. Wegens zijn medewerking werd hij heftig aangevallen door dokter Van Langermeersch, voorzitter van het Antwerpse Rode Kruis Belgische Rode Kruis
Lees meer
. Picard verdedigde zich in Het Vlaamsche Nieuws Het Vlaamsche Nieuws
Het Vlaamsche Nieuws was een Antwerps Duits-activistisch persorgaan, dat eerst onder de naam Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws verscheen. Het werd het belangrijkste activistische perso... Lees meer
van 31 maart 1916 in krachtige bewoordingen. Hij ondertekende het Manifest van de Hoogeschoolbond en werd in Gent tot docent, later tot buitengewoon hoogleraar, in de topografische anatomie benoemd (1916-1918). Hij werd tevens lid van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
voor de provincie Antwerpen, al nam hij op het einde van de bezetting gedesillusioneerd ontslag. Samen met Alfons van Roy Van Roy, Alfons
Advocaat Alfons Van Roy (1882-1927) was in Gent politicus voor De Vlaamsche Blok. Tijdens WOI was hij lid van Jong Vlaanderen en lid van de Raad Van Vlaanderen. Hij overleed in Nederland... Lees meer
en Albert van den Brande Van den Brande, Albert
Albert van den Brande (1890-1964) was tijdens de Eerste Wereldoorlog hoofdredacteur van Het Vlaamsche Nieuws, lid van de Raad van Vlaanderen en hoogleraar aan de Vlaamsche Hogeschool in G... Lees meer
behoorde hij tot de leiding van de Gentse Vlaamsch-Nationale Partij Vlaamsch-Nationale Partij (1918)
De Vlaamsch-Nationale Partij (1918) uit Gent ontstond uit onvrede tegen het radicale Jong-Vlaanderen. Ze verdedigde als enige organisatie uit het activisme het Groot-Nederlandse ideaal.... Lees meer
.

Begin november 1918 week Picard uit naar Nederland, legde daar te Leiden opnieuw zijn geneeskundige examens af, werd weldra benoemd tot hoogleraar in de anatomie aan de medische hogeschool te Soerabaja in Nederlands-Indië. In 1927 keerde hij naar België terug en kon de artsenpraktijk in zijn geboortestad weer opnemen. Hij zetelde van 1932 tot 1938 voor Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
in de Antwerpse gemeenteraad en werd lid van de raad van bestuur van de Volksuniversiteit Herman van den Reeck Volksuniversiteit Herman Van den Reeck
Volksuniversiteit Herman van den Reeck (1928-1940) was een in Antwerpen en Mechelen gevestigde Vlaams-nationalistische organisatie die voordrachten en filmavonden inrichtte en brochures p... Lees meer
waar hij ook voordrachten gaf. Hij was opnieuw nauw betrokken bij allerlei initiatieven om in de medische sector het Vlaams-nationalisme te versterken. Hij werd in 1927 medeoprichter van Het Vlaamse Kruis Het Vlaamse Kruis
Lees meer
en voorzitter van de Antwerpse afdeling. In 1931 werd hij ondervoorzitter van het geheel van de organisatie. Hij werd tevens bestuurslid van het Algemeen Vlaamsch Geneesherenverbond Vlaams Artsenverbond
Het Vlaams Geneesheren Verbond (1922) was de beroepsvereniging van de Vlaams geneesheren. Het ijverde voor de vernederlandsing van de geneeskunde in Vlaanderen. Later werd geijverd voor ... Lees meer
(AVGV).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stapten Picard, en verscheidene leden van zijn gezin, in de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
. Ondertussen was hij voorzitter van het AVGV en een van de inrichters van de Orde van Geneesheren die de medische wereld in de Nieuwe Orde moest inpassen. In 1944 vluchtte hij naar Duitsland, maar keerde in 1945 ziek terug. Hij kwam voor geruime tijd in de gevangenis. Zijn gezondheidstoestand ging verder achteruit. Hij overleed in het Sint-Alexiusgesticht te Grimbergen.

Literatuur

– A.L. Faingnaert, Verraad of zelfverdediging?, 1933.
– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, 4 dln., 1969.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
– L. Vandeweyer, 'Een geneesherenkorps tussen scalpel en Vlaamse Leeuw. De machtsstrijd van de communautair verdeelde artsenverenigingen', in BEG, jg. 1, nr. 2 (1997), p. 199-226.
– F. Seberechts Niets dan het welzijn van ons volk. Het Vlaamse Kruis 1927-1997, 1997.

Suggestie doorgeven

1975: Lammert Buning (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel