Liberale Volkspartij

Organisatie
José Verschaeren (2023, ongewijzigd), José Verschaeren (1998)

De Liberale Volkspartij (Help U Zelve) werd op 26 april 1904 in Antwerpen opgericht als een zelfstandige politieke partij. Ze maakte propaganda voor radicale democratische grondbeginselen en wenste in het vooruitzicht van verkiezingen alle antiklerikale elementen te verenigen.

Alternatieve naam
Liberale Volkspartij Help U Zelve
Oprichting
26 april 1904
Leestijd: 2 minuten

Oprichting en standpunten

De oprichting ging uit van de Liberale Werkliedenmaatschappij Help U Zelve Help U Zelve
Help U Zelve (1880-1904) was een liberale vrijzinnige Antwerpse werkliedenvereniging. Ze ging op in de Liberale Volkspartij Help U Zelve. Deze bleef bestaan tot en met de Eerste Wereldoor... Lees meer
, die wenste een onderscheid te maken tussen haar politieke programma, dat ze overdroeg aan de Liberale Volkspartij en de zuiver sociaal-economische aangelegenheden, die toevertrouwd bleven aan Help U Zelve. In de praktijk versmolten beide organisaties tot de Liberale Volkspartij Help U Zelve.

Het progressieve, Vlaamsgezinde programma van de Volkspartij omvatte onder meer: algemeen stemrecht, verplicht en kosteloos lager onderwijs Onderwijs
Lees meer
, volledige scheiding van Kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer
en Staat, afschaffing van het lotelingensysteem in het leger Leger
Lees meer
en een vermindering van de diensttijd, hervorming van het belastingstelsel, oprichting van een ministerie van arbeid, invoering van de stemplicht, de bestuurlijke decentralisatie, de volledige gelijkstelling der beide landstalen en de herziening van de taalwetten opdat de Vlamingen evenals de Walen in hun eigen taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer
bestuurd, geoordeeld, onderwezen en bevolen zouden worden. De Liberale Volkspartij ijverde ook voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit (zie Hoger onderwijs Gent Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer
).

Evolutie

In 1906 bemachtigde ze voor haar voorman Leo Augusteyns Augusteyns, Leo
Lees meer
een verkiesbare plaats op de liberale Kamerlijst (zie Liberale partij Liberale partij
De verhouding tussen de liberale partij en het partijpolitieke liberalisme in België enerzijds, en de Vlaamse beweging anderzijds levert een gevarieerd en ingewikkeld beeld op dat evoluee... Lees meer
). Onderhandelingen met de Liberale Vlaamsche Bond Liberale Vlaamsche Bond van Antwerpen
De Liberale Vlaamsche Bond was een liberale kiesvereniging die in 1866 in Antwerpen werd opgericht door Julius de Geyter, Hendrik Lenaerts en anderen. Lees meer
in 1909 om tot een versmelting over te gaan, liepen op niets uit. In 1913 behoorde de Volkspartij tot de oprichters van het Liberaal Vlaams Verbond Liberaal Vlaams Verbond
Liberaal Vlaams Verbond (LVV) is een autonome, sociaal-progressieve, liberale en Vlaamsgezinde vereniging die werd opgericht in 1913. Van een overkoepelend en coördinerend orgaan voor lib... Lees meer
.

De Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
bracht een scheuring in de Liberale Volkspartij teweeg; in oktober 1917 waren veel aanhangers van de vooruitstrevende liberale vereniging Help U Zelve met hun voorman Augusteyns tot het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
toegetreden. Na de oorlog maakte een deel van de Liberale Volkspartij onder leiding van Augusteyns deel uit van de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
. In het interbellum organiseerde ze jaarlijks een kunstconcert ter herdenking van de Guldensporenslag. Ook na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
bleef de Volkspartij actief, onder meer door het organiseren van jaarlijkse volksvoordrachten (tot 1970) en het ijveren voor de vestiging van een universiteit in Antwerpen. Het is onbekend hoelang de partij nog activiteiten heeft ontplooid.

Literatuur

– A.W. Willemsen, De Vlaamse Beweging. I. Van 1830 tot 1914 (Twintig eeuwen Vlaanderen, dl. 4, 1974).
– J. Mertens, De liberaal Louis Franck als jurist en Vlaamsgezind politicus voor de eerste wereldoorlog, in: L. Wils (red.), Kopstukken van de Vlaamse Beweging, Jan Van Rijswijck, Adolf Pauwels, Louis Franck. Biografische studies, 1978, pp. 277-380.

Suggestie doorgeven

1973: Janine Beyers-Bell (pdf)

1998: José Verschaeren

2023: José Verschaeren

Databanken

Inhoudstafel