Persyn, Paul

Persoon
Jan Creve (2023, aanvulling), Jan Creve (1998)

Na een prominente rol te hebben gespeeld in de Gentse studentenbeweging werd Paul Persyn (1912-1976) actief in het Verdinaso in Antwerpen, waar hij in toenemende mate een leidende functie kreeg en gaandeweg zelfs een van de nationale kopstukken van de beweging werd. Na de oorlog liet hij het politieke leven – na een korte samenwerkingspoging met de katholieke partij – achter zich.

Volledige voornaam
Paul Emiel Clement Constant
Alternatieve naam
Persijn
Geboorte
Antwerpen, 24 mei 1912
Overlijden
Gent, 20 januari 1976
Leestijd: 4 minuten

Paul Persyn was de zoon van de letterkundige en hoogleraar literatuurgeschiedenis, Jules Persyn Persyn, Jules
Lees meer
. Hij volgde middelbaar onderwijs aan het Sint-Gummaruscollege te Lier en studeerde in 1936 af als mijnbouwkundig ingenieur aan de Rijksuniversiteit te Gent.

Persyn speelde een belangrijke rol in de Gentse studentenbeweging Studentenbeweging in Gent
De Vlaamse studentenbeweging werd in Gent gekenmerkt door een voortdurende machtsstrijd tussen levensbeschouwelijk en politiek rivaliserende krachten. Verschillende koepelverenigingen gin... Lees meer
en was achtereenvolgens actief in het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond
Het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond (AVHV) was een overkoepeling voor Vlaamsgezinde studentenverenigingen van verschillende universiteiten, gesticht door Leuvense en Gentse Vlaamse... Lees meer
en in de Vlaamsche Studentenclub. Tijdens het academiejaar 1932-1933 was hij hoofdredacteur van het studentenblad Den Uyl Den Uyl
Lees meer
. In maart 1933 richtte hij mede onder impuls van professor Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
het Gentsch Studentencorps Gentsch Studentencorps
Het Gentsch Studenten Corps (GSC) was de overkoepelende vereniging van de Vlaamse studenten aan de Rijksuniversiteit Gent in de jaren 1930. Lees meer
(GSC) op. Hij was er de eerste voorzitter van en stond als dusdanig vooraan in de actie voor de integrale vernederlandsing van de universiteit en begin 1935 in de boycot van anti-Vlaamse en Nederlandsonkundige hoogleraren. In de strijd rond de rectoraatsbenoeming tussen Frans Daels en Albert Bessemans Bessemans, Albert
Albert Bessemans (1888-1973) was tijdens de Eerste Wereldoorlog militair arts aan het IJzerfront. Hij werd in 1933 benoemd tot rector aan de UGent en haalde het daarbij voor Frans Daels.... Lees meer
koos het GSC partij voor Daels en Persyn schreef in opdracht van Daels de brochure Aan en om de Vlaamsche universiteit. Hij richtte het tijdschrift Aula Aula (1933-1940)
Aula was het tijdschrift van het Gentsch Studenten Corps (GSC). Het verscheen vanaf het academiejaar 1933-1934 (eerste nummer 9 oktober 1933) en hield op te verschijnen met nummer 2 (janu... Lees meer
op en een Gentsch Oudstudentencorps dat als dekmantel moest dienen voor de Vlaamsgezinde studenten die vanwege hun acties werden geviseerd door de academische overheid. Intussen hielp hij bij de uitbouw van de Dinaso-studentenbeweging, die van 1933 tot 1935 het GSC domineerde.

In 1935 nam Persyn ontslag uit het GSC en werd voluit actief in het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
(Verdinaso). In februari 1936 werd hij 'hoofdman' voor Antwerpen-stad. Het jaar nadien gewestleider en begin 1940 gouwleider voor de provincie Antwerpen. Tevens was hij een tijdlang politiek instructeur in de Dinaso Militanten Orde Dinaso Militanten Orde
Lees meer
(DMO). Hij ontwikkelde een grote activiteit als spreker en schreef vanaf 1938 occasioneel in Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer
. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
behoorde hij – officieel geen lid van de Raad van Leiding -- tot de kern van de belangrijkste figuren in het Verdinaso. In het voorjaar van 1939 pleitte hij er samen met Pol le Roy Le Roy, Pol
Dichter Pol le Roy (1905-1983) speelde tot 1941 een prominente rol binnen het Verdinaso en engageerde zich vervolgens in de Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap. Na de oorlog werd hij v... Lees meer
en Frantz van Dorpe Van Dorpe, Frantz
Lees meer
bij Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
voor dat de Verdinasoleider zich bij de parlementsverkiezingen kandidaat zou stellen in Antwerpen. Hij geloofde dat dit de beweging meer armslag kon geven, maar het bracht hem tevens in conflict met de commandant van de DMO, Jef François François, Jef
Jef François (1901-1996) was als leider van de Dinaso Militanten Orde een kopstuk van het Verdinaso. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij commandant van de Dietsche Militie – Zwarte Br... Lees meer
, een conflict dat na mei 1940 bleef verder woekeren.

Na de dood van Van Severen werd Persyn na Emiel Thiers Thiers, Emiel
Emiel Thiers (1890-1981) was van 1925 tot 1932 provicieraadslid voor het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond en van 1931 tot 1941 lid van de Raad van Leiding van het Verdinaso, waarvan h... Lees meer
de belangrijkste man in het Verdinaso. Hij werd gebiedsleider en verantwoordelijk voor de organisatie en propaganda. Hij aanvaardde een samenwerking met de bezetter op voorwaarde dat het Verdinaso een eersterangsrol zou kunnen spelen en de zelfstandigheid van de Nederlanden gevrijwaard zou blijven. Persyn slaagde erin om de beweging numeriek sterk uit te breiden, maar het Verdinaso botste ondertussen wel op heel wat wantrouwen bij de Duitse bezetter. Nadat François en de DMO de macht overnamen in de beweging (28 januari 1941), werden Persyn, Van Dorpe en Jef van Bilsen Van Bilsen, Jef
Jef van Bilsen (1913-1996) speelde tijdens de jaren 1930 en in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog een leidende rol in het Verdinaso en stapte na de ontbinding van deze beweging in... Lees meer
uitgesloten. Samen met andere leden van de leiding die niet met François en Le Roy wensten samen te werken richtte hij een zogeheten Directorium op dat eveneens onder de naam van Verdinaso poogde verder te werken. Het Directorium werd echter na enkele maanden verboden door de bezetter en Persyn belandde zelfs voor korte tijd in Duitse gevangenschap (april 1941).

Hierna was hij betrokken bij de reorganisatie van de Nationale Landbouw- en Voedingscorporatie (NLVC) en speelde door toedoen van Frantz van Dorpe een rol in de geheime dienst Othello.

Na de Tweede Wereldoorlog werkte Persyn een tijdlang samen met Paul-Willem Segers Segers, Paul-Willem
Paul-Willem Segers (1900-1983) was secretaris van het ACW en achtereenvolgens KVV- en CVP-politicus, die na de Tweede Wereldoorlog verschillende ministerposities bekleedde. Hij was betrok... Lees meer
aan de verruiming van de Christelijke Volkspartij (CVP) (zie Katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
). In 1951 probeerde hij een nieuw Verdinaso tot stand te brengen en hij startte met de heruitgave van Hier Dinaso!. Rechtstreekse aanleiding hiervoor vormde zijn ontgoocheling in de CVP vanwege de afwikkeling van de Koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer
. De beweging kwam echter niet van de grond. Na 9 nummers werd het weekblad overgenomen door de groep rond de Waalse Dinaso Louis Gueuning Gueuning, Louis
Louis Gueuning (1898-1971) was een leraar, leider binnen het Verdinaso en later oprichter van de Joris van Severen-Orde. Lees meer
en herdoopt als De Weg. Persyn onthield zich verder van politieke activiteiten en wijdde zich voortaan aan het zakenleven.

Werken

– artikelen in Aula; Den Uyl; Hier Dinaso!.
– Aan en om de Vlaamsche universiteit, 1933.

Literatuur

– K. Palinckx, 'Nu naar Gent!' Vlaams-nationale en katholieke studentenbeweging te Gent 1928-1940, 1995.
– J. Creve, Frantz Van Dorpe en het Verdinaso, 2021.
– V. Stuer, Hoogmoed. Van Verdinaso tot verzet, 2021.

Suggestie doorgeven

1975: Luk Kongs (pdf)

1998: Jan Creve

2023: Jan Creve

Inhoudstafel