Bessemans, Albert

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, aanvulling), Luc Vandeweyer (1998, aanvulling)

Albert Bessemans (1888-1973) was tijdens de Eerste Wereldoorlog militair arts aan het IJzerfront. Hij werd in 1933 benoemd tot rector aan de UGent en haalde het daarbij voor Frans Daels.

Volledige voornaam
Joseph F.A.A.
Geboorte
Sint-Truiden, 16 februari 1888
Overlijden
Oostende, 18 maart 1973
Leestijd: 2 minuten

Albert Bessemans volgde lager en middelbaar onderwijs in Sint-Truiden en behaalde in 1912 het diploma van geneesheer aan de Katholieke Universiteit Leuven. Bessemans werd in 1913 benoemd tot inspecteur van hygiëne voor de provincie Limburg. Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
was hij militair arts aan het IJzerfront Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer
, voornamelijk in het 13de en 19de Linieregiment, en werkte er mee aan het katholiek Vlaamsgezind frontblaadje 't Nieuws van Sint-Truiden. Ondertussen sympathiseerde zijn jongere broer Pauwel met het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
in Sint-Truiden. Na de oorlog werd Bessemans eerst hoofdinspecteur van hygiëne te Brussel (1922) en daarna docent aan de Gentse universiteit (1924). Hij verwierf internationale faam als bacterioloog. Hij was decaan van de faculteit geneeskunde (1928-1929), rector (1933-1936) en plaatsvervangend rector (1938). In 1954 verkreeg hij het emeritaat.

Bessemans toonde zich Vlaamsbewust, maar stond afkerig van het Algemeen Vlaamsch Geneesherenverbond van zijn collega professor Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
, dat naar zijn mening politiek te zeer bij het anti-Belgische Vlaams-nationalisme aanleunde. Bessemans was eerder geporteerd voor de katholieke opinie en partij.

In 1933 kwam Bessemans in de politieke actualiteit toen hij in een conflict om de rectorsbenoeming door de intern ernstig verdeelde faculteit geneeskunde als compromiskandidaat naar voren werd geschoven. Hoewel een felle agitatie gevoerd werd ten voordele van Daels, die in de academieraad wel de enkelvoudige doch niet de twee derde meerderheid had behaald, benoemde minister Maurice Lippens Lippens, Maurice
Graaf Maurice Lippens (1875-1956) was een Belgisch liberaal politicus, senator voor het arrondissement Gent-Eeklo en minister van onderwijs. Lees meer
op 10 juli 1933 Bessemans tot rector. De rectoraatsoverdracht vond plaats op 9 oktober 1933 in een zeer gespannen sfeer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
werd Bessemans politiek gevangene omdat hij banden had met het verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer
.

Literatuur

– Aan en om de Vlaamsche universiteit, 1933.
– T. Luyckx (red.), Rijksuniversiteit te Gent. Liber Memorialis 1913-1960, II, 1960, pp. 178-204.
– R. Nijssen, Soldatenpastoraal aan de IJzer: 't Nieuws van St.-Truiden. Een katholiek frontblaadje voor de Sint-Truidenaren, in: Limburg, jg. 70, 1991, pp. 79-99.
– K. de Clercq, Kroniek van de strijd voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit, 1985.
– L. Vandeweyer, Een geneesherenkorps tussen scalpel en Vlaamse Leeuw. De machtsstrijd van de communautair verdeelde artsenverenigingen, 1914-1945, in: BEG, jg. 1, 1997, nr. 2, pp. 199-226.

 

Suggestie doorgeven

1973: Guido Provoost (pdf)

1998: Luc Vandeweyer (pdf)

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel