Lippens, Maurice

Persoon
Bruno De Wever (2024, aanvulling), Bruno De Wever (1998)

Graaf Maurice Lippens (1875-1956) was een Belgisch liberaal politicus, senator voor het arrondissement Gent-Eeklo en minister van onderwijs.

Geboorte
Gent, 21 augustus 1875
Overlijden
Elsene, 12 juli 1956
Leestijd: 3 minuten

Maurice Lippens was de broer van Paul Lippens Lippens, Paul
Paul Lippens (1876-1915) was een liberale politicus. Hij was een brugfiguur tussen de Nederlandstalige en Franstalige liberalen in Gent. Zijn aandacht ging vooral naar emancipatie via ond... Lees meer
. Hij werd na zijn burgemeesterschap te Moerbeke-Waas (1906-1919), gouverneur van Oost-Vlaanderen (1919-1921) en vervolgens gouverneur-generaal van Belgisch Congo Belgisch-Congo
Van 1885 tot 1908 was Congo als ‘Onafhankelijke Congostaat’ (OCS) in de handen van de Belgische koning Leopold II, die als een soevereine vorst over het land heerste. Om te vermijden dat... Lees meer
(1921-1923). Lippens was van 1925 tot 1936 liberaal senator voor het arrondissement Gent-Eeklo, daarna gecoöpteerd senator (1936-1939). Van november 1934 tot april 1936 was hij voorzitter van de Senaat. Hij was minister van spoorwegen, posterijen, telegrafie en telefonie, luchtvaart en marine (november 1927-oktober 1929), van vervoer (oktober 1929-juni 1931) en van openbaar onderwijs (oktober 1932-juni 1934). In 1934 werd hij minister van staat. Van 1927 tot 1938 was hij opnieuw burgemeester van Moerbeke-Waas. Hij was eveneens advocaat bij het hof van beroep te Gent, voorzitter van het Fonds Bibliotheek Albert I en van de Academia Belgica te Rome.

Net zoals zijn broer Paul hield hij vast aan het Frans als zijn moedertaal, maar hij steunde de Vlaamse beweging voor zover deze tweetaligheid Tweetaligheid
Lees meer
in Vlaanderen eiste. In 1929 gaf hij het werk uit van zijn broer Voix d'outre-tombe. La question flamande, in 1913 geschreven. In 1933 raakte hij als minister van openbaar onderwijs betrokken in het incident vanwege de opvolging van August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer
als rector van de Rijksuniversiteit Gent. Toen hij niet Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
, maar wel Albert Bessemans Bessemans, Albert
Albert Bessemans (1888-1973) was tijdens de Eerste Wereldoorlog militair arts aan het IJzerfront. Hij werd in 1933 benoemd tot rector aan de UGent en haalde het daarbij voor Frans Daels.... Lees meer
tot rector benoemde, werd hij door professor Roger Soenen Soenen, Roger
Arts Roger Soenen (1902-1977) was hoogleraar aan de Universiteit Gent. Tijdens de Tweede Wereldoorlogs was hij betrokken bij de Germaansche Werkgemeenschap Vlaanderen en de DeVlag. ... Lees meer
hierover in het publiek aangevallen. Soenen werd uit zijn ambt ontheven.

In de zomer van 1940 speelde Lippens een opgemerkte rol toen hij poogde een 'directorium' te vormen om een aanwezigheidspolitiek te voeren rond Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer
. Hij voerde daartoe ook gesprekken met vooraanstaande Vlaams-nationalisten en leden van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), onder meer Edmond van Dieren Van Dieren, Edmond
Edmond van Dieren (1879-1961) was een advocaat en een gematigd Vlaams-nationaal en onafhankelijk politicus. Hij was een pleitbezorger van de hereniging van Vlaamse katholieken en Vlaams-n... Lees meer
, Hendrik Borginon Borginon, Hendrik
Hendrik Borginon (1890-1985) was lid van de leiding van de Frontbeweging en Vlaams-nationalistisch politicus in de Frontpartij en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Tijdens de bezetting fung... Lees meer
, Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer
en Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
, alsmede Emiel Thiers Thiers, Emiel
Emiel Thiers (1890-1981) was van 1925 tot 1932 provicieraadslid voor het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond en van 1931 tot 1941 lid van de Raad van Leiding van het Verdinaso, waarvan h... Lees meer
van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
. Lippens wilde hen verankeren in een Belgische politiek en een nieuwe Vlaams-nationalistische collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
voorkomen. Hij bleek daarbij bereid toegevingen in federalistische zin te doen. Op 20 augustus 1940 stichtte hij het Studiecentrum tot Hervorming van de Staat Studiecentrum tot Hervorming van de Staat
Het Studiecentrum tot Hervorming van de Staat (1936-1939, 1940) was een denktank, geleid door Maurice Lippens. Het beoogde een politieke reorganisatie van het Belgische parlementair beste... Lees meer
, dat een blauwdruk voor een autoritaire staatsvorm uittekende. Op het communautaire vlak liet het Centrum zich leiden door het beginsel van de ‘autonomie van de twee taalgroepen, om voor eens en voor altijd een einde te maken aan de taaltwisten’. Een concreet voorstel tot een staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer
kwam er niet bij gebrek aan consensus. Lippens vond geen VNV'ers bereid toe te treden tot het Centrum. Toen bleek dat de Duitse bezetter geen ruimte liet voor een Belgische politiek rond Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer
stierven de initiatieven van Lippens een stille dood.

Literatuur

– J. Velaers en H. van Goethem, Leopold III. De Koning, het Land, de Oorlog, 1994.
– N. Lehoucq en T. Valcke, De Fonteinen van de Oranjeberg: Politiek-institutionele geschiedenis van de provincie Oost- Vlaanderen van 1830 tot nu, dl. II, 1997.
– T. Valcke, Maurice Lippens, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 2011, kol. 560-575.

Suggestie doorgeven

1973: Jean-Marie Lermyte (pdf)

1998: Bruno De Wever

2024: Bruno De Wever

Databanken

Inhoudstafel