Paascongressen der Vlaamse Jongeren

Gebeurtenis
Luc Schokkaert (2023, aanvulling), Luc Schokkaert (1998)

De Paascongressen waren bijeenkomsten van en voor Vlaamse jongeren die plaatshadden in Antwerpen (1948 en 1951), Maastricht (1952) en Brussel (1953).

Alternatieve naam
Paascongressen van de Vlaamse Jongeren
Jongerencongressen der Nederlanden [1952]
Paascongres van de Heel-Nederlandse Jongeren [1953]
Periode
1948 -
1953
Leestijd: 3 minuten

Deelnemers

Met het doel na de Tweede Wereldoorlog een Vlaamsgezinde actie onder de jongeren herop te starten, organiseerde de Katholieke Vlaamsche Landsbond Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
(KVL) in 1948 een Paascongres in Antwerpen. De organisatie, die in handen was van gematigde flaminganten, deed een appel op alle katholieke jongeren. Tot het erecomité behoorden enkele belangrijke parlementariërs van de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP), waaronder bijvoorbeeld Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
, Alfons Verbist Verbist, Alfons
Alfons Verbist (1888-1974) was een katholiek politicus, die als voorzitter van de KVV fungeerde en mee aan de basis lag van het beginselakkoord KVV-VNV. Na de oorlog was hij minister van ... Lees meer
, August de Schryver De Schryver, August
Lees meer
, Louis Kiebooms Kiebooms, Louis
Louis Kiebooms (1903-1992) was een journalist en politicus. Hij was hoofdredacteur van de Gazet van Antwerpen, kamerlid voor de Christelijke Volkspartij en burgemeester van Wilrijk. Hij w... Lees meer
, Maria Baers Baers, Maria
Lees meer
, Albert Bouweraerts Bouweraerts, Albert
Albert Bauweraerts (1880-1964) was een Brusselse leraar pedagogie, die verschillende generaties Vlaamsgezinde onderwijzers vormde. Van 1925 tot 1964 was hij voorzitter van de Katholieke V... Lees meer
en Mgr. Pieter J. Broekx Broekx, Pieter Jan
De priester Pieter Jan Broekx (1881-1968) was als directeur van het Secretariaat voor Godsdienstige en Maatschappelijke Werken, oprichter van Ons Limburg en provinciaal senator een van d... Lees meer
. Het actiecomité werd gevormd door mensen van de KVL en vertegenwoordigers van de grote katholieke jeugdorganisaties, onder meer Marcel Vandewiele Vandewiele, Marcel
Marcel Vandewiele (1920-1999) was actief binnen de Christelijke vakbeweging, werd gemeenteraadslid in Brugge, senator en staatssecretaris voor ruimtelijke ordening en huisvesting in de re... Lees meer
( Katholieke Arbeidersjeugd Katholieke Arbeidersjeugd
De Katholieke Arbeidersjeugd (KAJ) was een jongerenvereniging van de christelijke arbeidersbeweging en tegelijk een gespecialiseerde Katholieke Actiebeweging, opgericht in 1924 door de pr... Lees meer
), Maurits van Haegendoren Van Haegendoren, Maurits
Maurits van Haegendoren (1903-1994) was een Vlaamse historicus, rijksarchivaris, politicus en publicist. Hij leidde vanuit een Vlaamsgezinde overtuiging het Vlaams Verbond van Katholieke ... Lees meer
( Vlaams Verbond van Katholieke Scouts, VVKS Vlaams Verbond van Katholieke Scouts
Het Vlaams Verbond van Katholiek Scouts (1910) heet vandaag Scouts en Gidsen Vlaanderen. Het is de Vlaamse versie van de in 1907 door Baden Powell begonnen jeugdbeweging gericht op de zel... Lees meer
), Edward van Roey ( Chirojeugd Chirojeugd
De Chirojeugd is een jeugdbeweging voor jongens en meisjes uit alle lagen van de bevolking, in 1941 gegroeid uit de patronaten, die vanaf de 19de eeuw de parochiale volksjeugd godsdiensti... Lees meer
), Leo van Hove ( Katholieke StudentenActie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
, KSA), Rik Vermeire (KSA) en Fons Margot (Katholieke Burgers- en Middenstandsjeugd). Sprekers waren advocaat Paul Knapen Knapen, Paul
Advocaat Paul Knapen (1916-1998) was hoofdbestuurslid van het Davidsfonds en Limburgs gedeputeerde voor de CVP. Hij ijverde voor Vlaamse cultuurautonomie en was de eerste voorzitter van d... Lees meer
(lid van het hoofdbestuur van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
en later lid van de Bestendige Deputatie voor de CVP te Limburg), Bert Verlackt (CVP-volksvertegenwoordiger), Roger Fieuw Fieuw, Roger
Lees meer
( Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
, KVHV), Jos Moorkens (VVKS), Gust Peeters Peeters, Ildefons
De loyaal-Belgische en Vlaamsgezinde kapucijnerpater Ildefonds Peeters (1886-1929) was samen met Marie-Elisabeth Belpaire de sterkhouder van de krant De Belgische Standaard (1915-1919). ... Lees meer
en Jan Valvekens Valvekens, Jan
Jan Valvekens (1894-1951) was een Vlaamsgezinde Antwerpse advocaat en katholiek politicus in de lijn van Frans van Cauwelaert, die onder andere secretaris was van de Katholieke Vlaamsche ... Lees meer
(voorzitter CVP-Antwerpen).

 

De verschillende edities

De leden van de katholieke jeugdbewegingen voelden zich beperkt aangesproken door het initiatief, waardoor hun deelname kleiner was dan verwacht. De overgrote meerderheid van de 1820 aanwezige jongeren was lid van de pas heropgerichte Vlaams-nationalistische jeugdbewegingen. Zij zagen, na enkele jaren in het naoorlogse klimaat monddood te zijn gemaakt, in het congres een unieke kans om met hun standpunten opnieuw naar buiten te treden. Hierdoor kende het congres een woelig verloop. De jonge CVP'ers als André Vlerick Vlerick, André
André Vlerick (1919-1990) speelde als econoom en politicus in de periode 1950-1970 een belangrijke rol in de studie en in het beleid met betrekking tot de Vlaamse economische ontwikkeling... Lees meer
en Carlos Gits Gits, Carlos
Advocaat en journalist Carlos Gits (1922-2003) was in 1944-1945 preses van het KVHV-Leuven. Hij bepaalde de naoorlogse koers in meer belgicistische zin. Hierop kwam na enkele jaren protes... Lees meer
ontlokten met hun gematigde standpunten heftige reacties. Herman Wagemans Wagemans, Herman
De advocaat Herman Wagemans (1918-2006) was de eerste voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond, Vlaams-nationalistisch politicus, medestichter van de Volksunie en medestichter v... Lees meer
ontpopte zich tot woordvoerder van de nationalisten, die zich luid roerden en de sprekers onderbraken. In de marge van het congres gaf het Jeugdverbond der Lage Landen Jeugdverbond der Lage Landen
Het Jeugdverbond der Lage Landen (JVLL) was een Heel-Nederlandse, Vlaams-nationalistische jeugdvereniging, ontstaan in 1947 om enkele losse nationalistische jeugdkernen rond het tijdschri... Lees meer
een manifest uit waarin om een politieke stellingname werd verzocht. De organisatoren en de vertegenwoordigers van de katholieke jeugdbewegingen wensten de nadruk echter meer op 'Vlaamse opvoeding' dan op 'politieke actie' te leggen.

Het tweede congres van de Vlaamse Jongeren in 1951 werd niet meer georganiseerd door de KVL, die op non-actief stond. Het congres werd nu een duidelijke zaak van de meer radicale flaminganten en werd voorgezeten door Wim Jorissen. De weerklank was kleiner dan van het eerste congres.

De traditie van het Paascongres werd voortgezet in de Jongerencongressen der Nederlanden, die uitgesproken Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
se standpunten vertolkten. Dat van 1952 in Maastricht had een typisch Groot-Limburgse inslag. In 1953 vond ten slotte het laatste Paascongres van de Heel-Nederlandse Jongeren plaats in Brussel.

Literatuur

– L. Schokkaert, De Vlaamse problematiek en de naoorlogse jeugdbewegingen 1944-1960, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1984.

Suggestie doorgeven

1975: Jan Olsen (sr.) (pdf)

1998: Luc Schokkaert

2023: Luc Schokkaert

Inhoudstafel