Valvekens, Jan

Persoon
Emmanuel Gerard (2023, aanvulling), Emmanuel Gerard (1998)

Jan Valvekens (1894-1951) was een Vlaamsgezinde Antwerpse advocaat en katholiek politicus in de lijn van Frans van Cauwelaert, die onder andere secretaris was van de Katholieke Vlaamsche Landsbond en hoofdredacteur van Elkerlyc.

Volledige voornaam
Jan Maria Gerard Cornelius
Pseudoniem
J. Elinckx
Geboorte
Rillaar, 24 december 1894
Overlijden
Antwerpen, 25 augustus 1951
Leestijd: 3 minuten

Jan Valvekens volgde humaniora aan het Klein Seminarie van Hoogstraten Klein Seminarie van Hoogstraten
Het Klein Seminarie van Hoogstraten (1835) kende tot na de Tweede Wereldoorlog een prominente Vlaamsgezinde scholierenbeweging. Lees meer
(1906-1912). Zijn rechtenstudie aan de universiteit te Leuven werd onderbroken door de oorlog (1912-1914, 1919-1921). Vanaf zijn collegetijd was Valvekens geëngageerd in de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer
als lid van de studentenbond van Aarschot, waarvan hij voorzitter werd, en als secretaris (1914) en voorzitter (1918-1920) van de Brabantse gouwbond van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
. Te Leuven werd hij actief in de universitaire studentenbeweging als secretaris (1919-1920) en preses (1920-1921) van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
en publiceerde hij in het studentenblad Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
. Vanaf 1919 werkte hij onder de schuilnaam van J. Elinckx mee aan het dagblad De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
. Hij was medeorganisator van het zesde Groot-Nederlands Studentencongres Groot-Nederlandse Studentencongressen
De Groot-Nederlandse Studentencongressen waren bijeenkomsten van Vlaamse en Nederlandse studenten, gericht op het versterken van de onderlinge banden - vanuit de overtuiging dat Vlamingen... Lees meer
van 20-22 maart 1920 te Leuven, het zogenaamde Zoldercongres. In zijn laatste jaar te Leuven was hij ook secretaris van Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
. De katholieke Vlaamse studentenbeweging bleef voor hem een blijvende inspiratiebron.

Na zijn legerdienst vestigde Valvekens zich in 1922 als advocaat te Antwerpen. Hij werd in 1932 bestuurslid van de Vlaamse Conferentie der Balie van Antwerpen en van 1942 tot 1947 was hij lid van de Raad der Orde.

Onder impuls van zijn patron, meester Hubert van Oekel, die ondervoorzitter was, werd hij in december 1923 secretaris van de Katholieke Vlaamsche Landsbond Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
(KVL). Hij bleef een trouwe bondgenoot van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
, hoewel hij in 1936 openstond voor de Vlaamsche Concentratie Vlaamsche Concentratie
Vlaamsche Concentratie (1935-±1940) was de naam voor de idee en de beweging die streefde naar de hergroepering van alle katholieke Vlamingen. Lees meer
. In 1937 en 1938 bepleitte hij aanleuning van de KVL bij de Katholieke Vlaamsche Volkspartij Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer
. Hij nam in 1938 ontslag als secretaris van de KVL en werd hoofdredacteur van het weekblad Elckerlyc Elckerlyc
Elckerlyc (1935-1939) was een katholiek Vlaamsgezind weekblad dat werd opgericht door een groep rond de katholieke en flamingantische politicus Frans van Cauwelaert. Het verdedigde het mi... Lees meer
, waarin hij sinds 1937 de rubriek ‘Onder ons’ verzorgde.

In mei 1938 werd hij ook voorzitter van de KVV-afdeling van de stad Antwerpen en in die hoedanigheid onderhandelde hij over een ‘concentratielijst’ voor de gemeenteraadsverkiezingen met Rex Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer
en het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). Die onderhandelingen mislukten.

Valvekens was ook actief op het terrein van de volksontwikkeling: als werkend lid van de Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding Katholieke Vlaamsche Hogeschooluitbreiding
De Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding is een vormings- en nascholingsorganisatie die in 1898 werd opgericht in Antwerpen. Later werden op diverse plaatsen in Vlaanderen afdelingen o... Lees meer
, professor aan de Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen
De Katholieke Vlaamse Hogeschool (voor Vrouwen) is een instituut dat in 1919 werd opgericht dankzij Marie-Elisabeth Belpaire, die het gebouwencomplex aan de De Bomstraat in Antwerpen ter ... Lees meer
te Antwerpen (waarvan hij in 1948 rector werd), en redacteur van de juridische rubriek van het weekblad Hooger Leven Hooger Leven (1927-1938)
Hooger Leven (1927-1938) was een algemeen katholiek Vlaams weekblad opgericht door Gerard Walschap. Nadat het blad initieel een politiek neutrale voer, steunde het de Katholieke Vlaamsche... Lees meer
(van 1927 tot 1934).

Na de Tweede Wereldoorlog engageerde Valvekens zich in de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP). Hij was achtereenvolgens voorzitter van de CVP van de stad Antwerpen (vanaf 1945) en van het arrondissement Antwerpen (vanaf 1949). Hij werd in 1946 verkozen in de Antwerpse provincieraad en werd lid van de CVP-homogene Bestendige Deputatie. In februari 1948 werd hij voorzitter van de raad van beheer van De Vlijt, uitgever van de Gazet van Antwerpen Gazet van Antwerpen
De krant Gazet Van Antwerpen verschijnt sinds 1891 en betoonde van bij de start belangstelling voor de Vlaamse beweging. Aanvankelijk werd de Antwerpse Meetingpartij gesteund en later Fra... Lees meer
. Als advocaat verdedigde Valvekens diegenen die tijdens de repressie Repressie na de Tweede Wereldoorlog
De repressie na de Tweede Wereldoorlog omvat alle maatregelen en acties tegen personen die na de oorlog verantwoordelijk werden gehouden voor samenwerking met de nationaalsocialistische b... Lees meer
van collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
beschuldigd werden en in 1947 pleitte hij reeds voor amnestie Amnestie na de Tweede Wereldoorlog
Lees meer
(rede tijdens de 29ste Vlaamse Sociale Week).

Werken

— Artikelen in Ons Leven; De Standaard (1919-1921, onder pseudoniem van J. Elinckx); Hooger Leven (1927-1934); Elckerlyc (1935-1940).

Literatuur

— Jan Valvekens. Katholiek Vlaams idealist 1894-1951, 1953.
— L. Vos, Bloei en ondergang van het AKVS, I, 1982.
— L. Wils, Frans Van Cauwelaert. Politieke biografie, 2017.

Suggestie doorgeven

1975: Raymond Derine (pdf)

1998: Emmanuel Gerard

2023: Emmanuel Gerard

Databanken

Inhoudstafel