Vandewiele, Marcel

Persoon
Peter Verplancke (2023, aanvulling), Nele Bracke (1998)

Marcel Vandewiele (1920-1999) was actief binnen de Christelijke vakbeweging, werd gemeenteraadslid in Brugge, senator en staatssecretaris voor ruimtelijke ordening en huisvesting in de regering-Edmond Leburton om ten slotte lid en ondervoorzitter te worden van het Europees Parlement. Hij was -vaak als bestuurder- actief in tal van al dan niet Vlaamsgezinde verenigingen

Volledige voornaam
Marcel Albert
Alternatieve naam
Van de Wiele
Geboorte
Sint-Joris (Beernem), 10 juli 1920
Overlijden
Brugge, 18 juni 1999
Leestijd: 4 minuten

Marcel Vandewiele volgde van 1934 tot 1937 een opleiding tot typograaf- linotypist in Brugge. Vandewiele werd vrijgestelde secretaris (1937-1939) van de Katholieke Arbeidersjeugd Katholieke Arbeidersjeugd
De Katholieke Arbeidersjeugd (KAJ) was een jongerenvereniging van de christelijke arbeidersbeweging en tegelijk een gespecialiseerde Katholieke Actiebeweging, opgericht in 1924 door de pr... Lees meer
(KAJ) te Brugge, daarna nationaal secretaris (1939-1943) en nationaal voorzitter (tot 1958). Hij was redactielid van verschillende KAJ-tijdschriften. Tijdens de Tweede Wereldoorlog weigerde hij voor de Duitsers te werken en engageerde zich in het verzet. Na de oorlog klaagde hij de uitwassen van de repressie Repressie
Lees meer
scherp aan. Op 10 september 1944 organiseerde hij met de KAJ- leiding een reeks meetings onder het motto ‘Een rechtsstaat tegen het geweld van de straat’. Vandewiele vertegenwoordigde de KAJ in het bureau van de in 1948 opgerichte Jeugdraad van de Katholieke Vlaamsche Landsbond Jeugdraad van de Katholieke Vlaamsche Landsbond
De Jeugdraad van de Katholieke Vlaamsche Landsbond werd opgericht na het Paascongres der Vlaamse Jongeren om de jeugd op een positieve manier te engageren voor de Vlaamse beweging. ... Lees meer
.

Christelijke vakbeweging

In 1938 werd Vandewiele lid van het Algemeen Christelijk Vakverbond Algemeen Christelijk Vakverbond
Het Algemeen Christelijk Vakverbond (1912) is de overkoepelende organisatie van het christelijk syndicalisme in België. Lees meer
. Hij was nationaal verantwoordelijke van de culturele en propagandadienst van het Algemeen Christelijk Werk(nem)ersverbond Algemeen Christelijk Werknemersverbond
Het Algemeen Christelijk Werkersverbond werd gesticht op 17 juli 1921 en in 1991 herdoopt als ACW Koepel van Christelijke Werknemers. In 2014 werd de organisatie omgevormd tot Beweging.ne... Lees meer
(ACW) (1948-1958), algemeen secretaris (1958-1968) en voorzitter van het Vakantiecentrum Zon en Zee in Westende (1966-1987). In 1951 was hij verslaggever voor het ACW-hoofdbestuur over het thema ACW en Vlaamse beweging. Op het ACW-congres van 1961 bracht hij verslag uit over het taalvraagstuk en in 1963 was hij betrokken bij de redactie van de verklaring over het ACW en de Vlaams-Waalse verhoudingen (studiedagen op 20 en 30 november 1963). Hij maakte deel uit van het bureau van de Internationale Federatie van Katholieke Arbeidersbewegingen van 1959 tot 1965.

Vlaamsgezind engagement

In de jaren 1950 en 1960 was Vandewiele betrokken bij allerhande flamingantische initiatieven. In 1950 was hij een van de stichter-bestuursleden van de Vlaamse Volksbond Vlaamse Volksbond
De Vlaamse Volksbond (1950-1951) was een overkoepelende katholiek-flamingantische vereniging die werd opgericht in de nasleep van de Koningskwestie. Lees meer
en vanaf 1951 maakte hij als vertegenwoordiger van het ACW deel uit van de Vlaamse Volksraad. Hij was algemeen secretaris van het Guldensporencomité dat in 1951 op initiatief van de Volksraad werd opgericht om de 650ste verjaardag van de Guldensporenslag Guldensporenslag
De Guldensporenslag was een veldslag op de Groeningekouter nabij Kortrijk op 11 juli 1302. Hierbij werd het Franse ridderleger verslagen. De slag kreeg in de Vlaamse beweging een symbolis... Lees meer
te vieren. In 1946 was Vandewiele als nationaal voorzitter van de KAJ lid van het Voorlopig Comité voor het Herstel van het IJzerkruis dat ontstond uit het Comité der Jeugdbedevaart naar de IJzer Comité der Jeugdbedevaart naar de IJzer
Het Comité der Jeugdbedevaart naar de IJzer werd eind maart 1946 opgericht om de Jeugdbedevaart naar de IJzer op 28 april 1946 organisatorisch te begeleiden. Lees meer
. Wanneer in de zomer van 1948 dit comité samensmolt met het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
werd Vandewiele opgenomen in de Algemene Vergadering van dit IJzerbedevaartcomité. Vandewiele was van 1949 tot 1968 beheerder van het comité en geruime tijd medeverantwoordelijke voor de regie- en programmaleiding. In 1947-1948 behoorde hij tot de leiding van de sociale en jeugdorganisaties die het Algemeen Nederlands Zangverbond Algemeen Nederlands Zangverbond
Het huidige Algemeen Nederlands Zangverbond werd in 1933 opgericht onder de naam Vlaamsch Nationale Zangfeesten, als organiserend actiecomité achter het Vlaams Nationaal Zangfeest, dat in... Lees meer
(ANZ) oprichtten en Vlaamse liederavonden organiseerden. Na onenigheid binnen het ANZ, werd hij in 1953 secretaris van de Dag van het Vlaamse Lied Dag van het Vlaamse Lied
De Dag van het Vlaamse Lied (1953-1957) was een jaarlijks zangfeest van katholieke organisaties als alternatief voor en uit onvrede met het Vlaams Nationaal Zangfeest en het Algemeen Ned... Lees meer
, wat hij bleef tot 1958.

Politiek

Vandewiele was ook zeer actief binnen de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP). Hij was lid van het Nationaal Comité van de partij (1957-1975) en van het Nationaal Bestuur (1957- 1968). Van 1960 tot 1970 was hij beheerder van de studiedienst CEPESS en werkte hij mee aan de reeks CEPESS-Documenten. In 1966 zetelde hij voor de CVP in de Vaste Commissie voor de verbetering van de betrekkingen tussen de Belgische taalgemeenschappen Vaste Commissie voor de verbetering van de betrekkingen tussen de Belgische taalgemeenschappen
De Vaste Commissie voor de verbetering van de betrekkingen tussen de Belgische taalgemeenschappen was een parlementair overlegorgaan in 1966-1968 om via dialoog een nieuwe communautaire p... Lees meer
(de commissie-Meyers) en in 1967-1968 in de raad van bestuur van de Belgische Radio en Televisieomroep. Vandewiele was gemeenteraadslid in Brugge (1971- 1976) en senator (1968-1979). Hij zetelde in diverse senaatscommissies. Van 1970 tot 1979 was hij lid van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
Lees meer
en van 1974 tot 1977 van de Vlaamse Gewestraad Vlaamse Gewestraad
Lees meer
. Van januari tot oktober 1973 was hij staatssecretaris voor ruimtelijke ordening en huisvesting in de regering-Edmond Leburton. Van 1972 tot 1984 zetelde hij in het Europees parlement, waarvan hij vanaf 1979 ondervoorzitter was. Van 1978 tot 1984 was hij lid van het Bureau van de Europese Volkspartij.

Naast zijn professionele, politieke en socio-culturele activiteiten, was Vandewiele medewerker aan verschillende tijdschriften, waaronder De Volksmacht. Na zijn pensionering in 1985 werd hij eresenator en was hij lid van de Christelijke Bond der Gepensioneerden.

Werken

– De Christelijke arbeidersbeweging en de Vlaamse vraagstukken, 1961.
– Het ACW en de Vlaams- Waalse verhoudingen
, 1963.

Literatuur

– T. van Moerbeke, Voorgeschiedenis en ontstaan van de Vlaamse Volksbeweging, 1945-1957, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1981.
– In dankbare hulde aan Marcel Vandewiele
, 1985.
– H. Gaus (ed.), Politiek Biografisch Lexicon, 1989.
– A. Beck, De IJzerbedevaarten 1945-1965 een politieke massamanifestatie, Gent, RUG (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1996.

Suggestie doorgeven

1975: Gaston Durnez (pdf)

1998: Nele Bracke

2023: Peter Verplancke

Databanken

Inhoudstafel