Lindemans, Leo

Persoon
Manuel Herrera Crespo (2023, herwerking), Nico Wouters (1998)

Leo Lindemans (1923-2008) was een Vlaams politicus die zich hoofdzakelijk inzette ten voordele van de ‘Vlaamse zaak’, met bijzondere aandacht voor de institutionalisering van het Nederlands in de Brusselse rand. Hij was tweemaal volksvertegenwoordiger voor de Christelijke Volkspartij van 1958-1961 en 1965-1971. Nadien werd hij Senator van 1971-1981.

Volledige voornaam
Leo Pauwel Odilo Ignaat Jozef
Alternatieve naam
Odile
Geboorte
Brussel, 31 januari 1923
Overlijden
Jette, 6 mei 2008
Leestijd: 5 minuten

Leo Lindemans behaalde het doctoraat in de rechten (1944), de licentie in het notariaat en de kandidatuur in de moderne geschiedenis (1941) aan de Katholieke Universiteit Leuven. Vanaf het einde van 1944 werkte Lindemans als advocaat in Brussel.

In 1945 stichtte hij mee de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP) in Laken, waarvan hij eveneens bestuurslid werd. In 1948 werd hij lid van het arrondissementeel en in 1972 van het nationaal hoofdbestuur van de CVP. Hij was volksvertegenwoordiger (1958-1961 en 1965- 1971) en senator (1971-1981) van het arrondissement Brussel. Daarnaast was hij lid van het arrondissementsbestuur van de Belgische Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer
en vanaf 1958 secretaris van het Centraal Comité voor Land- en Tuinbouw dat de politieke werking van de Boerenbond coördineerde. Zijn juridische achtergrond en engagement inzake land- en tuinbouw resulteerde in enkele juridisch-wetenschappelijke artikels en verhandelingen. Zo publiceerde hij over ‘de wettelijke bescherming van het landbouwbedrijf’ en ‘Ruilverkaveling en artikel 11 van de Grondwet’. Daarnaast koesterde Lindemans een bijzondere interesse in de genealogie. Vanaf de herfst van zijn politieke carrière publiceerde hij meerdere werken over de familie Lindemans en de familie Waepenaert, waar zijn moeder toe behoorde.

Lindemans als flamingant

Na de Tweede Wereldoorlog nam Lindemans deel aan allerlei flamingantische initiatieven in de hoofdstad. Hij werd secretaris (1945) en bestuurslid van het Vlaams Komitee voor Brussel Vlaams Komitee voor Brussel
Het Vlaams Komitee voor Brussel (VKB), opgericht in 1946, ontstond uit het Vlaams Verbond voor Brussel. Doel was het behoud en bevorderen van Vlaams leven in Brussel. Jozef Clottens, Hend... Lees meer
, bestuurslid van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
-Brussel (1947-1969), bestuurslid (1953-1955) en voorzitter (1958-1961) van de Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding Katholieke Vlaamsche Hogeschooluitbreiding
De Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding is een vormings- en nascholingsorganisatie die in 1898 werd opgericht in Antwerpen. Later werden op diverse plaatsen in Vlaanderen afdelingen o... Lees meer
Brussel en voorzitter van het Vlaams Pleitgenootschap bij de Balie te Brussel (1964-1965). Daarnaast was hij vanaf 1948 achtereenvolgens bestuurslid, ondervoorzitter en voorzitter (1960-1967) van de Katholieke Vlaamse Landsbond Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
, ondervoorzitter van de Vlaamse Volksbond Vlaamse Volksbond
De Vlaamse Volksbond (1950-1951) was een overkoepelende katholiek-flamingantische vereniging die werd opgericht in de nasleep van de Koningskwestie. Lees meer
(1950-1953) en van de Vlaamse Volksraad en tussen 1956 en 1958 bestuurslid van de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
.

In het kader van de relaties tussen beide gemeenschappen was Lindemans lid van de Commissie Meyers (1966-1974) en van het Paritair comité voor de harmonische co-existentie van de gemeenschappen, de Commissie Duerinck-Lallemand (1979-1980). Rond dezelfde periode speelde hij ook een rol als secretaris (1974-1979) en ondervoorzitter (vanaf 1979) van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
Lees meer
. In 1979 werd hij de eerste ondervoorzitter van de Vlaamse Raad Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer
(tot 1981).

Lindemans speelde een belangrijke rol als politieke opiniemaker inzake de Vlaamse beweging en de taalkwestie. Vanaf het einde van de jaren 1940 schreef hij voor verschillende Vlaamsgezinde tijdschriften zoals De Vlaamse Linie De Vlaamse Linie
Lees meer
, Het Westen en Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
. Vanaf de jaren 1950 nam zijn invloed als opiniemaker toe en deelde hij meermaals per jaar zijn inzichten en onderzoek in De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
. Tussen 1940 en 1974 publiceerde Lindemans ongeveer 169 artikels in de populaire pers Pers
Van bij het ontstaan van de Vlaamse beweging vervulde de Nederlandstalige pers een belangrijke rol als spreekbuis. De veelheid aan Vlaamse kranten en (week)bladen die in de 19de en 20ste ... Lees meer
, waarvan het merendeel in De Standaard tijdens zijn politiek meest actieve periode van 1958-1971. Zijn aandacht voor de situatie van de Vlamingen in Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
kwam tot uiting in tal van publicaties (zoals Het vraagstuk Brussel vanuit Vlaams oogpunt, 1959) en bijdragen in onder meer De Brusselse Post De Brusselse Post
Lees meer
. In Proeve van een objectieve talentelling (1951) kwantificeerde hij het aantal Vlamingen in Brussel aan de hand van de geboorteplaats zoals vermeld in de kiezerslijsten (talentellingen). Verder hield hij voordrachten rond de Vlaamse beweging en trad hij tijdens diverse Vlaamse congressen op als verslaggever.

Parlementaire verwezenlijkingen

Als volksvertegenwoordiger van 1958 tot 1961 mengde Lindemans zich hoofdzakelijk in de debatten rond de Vlaamse vertegenwoordiging in de magistratuur, de arrondissementele aanpassing van de parlementszetels aan het bevolkingscijfer – waarbij hij een leidende rol speelde in de  aanvaarding van de automatische zetelaanpassing Zetelaanpassing
In 1965 werd door de regering-Lefèvre het aantal parlementszetels aangepast aan de bevolkingscijfers. Met het oog op de Waalse minorisatievrees werden daarbij garanties beloofd tegen een... Lees meer
– en het Nederlandstalig onderwijs in Congo Congo
Lees meer
. Hij verzette zich tegen de verdere institutionalisering van de talentelling. Aansluitend diende hij wetsvoorstellen in omtrent de Vlaamse vertegenwoordiging in de Hoven van Beroep, de taalwet in rechtszaken en de afscheiding van de vrede- en arbeidsrechtkantons van Halle-Vilvoorde uit de Brusselse stadskantons. In 1961 werd hij niet herkozen.

Van 1965 tot 1971 was Lindemans wederom volksvertegenwoordiger. In deze periode zette hij zich onder meer in voor de Vlaamse vertegenwoordiging in de Orde van Advocaten, de taalverklaring in het onderwijs, taalvoorwaarden voor de verkiesbaarheid in de Brusselse agglomeratieraad en de toewijzing van de Brusselse randgemeenten Vlaamse Rand
De Vlaamse Rand omvat de negentien gemeenten grenzend aan Brussel of aan een faciliteitengemeente. De relatie tot Brussel leidt er tot specifieke uitdagingen. Lees meer
tot het Nederlandstalige taalgebied.

Als senator van 1971 tot 1981 had Lindemans aandacht voor thema’s zoals het bewijs van kennis van het Nederlands in de geneeskunde, de standplaats van vrederechters en de wet voor de bescherming van huurders. Zijn openlijk protest, samen met de andere senatoren Ferdinand de Bondt De Bondt, Ferdinand
Ferdinand de Bondt (1923) was een Vlaamsgezinde politicus voor de CVP, die tevens een prominente rol speelde in de Vlaamse Volksbeweging. Lees meer
, Nora Staels-Dompas, Jan de Meyer, Paul de Kerpel De Kerpel, Paul
Paul de Kerpel (1933) was een advocaat en politicus voor de Christelijke Volkspartij in Brussel. Hij zetelde in de gemeenteraad in Schaarbeek, in de Kamer, in de Senaat en in de voorloper... Lees meer
en Paula d’Hondt  tegen het ontwerp 261 op de voorlopige gewestvorming (ter uitvoering van het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
) leidde tot de verwerping ervan en de daaropvolgende val van de regering- Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer
II (2 april 1980). Volgens onder meer Lindemans bevatte het ontwerp van de voorlopige gewestvorming te weinig waarborgen op inspraak voor Brusselse Vlamingen. Nadien trok Lindemans zich terug uit de politiek. Hij ontving in 1995 de titel van Vlaams Pleiter van het Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te Brussel.

Werken

– Artikelen in De Standaard; De Nieuwe Gids; De Vlaamse Linie; De Brussele Post; Streven.
– Proeve van een objectieve talentelling, 1951.
– Het probleem van de taalgrens, (Verslag over het Algemeen kongres van het Davidsfonds), 1954.
De Belgische Taalwetten, in: Streven, 1955.
– Het vraagstuk Brussel vanuit Vlaams oogpunt, 1959.
– Eerste programmapunt: Rijksstatuut voor Brussel, 1965.
Rapport-Kint onderschat het aantal Nederlandssprekenden in Brussel, in: Brussel, 7 maart 1967.
– Huidige taalverhoudingen in de Brusselse agglomeratie, 1968.
met R. Renard, J. Vandevelde, R. Vandezande (e.a.), De taalwetgeving in België, 1981.

Literatuur

– Speciaal statuut voor Brussel? Rede van dhr. Lindemans te Gent, in: De Antwerpse Gids, 13 februari 1950.
– D.W., Leo Lindemans: eenvoudige en radikale regeling voor het taalvraagstuk. Splitsing van provincie Brabant?, in: Gazet van Antwerpen, 14 maart 1961.
– V.H., Mr. Leo Lindemans in KVL-Brussel over het taalkompromis, in: De Standaard, 15 juni 1963.
– M. Peirs, Leo Lindemans. Politieke biografie, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1986.
– C. Matheeussen, Honderd jaar Vlaamse pleitgenootschap bij de balie te Brussel 1891-1991, 1992.

Suggestie doorgeven

1998: Nico Wouters

2023: Manuel Herrera Crespo

Databanken

Inhoudstafel