Lauwers, Emiel

Persoon
Johan Strobbe (2023, aanvulling), Romain Vanlandschoot (1998)

Emiel Lauwers (1858-1921) was actief in het Leuvense studentenleven. Hij werkte mee aan verschillende tijdschriften: onder andere De Vlaamsche Vlagge, Kwaepenninck en Onze Vlaamsche Wekker.

Geboorte
Ingelmunster, 29 oktober 1858
Overlijden
Kortrijk, 29 mei 1921
Leestijd: 4 minuten

Emiel Lauwers volgde zijn humaniorastudie aan het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer
, waar hij sterk onder de invloed kwam van Emiel Demonie Demonie, Emiel
Emiel Demonie (1846-1890) was een Vlaamse Rooms-katholieke priester en maakte deel uit van de blauwvoeterijbeweging. Hij behoorde als leraar tot de kring rond Hugo Verriest en had Albrech... Lees meer
en Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer
, met wie hij veertig jaar bevriend zou blijven. Hij werd er in januari 1876 lid van de Lettergilde en begon daar aan een vertaling van de The Song of Hiawatha van Henry Wadsworth Longfellow. Als jongere vriend van Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer
, liet hij zich reeds in 1877 opmerken in het groepje dat rond Verriest de uitgave plande van Vijftig Vlaamsche Liederen en in het streven van de spelersgilde Spelersgilden
Spelersgilden waren studenten-vakantiebonden in de beginperiode van de katholieke Vlaamse studentenbeweging in West-Vlaanderen (rond 1875-1880). Ze legden zich voornamelijk toe op toneel ... Lees meer
. Als student in Leuven werkte hij mee aan De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
(1878). Hij nam er vanaf april 1880 als het ware Rodenbachs leidersplaats in door de publicatie van Kwaepenninck Kwaepenninck
Kwaepenninck was een katholiek West-Vlaams studententijdschrift, 1881 (3 nummers), 1889 (1 nummer). Het blad stelde in cassante taal de tegenwerking aan de kaak die de West-Vlaamse Kathol... Lees meer
, samen met Alfons Depla Depla, Alfons
Alfons Depla (1860-1924) was een Vlaamse arts, politicus en activist. Hij was onder meer actief in de Leuvense studentenbeweging en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van... Lees meer
en Hendrik Persyn Persyn, Hendrik
Hendrik Persyn (1857-1933) raakte aan het college van Tielt geïnteresseerd in de blauwvoeterij. Hij engageerde zich in verschillende tijdschriften en genootschappen, waaronder Kwaepenninc... Lees meer
. In januari 1882 werkte hij samen met Juliaan Delbeke Delbeke, Juliaan
Juliaan Delbeke (1859-1916) was een gevierd spreker, kunstliefhebber en katholiek politicus. Als volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Roeselare en als voorzitter voor de Katholi... Lees meer
aan Onze Vlaamsche Wekker Onze Vlaamsche Wekker
Onze Vlaamsche Wekker was een Vlaamsgezind studentenblad dat tussen 1882 en 1887 verscheen in Leuven en West-Vlaanderen. Het ging uit van West-Vlaamse studenten aan de Leuvense universite... Lees meer
. Dit alles reveleerde een ongenoegen tegenover De Vlaamsche Vlagge, die niet snel genoeg de opvolging van de generaties wist in te schatten.

Eind 1884 werd Lauwers lid van de Swighenden Eede Swighenden Eede
De Swighenden Eede was een geheim eedverbond van priesters en leken dat aan de basis lag van het flamingantische studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge. Lees meer
, op een ogenblik dat een radicaliseringstendens in studentenkringen waarneembaar was. Dit was het gevolg van de door de toepassing van de wet van 15 juni 1883 gewekte hoop op de vernederlandsing van het vrij middelbaar onderwijs Onderwijs
Lees meer
. Deze radicalisering heeft zich gedeeltelijk tegen Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
gekeerd, na de climax met de Ruitenbrekers De Ruitenbrekers
De Ruitenbrekers is de scheldnaam die Guido Gezelle in 1885 gebruikte tegen de meer Vlaamsstrijdende West-Vlaamse studentenbeweging. Het gaf aanleiding tot het zogenoemde 'ruitenbrekersin... Lees meer
in Tielt (30 september 1885). Lauwers had samen met René Gits en Emiel de Visschere in de anonieme brochure De Ruitenbrekers harde woorden voor Gezelle. Het was zeker niet Antwerpen alleen dat de dichter onder schot nam. De geprikkeldheid van Gezelle, omdat Lauwers met het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
onderhandelde om zijn naam onder een vertaling van The Song of Hiawatha te plaatsen, is slechts een bijverschijnsel geweest.

Lauwers was in 1885 betrokken bij de stichting van Het Belfort Het Belfort
Het Belfort was een Vlaams katholiek tijdschrift ‘toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst’. Het verscheen van 1886 tot 1899. Lees meer
en in 1889 bij de start van Biekorf Biekorf
Biekorf is een West-Vlaams tijdschrift dat in 1890 werd opgericht door flaminganten uit het milieu van Dietsche Biehalle. In het begin was het een leesblad gericht op taal. Biekorf bestee... Lees meer
. In 1890 behoorde hij tot de leidende groep van de christendemocratische De Klauwaert De Klauwaert (1887-1900)
Brugs Vlaams maandblad (1888-1900) met radicaal Vlaamsgezinde standpunten, bekritiseerde taalbeleid in katholieke instellingen en viel bisschop Faict aan. Belangrijke rol in de opkomst v... Lees meer
van Eugeen van Steenkiste Van Steenkiste, Eugeen
Lees meer
in Brugge. Later verleende hij positieve steun aan De Nieuwe Tijd De Nieuwe Tijd (1896-1901)
De Nieuwe Tijd (1896-1901) was een Vlaamsgezind en christendemocratisch geïnspireerd weekblad, geleid door Hugo Verriest en Achiel Lauwers. Lees meer
(1896-1901), waarvoor Gezelle smalende woorden overhad. Naast zijn broer Achiel Lauwers, Achiel
Achiel Lauwers (1864-1910) richtte in West-Vlaanderen Nederlandstalig onderwijs voor arbeiderskinderen in en stond aan het stuur van de Roeselaarse en Brugse Gildes der Ambachten en Chris... Lees meer
en de alomtegenwoordige Verriest, was hij een ware steun voor dit kortstondig Vlaams en christendemocratisch initiatief.

Lauwers was aanvankelijk chirurg en gynaecoloog in Antwerpen, maar in 1888 vestigde hij zich als arts in Kortrijk, waar hij in 1896 met Alfons Depla het Sint-Antoniusgesticht oprichtte. Op 20 september 1903 werd hij voorzitter van het Rodenbachcomité. Deze vergrote en intensieve aandacht voor Rodenbach ging bij Lauwers gepaard met een actie voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Hij werd op 3 maart 1907 lid van de Tweede Hoogeschoolcommissie ( Vlaamse Hogeschoolcommissies Vlaamse Hogeschoolcommissies
Van 1896 tot de realisatie ervan in 1930 organiseerden vijf opeenvolgende hogeschoolcommissies het studiewerk over en de propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Zo... Lees meer
). In hetzelfde jaar huldigde hij in De Vlaamsche Vlagge de figuur van Verriest en van Depla. In 1909 was hij een van de grote promotoren van het Rodenbachsblad Rodenbachsblad
Rodenbachsblad was een tweewekelijks tijdschrift dat verscheen van 4 april tot 15 augustus 1909 ter gelegenheid van de in dat jaar georganiseerde Rodenbachfeesten. Het bood informatie ove... Lees meer
en de Rodenbachfeesten Rodenbachfeesten
De Rodenbachfeesten is de verzamelnaam voor verschillende huldemanifestaties ter nagedachtenis van Albrecht Rodenbach. Lees meer
in Roeselare. Bij al die activiteit had hij nog gelegenheid gevonden om vertalingen van Shakespeare (King Lear en Julius Caesar) te bezorgen, in een taal die volgens Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
niet helemaal klassiek Nederlands was, maar door Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer
hoog geprezen werd. Ook enkele medische publicaties staan op zijn naam, vooral vertalingen van Engelse en Duitse werken.

Werken

– Albrecht Rodenbach's begaafdheid, in: Rodenbachsblad, 4 april, 30 mei en 11 juli 1909.
– Hugo Verriest als leraar, in: De Vlaamsche Vlagge, jg. 30, 1913.
– Schriften, 1931.

Literatuur

– H. Verriest, Vlaamsche Koppen. Dr. Emiel Lauwers, in: De Nieuwe Tijd, jg. 5, 1900, nr. 44-55.
– J. Impe, Dr. Emiel Lauwers, in: Nieuwe Wegen, jg. 4, 1913, pp. 65-66.
– A. Walgrave, De historie van Guido Gezelle en de 'Ruitenbrekers’ Thielt 1885, in: Vlaamsche Arbeid, jg. 13, 1923, pp. 49-60 en 100-111.
– L. Dosfel, Schets van eene geschiedenis van de Vlaamsche studentenbeweging, 1924.
– S. Streuvels, Dr. Lauwers Geschriften, in: Verslagen en Mededeelingen van de KVATL, 1931, pp. 591-660.
– J. Vermeulen, Enkele nota's over de studentenorganisatie na Albrecht Rodenbach 1881-1888, in: Jong Dietschland, jg. 5, 1931, nr. 17, pp. 243-244.
– F. Baur, Albrecht Rodenbach. Het leven, de persoonlijkheid, 1960.
– K.M. de Lille, Alfons van Hee, 1963.
– L. Schepens, Kroniek van Stijn Streuvels, 1971.
– L. en L. Vos-Gevers, Dat volk moet herleven. Het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge 1875-1933, 1976.
– L. Gevers, Bewogen jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.
– K. Platteau, Van Lauwers’ tot Gezelles Hiawadha, in: Gezelliana, jg.8, 1996, pp.51-76.
– R. Vanlandschoot, Albrecht Rodenbach. Biografie, 2002.
– R. Vanlandschoot, Hugo Verriest. Biografie, 2014.

Suggestie doorgeven

1973: Romain Vanlandschoot (pdf)

1998: Romain Vanlandschoot

2023: Johan Strobbe

Databanken

Inhoudstafel