De Nieuwe Tijd (1896-1901)

De Nieuwe Tijd was een weekblad uitgegeven in Roeselare van 5 november 1896 tot 24 oktober 1901 dat ‘in vrije woord zou handelen over godsdienst maatschappelijke kwestiën en gebeurtenissen, taal en volk, kunst en wetenschap’ ( Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer ).

Het hoofdaandeel van de bijdragen werd geleverd door Hugo Verriest (op dat ogenblik pastoor van Ingooigem) en Achiel Lauwers Lauwers, Achiel
Achiel Lauwers (1864-1910) richtte in West-Vlaanderen Nederlandstalig onderwijs voor arbeiderskinderen in en stond aan het stuur van de Roeselaarse en Brugse Gildes der Ambachten en Chris... Lees meer (priester-leraar Klein Seminarie Roeselare); onder de medewerkers dienen vooral Alfons Vanhee Van Hee, Alfons
Alfons Van Hee (1846 – 1903) was een Vlaamse Rooms-katholieke priester. Hij maakte deel uit van de blauwvoeterijbeweging, was leraar aan het Klein Seminarie van Roeselare en bevriend met ... Lees meer , Alfons Depla Depla, Alfons
Alfons Depla (1860-1924) was een Vlaamse arts, politicus en activist. Hij was onder meer actief in de Leuvense studentenbeweging en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van... Lees meer , Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer en Emiel Lauwers Lauwers, Emiel
Emiel Lauwers (1858-1921) was actief in het Leuvense studentenleven. Hij werkte mee aan verschillende tijdschriften: onder andere De Vlaamsche Vlagge, Kwaepenninck en Onze Vlaamsche Wekke... Lees meer vermeld. Verriest schreef niet alleen met veel bewondering over  Leonard de Bo De Bo, Leonardus
Leonard-Lodewijk de Bo (1826-1885) was een priester, jarenlang leraar aan het Sint-Lodewijkscollege in Brugge en overleden als pastoor-deken van Poperinge. Hij was lexicoloog van het West... Lees meer , Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer , Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer en Stijn Streuvels, maar ook over West-Vlaamse literaire ‘tweederangsfiguren’, die hij allen vereeuwigde onder de titel ‘Vlaamsche Koppen’. Een aantal van deze opstellen drong door tot Van Nu en Straks Van Nu en Straks
Van Nu en Straks (1893-1901) was een literair en cultureel tijdschrift, dat voor Vlaanderen vernieuwend was doordat het aansloot bij internationale eigentijdse denkrichtingen zoals het an... Lees meer (1893-1901), van August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer , Prosper van Langendonck Van Langendonck, Prosper (1862-1920)
Prosper van Langendonck (1862-1920) was een dichter en letterkundige die zich ook inzette voor de Vlaamse beweging in Brussel. Lees meer en Alfred Hegenscheidt Hegenscheidt, Alfred
Lees meer . Minstens even belangrijk zijn de bijdragen van Verriest over politiek-maatschappelijke onderwerpen die verband hielden met de Vlaamse beweging en die braken met de traditionalistische opvattingen die in het toenmalige Vlaamsgezinde katholieke milieu in West-Vlaanderen dominant waren. Hij verdedigde de volledige vernederlandsing van het middelbaar onderwijs (uitvoering van de wet van 1883 en het wetsvoorstel- Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer ); hij oefende felle kritiek uit op het verfranste meisjesonderwijs in Vlaanderen; hij beschouwde de stemming over de Gelijkheidswet Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer van 1898 als een grote overwinning voor de Vlaamse beweging; ten slotte ijverde hij voor een Vlaamse christendemocratie, de erkenning van de Belgische Volksbond van Arthur Verhaegen Verhaegen, Arthur
Arthur Verhaegen (1847-1917) speelde een prominente rol bij de omslag die een aantal ultramontanen ca. 1886 maakte in de richting van structurele initiatieven ter emancipatie van de volks... Lees meer in het bisdom Brugge, en verdedigde hij de daensistische beweging Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer van priester Adolf Daens Daens, Adolf
Priester Adolf Daens (1839-1907) was de grondlegger en het boegbeeld van de daensistische beweging en van de Christene Volkspartij. Lees meer , Hector Plancquaert Plancquaert, Hector
Hector Plancquaert (1863-1953) was via zijn weekblad Het Recht een spilfiguur binnen de daensistische beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij als radicale flamingant betrokken bi... Lees meer en Léonce du Castillon Du Castillon, Léonce
Léonce du Castillon (1869-1941) engageerde zich als sociaal voelende Vlaamsgezinde gedurende een aantal decennia in het daensisme, waarvan hij zich na 1900 echter geleidelijk verwijderde.... Lees meer .

Zijn belangrijkste medewerker aan het blad, Achiel Lauwers (een oud-leerling van het Klein Seminarie maar niet van Hugo Verriest) was voornamelijk beïnvloed door de sociale ideeën van Edouard de Gryse De Gryse, Edouard
Edward de Gryse (1848-1909) was een priester, deken en seminarieleraar. Hij combineerde en christelijke, sociale en Vlaamse overtuiging. Lees meer Hij was tot 1894 lid van ‘de middenraad’ van de Belgische volksbond van Arthur Verhaegen, waarvan hij de doelstelling en de werking in het weekblad behandelde. Lauwers had drie inspiratiebronnen: de encycliek Rerum novarum (1891), de encycliek Graves de communi re (1901) specifiek over de christelijke opvatting van democratie en volksgezindheid; en ten slotte de werken van prof. Giuseppe Toniolo (1845-1918), die tot 1901 verschenen waren en met name over sociaaleconomische politiek, de syndicale werking en de christendemocratie. Lauwers en Verriest brachten heel wat vertalingen uit het Italiaans. Het weekblad oefende zowel in Vlaams als sociaal opzicht een grote invloed uit op de jonge clerus van het bisdom Brugge. De Nieuwe Tijd kreeg navolging in De Dageraad (1905-1914) uitgegeven door een groep leraren van het Klein seminarie, onder leiding van Jozef de Strooper (1880-1951). In 1913 volgden de leerlingen van Achiel Lauwers, Frans Dewitte Dewitte, Frans
Priester Frans Dewitte (1883-1979) verdedigde op taalgebied de radicale aansluiting bij het Noord-Nederlands. Als sociaal- en Vlaamsgezinde zette hij zich gedurende meer dan een halve eeu... Lees meer en Prosper Moncarey Moncarey, Prosper
Prosper Moncarey (1876-1961) was een West-Vlaamse leraar, kapelaan en pastoor. Hij legde de nadruk op Vlaamse en sociale emancipatie. Lees meer dit voorbeeld met Het Kortrijksche Volk en Thieltsche Volk, die in 1919 versmolten tot de flamingantische Volksmacht. Ten slotte gaf Moncarey in 1919 kortstondig De Nieuwe Tijd uit.