Kwaepenninck

Publicatie
Lieve Gevers (2023, aanvulling), Lieve Gevers (1998)

Kwaepenninck was een katholiek West-Vlaams studententijdschrift, 1881 (3 nummers), 1889 (1 nummer). Het blad stelde in cassante taal de tegenwerking aan de kaak die de West-Vlaamse Katholieke Studentenbeweging vanwege de Brugse kerkelijke overheid ondervond.

Volledige titel
Kwaepenninck
Periode
1881 -
1889
Leestijd: 2 minuten

Kwaepenninck was de titel van een katholiek West-Vlaams studententijdschrift, dat vier maal verscheen: met Pasen 1880, met nieuwjaar en Pasen 1881 en nog eenmaal in 1889. Het eerste nummer werd gedrukt te Leuven, de drie volgende te Antwerpen. Redacteurs waren de West-Vlaamse studenten Juliaan Delbeke Delbeke, Juliaan
Juliaan Delbeke (1859-1916) was een gevierd spreker, kunstliefhebber en katholiek politicus. Als volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Roeselare en als voorzitter voor de Katholi... Lees meer
, Emiel Lauwers Lauwers, Emiel
Emiel Lauwers (1858-1921) was actief in het Leuvense studentenleven. Hij werkte mee aan verschillende tijdschriften: onder andere De Vlaamsche Vlagge, Kwaepenninck en Onze Vlaamsche Wekke... Lees meer
, Camiel-Hector Marichal Marichal, Camiel-Hector
Camiel-Hector Marichal (1860-1911) was een Vlaamse (toneel)schrijver en emigrant. Hij behoorde tot de generatie van de blauwvoeterij en was gekend voor zijn Vlaams-katholieke toneelstukke... Lees meer
, Alfons Depla Depla, Alfons
Alfons Depla (1860-1924) was een Vlaamse arts, politicus en activist. Hij was onder meer actief in de Leuvense studentenbeweging en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van... Lees meer
, Hendrik Persyn Persyn, Hendrik
Hendrik Persyn (1857-1933) raakte aan het college van Tielt geïnteresseerd in de blauwvoeterij. Hij engageerde zich in verschillende tijdschriften en genootschappen, waaronder Kwaepenninc... Lees meer
, Lodewijk Wostyn Wostyn, Lodewijk
Lees meer
, Renaat Adriaens Adriaens, Renaat
Renaat Adriaens (1855-1900) bracht als leerling in Roeselare mee de Blauwvoeterij op gang. Als student geneeskunde steunde hij Rodenbachs initiatieven in de Leuvense studentenbeweging. Ad... Lees meer
en Aloïs Bruwier Bruwier, Aloïs
Aloïs Bruwier (1857-1939) riep in Roeselare met Albrecht Rodenbach de Blauwvoeterij in het leven. Vanaf 1876 stimuleerde hij samen met andere West-Vlamingen de Vlaamsgezinde studentenwerk... Lees meer
.

Het blad stelde in schampere, cassante taal de tegenwerking aan de kaak die de West-Vlaamse Katholieke Studentenbeweging vanwege de Brugse kerkelijke overheid ondervond. Het weer­spiegelde de bitterheid en de verbetenheid die ze bij de West-Vlaamse studerende jongeren opriep. Andere West-Vlaamse studentenbladen als De Tassche De Tassche
De Tassche (1881) was een studentenmaandblad, uitgegeven in Leuven door West-Vlaamse studenten van de tweede blauwvoetgeneratie. Het kan worden beschouwd als een voortzetting van Albrecht... Lees meer
en De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
uitten eenzelfde kritiek, maar ze deden het in minder scherpe bewoordingen.

Kwaepenninck wilde met feiten en uitspraken het doodknijpen van de blauwvoeterij Blauwvoeterij
Blauwvoeterij is de benaming voor de eerste fase van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, vanaf de ‘Groote Stooringe’ in 1875 in het Klein Seminarie van Roeselare tot omstreeks 1880, ... Lees meer
‘aan den disch slagen’. Het hekelde fel de verfranste toestanden in bestuurlijke en bisschoppelijke kringen, maar vooral in de seminaries en colleges. Het had daarbij vooral aandacht voor de twee onderwijsinstellingen waaruit de redacteurs zelf afkomstig waren: het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer
en het Sint-Jozefscollege van Tielt. Het sprak verwijtend over de huichelachtigheid van sommige directeurs en leraars, die luidkeels hun liefde voor de Vlaamse taal beleden, maar door hun daden bewezen dat zij in de colleges enkel stilte en dood wilden. Het haalde spottend uit naar de 'verstandige katholieke Vlaamsgezinden' die "eerst katholiek, dan Belg, eindelijk Vlaming" waren en de Vlaamse beweging enkel als middel gebruikten om de eigen zuil te versterken.

Het blad werd in zijn aanvallen zo persoonlijk dat De Vlagge na enige tijd de uitgave afkeurde: de heftigheid van 'dat dul spook van een broerke' zou meer kwaad dan goed aanrichten. De vierde aflevering van het blad verscheen naar aanleiding van de nieuwe tegenwerking die de West-Vlaamse studentenbeweging op het einde van de jaren 1880 ondervond, meer bepaald naar aanleiding van het optreden van de collegeoverheid in het najaar 1888 tegen de heropge­richte Sint-Jansgilde Sint-Jansgilde
Sint-Jansgilde was de benaming van drie studentenverenigingen in Roeselare (jaren 1870 en 1880): een college-toneelgilde (tot 1876), een studentenspelersgilde (van scholieren, universitei... Lees meer
van Roeselare. Deze laatste aflevering werd wellicht opgesteld door de­zelfde auteurs die de vroegere nummers van dit schimpblaadje hadden uitgegeven. Ze waren intussen geen studenten meer maar sommigen van hen waren nu terug te vinden in het bestuur van de West-Vlaamse Oud-hoogstudentenbond die ze in 1886 mee hadden helpen oprichten.

Literatuur

– L. Dosfel, Schets van eene geschiedenis der Vlaamsche studentenbeweging, 1924.
– L. en L. Vos- Gevers, Dat volk moet herleven. Geschiedenis van het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge 1875-1933, 1976.
– L. Gevers, Bewogen Jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.

Suggestie doorgeven

1998: Lieve Gevers

2023: Lieve Gevers

Inhoudstafel