Sint-Jansgilde

Organisatie
Lieve Gevers (2023, aanvulling), Lieve Gevers (1998)

Sint-Jansgilde was de benaming van drie studentenverenigingen in Roeselare (jaren 1870 en 1880): een college-toneelgilde (tot 1876), een studentenspelersgilde (van scholieren, universiteitsstudenten en seminaristen, 1875) en een scholieren- en studentenbond (1887).

Leestijd: 2 minuten

De naam van Sint-Jansgilde werd gebruikt door drie scholieren- of studentenverenigingen, tel­kens in Roeselare, in de jaren 1870 en 1880.

  1. Een college-toneelgilde. In de jaren 1870 bestond er in de poësisklas (het vijfde humaniorajaar) van het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
    In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer
    een toneelgilde onder die benaming. Deze gilde gaf in de genoemde instelling vertoningen ten beste op vrije dagen. Ze werd in 1876 na de Groote Stooringe door superior Henri Delbar Delbar, Henri
    Henri Delbar (1833-1894) was superior van het Klein Seminarie van Roeselare. Hij spoorde zijn leraars en leerlingen aan om zich aan te sluiten bij de Vlaamse beweging in een poging om die... Lees meer
    afgeschaft parce qu'on craignait que tout y était en flamand meende Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
    Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer
    .
  2. Een spelersgilde (van scholieren, universiteitsstudenten en seminaristen). Ze werd in 1875 opgericht door scholieren van het Klein Seminarie van Roeselare. Ze voerde, zoals de andere spelersgilden, toneelopvoeringen op tijdens de vakanties. Ze was gedurende enige tijd actief maar werd in haar werking getroffen door het verbod van de Brugse bisschop Johannes Faict Faict, Johannes
    Johannes Faict (1813-1889) was bisschop van Brugge (1864-1894). In het eerste decennium van zijn episcopaat steunde hij de katholieke Vlaamse beweging. Vanaf 1875 voerde hij een repressie... Lees meer
    in 1877 en 1878.
  3. Een scholieren- en studentenbond. In 1887 werd in Roeselare opnieuw een Sint-Jansgilde opgericht die als een voortzetting gold van de ter ziele gegane spelersgilde. Ze was voornamelijk samengesteld uit leerlingen van het Klein Seminarie van de stad. Mogelijk vergaderden zij tijdens het schooljaar op het college, maar tijdens de vakanties belegden zij ook bijeenkomsten buiten de instelling, waarop seminaristen en universiteitsstudenten konden aanwezig zijn. Ze werd in het najaar 1888 opnieuw door een verbod van de collegeoverheid getroffen.

In 1895 werd in Roeselare een nieuwe scholieren- en studenten-vakantiebond opgericht onder de benaming De Toekomst hoort der Jeugd. Rond dezelfde tijd kreeg de toen bestaande Vlaamsgezinde collegegilde van het Klein Seminarie de benaming van Wytewa. Beide verenigingen bleven bestaan, zij het vanaf ca. 1933 onder de koepel van het Jong Volksche Front Jong Volksche Front
Het Jong Volksche Front was een West-Vlaamse Vlaamse studentenbeweging, die met bisschoppelijke goedkeuring de vroegere plaatselijke bonden van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenve... Lees meer
en later van de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
.

Literatuur

– L. Gevers, Bewogen Jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.
– F. Boudrez, De Rodenbachstede: bakermat der Vlaamsche Beweging? De Vlaamse beweging te Roeselare tijdens het interbellum, 1997.

Suggestie doorgeven

1975: Jozef Huyghebaert (pdf)

1998: Lieve Gevers

2023: Lieve Gevers

Inhoudstafel