Jong Dinaso

Organisatie
Jan Creve (2023, aanvulling), Jan Creve (1998)

Jong Dinaso (1931-1941) was de jeugdbeweging van het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso), aanvankelijk Verbond van Dinaso Knapenvendels (Verdinasok) genaamd. De organisatie ging tijdens de Tweede Wereldoorlog op in de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV), de eenheidsjeugdbeweging van het VNV.

Alternatieve naam
Verbond van Dinaso Knapenvendels (Verdinasok) [1931-1933]
Verbond van Jong Dinasovendels
Jong-Dinaso
Dinaso Jeugd
Dinasojeugd
Jongdinaso
Kleindinaso
Oprichting
november 1931
Stopzetting
mei 1941
Leestijd: 3 minuten

In november 1931 kwam het Verbond van Dinaso Knapenvendels (Verdinasok) tot stand als jeugdbeweging van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
. De leiding van het verbond was in handen van Leo Poppe Poppe, Leo
Leo Poppe (1911-1997) was eerst actief als journalist en werd vervolgens jeugdleider bij het Verdinaso. Tijdens de bezetting vervulde hij die functie binnen de Eenheidsbeweging-VNV. Na d... Lees meer
, die reeds voor de eigenlijke stichting van het Verdinaso een zogenaamd ‘knapenvendel’ had opgericht in Gent. Medio 1933 werd het Verdinasok omgedoopt tot Jong Dinaso, naar het gelijknamige maandblad dat sedert januari 1933 verscheen. Jong Dinaso richtte zich tot jongens van 12 tot 18 jaar en kwam daarmee in het vaarwater van het zieltogende Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS) dat tot 1934 heel wat leden de overstap zag maken naar het Verdinaso.

De werking van het Jong Dinaso was aanvankelijk sterk afgestemd op de latere inschakeling van de leden in de Dinaso Militie (zie Dinaso Militanten Orde Dinaso Militanten Orde
Lees meer
), maar na 1934 kwam hier geleidelijk verandering in. De stijl van het blad werd minder agressief en er werd een Kleindinaso opgericht voor jongens vanaf zes jaar. Naast het blad Jong Dinaso verscheen bovendien het vormingsblad De Ploegavond. Vanaf 1935 kwam de dagdagelijkse werking onder controle van twee gebiedsleiders: Arthur Raman voor Vlaanderen en Nico de Laveleye voor Nederland. De algemene leiding bleef in handen van jeugdleider Poppe, die ook de redactie van Jong Dinaso waarnam.

In de loop van 1937 kwam het binnen Jong Dinaso tot een conflict over de, volgens sommigen, té militante koers van de jeugdgroep. Als gevolg hiervan stelde Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
Jan Rijckoort Rijckoort, Jan
Jan Rijckoort (1889-1940) was een dichte medewerker van Verdinaso-leider Joris van Severen. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog werd hij samen met Van Severen naar Frankrijk gebracht... Lees meer
aan als jeugdleider en werd Poppe stafoverste. Daarna verscheen ‘Jong Dinaso’ als bijlage van Hier Dinaso!. In 1939 werd de naam van het blad veranderd in ‘Dinaso Jeugd’, na mei 1940 in ‘Hier trommelt de Dinaso-Jeugd’.
De uitbouw van het Jong Dinaso bleef sterk afhankelijk van het bestaan van Verdinaso-afdelingen, daardoor groeide de beweging nooit uit tot een volwaardige jeugdbeweging. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog telde het enkele honderden leden, terwijl Kleindinaso een marginaal verschijnsel bleef.

Na de capitulatie in mei 1940 kwam door toedoen van Paul Persyn Persyn, Paul
Na een prominente rol te hebben gespeeld in de Gentse studentenbeweging werd Paul Persyn (1912-1976) actief in het Verdinaso in Antwerpen, waar hij in toenemende mate een leidende functie... Lees meer
en Frantz Van Dorpe Van Dorpe, Frantz
Lees meer
de bekende leraar en voordrachtkunstenaar Ast Fonteyne Fonteyne, Ast
Lees meer
aan het hoofd van het Jong Dinaso, Poppe werd als gebiedsleider de tweede man. De keuze voor de populaire Fonteyne was ongetwijfeld mee ingegeven door de grote verwachtingen van de Dinaso-leiding, die na mei 1940 hoopte op een concentratierond het Verdinaso als bevoorrechte collaboratiepartner. Vanaf de zomer van 1940 vonden in die zin gesprekken plaats met de proost van de Katholieke Studenten Actie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
(KSA), kannunik Karel Dubois Dubois, Karel
Karel Dubois (1895-1956) werd in 1928 de proost-stichter van de Katholieke Studentenactie in het bisdom Brugge, dat hij in gehoorzaamheid aan zijn bisschop Lamiroy en met diens mandaat wi... Lees meer
en de Jeugdfront Jeugdfront
Jeugdfront was een politieke jongerenorganisatie in Vlaanderen, gesticht op 5 september 1937, en aanleunend bij de Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV). Lees meer
-leiders Albert de Clerck De Clerck, Albert
Albert de Clerck (1914-1974) behoorde tot de eerste lichting CVP-parlementairen. Als bevoegde minister zette hij zich in het bijzonder in voor de middenstand. Verder was De Clerck een van... Lees meer
en Michiel Vandekerckhove Vandekerckhove, Michiel
Michiel Vandekerckhove (1909-2003) was een advocaat uit Moeskroen, die daar de gevolgen van de als anti-Vlaams ervaren talentelling van 1930 bestreed. Hij stond mee aan de wieg van de Chr... Lees meer
, waarbij werd gesproken over een fusie van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie Jeugdverbond voor Katholieke Actie
Lees meer
(JVKA) en het Jong Dinaso. In oktober 1940 werden met het oog daarop nog onderhandelingen gestart, maar kort nadien vielen alle gesprekken stil.

In september 1940 werd de naam van Jong Dinaso gewijzigd in Dinaso-Jeugd en er werden nieuwe initiatieven gestart waaronder de vorming van een Dinaso Meisjesbond. In welke mate die zich nog wist te ontwikkelen in de korte tijdsspanne van haar bestaan is echter onduidelijk.

Na de breuk in het Verdinaso in januari 1941 verdween Fonteyne uit beeld en kwam de volledige leiding opnieuw in handen van Poppe, die in mei 1941 met het Jong Dinaso toetrad tot de Eenheidsbeweging-VNV. Jong Dinaso fusioneerde in eerste instantie met het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond
Het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond (AVNJ) was een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging en militie ontstaan in 1928. Van 1934 tot 1941 was het de jeugdbeweging van het Vlaamsch ... Lees meer
(AVNJ), de jeugdbeweging van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). In juli 1941 kwamen de Jongdinaso’s vervolgens terecht in de nieuwe eenheidsjeugdbeweging, Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer
(NSJV). Mede door de invloed van Poppe, die een hoge kaderfunctie bekleedde in de NSJV en het NSJV-blad De Jonge Nationaal-Socialist De Jonge Nationaal-Socialist (Jonas)
De Jonge Nationaal-Socialist was een halfmaandelijkse periodiek van de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV) die verscheen van 1941 tot 1943. Het blad werd vaak afgekort tot Jo... Lees meer
leidde, bleef het Dinaso-gedachtengoed in de jeugdbeweging voelbaar.

Literatuur

— J. Creve, Recht en Trouw. De geschiedenis van het Verdinaso en zijn milities, 1987.
— R. Anthonissen e.a., Ast Fonteyne 1906-1991. Een kwestie van stijl, Leuven, 1999.

Suggestie doorgeven

1998: Jan Creve

2023: Jan Creve

Inhoudstafel