Fleerackers, Johan

Persoon
Annick Schramme (2023, aanvulling), Manu Ruys (1998)

Johan Fleerackers was bestuurder van vele culturele organisaties en voor verschillende ministers van Cultuur de kabinetschef. Hij besteedde veel aandacht aan de Vlaams-Nederlandse culturele relaties.

Geboorte
Mortsel, 12 mei 1931
Overlijden
Mortsel, 11 maart 1989
Leestijd: 3 minuten

Johan Fleerackers lag reeds als student in de rechten, eerst in Namen en daarna in Leuven, aan de basis van allerlei culturele initiatieven. Zo was hij medestichter van de ABN-kernen ABN-kernen
Vereniging van en voor scholieren met het oog op de verspreiding van het Algemeen Beschaafd Nederlands-ABN (1951-1982). Lees meer
, bestuurslid van een Vlaamse studentenkring aan de Facultés universitaires Notre Dame de la Paix in Namen (1951-1952), uitgever van het scholierenblad De Goedendag De Goedendag (1952-1957)
De Goedendag was een scholierentijdschrift dat tussen 1952 en 1957 werd uitgegeven door studenten van de Katholieke Universiteit Leuven. Lees meer
, preses van de cultuurafdeling van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
(KVHV) en secretaris van de Eendrachtscommissie van Nederlandse, Vlaamse en Zuid-Afrikaanse studenten, die de Groot-Nederlandse Studentencongressen Groot-Nederlandse Studentencongressen
De Groot-Nederlandse Studentencongressen waren bijeenkomsten van Vlaamse en Nederlandse studenten, gericht op het versterken van de onderlinge banden - vanuit de overtuiging dat Vlamingen... Lees meer
organiseerde in Leuven (1954), Amsterdam (1955) en Gent (1956). In 1957 studeerde hij internationaal privaatrecht in Stellenbosch en andere Afrikaner-universiteiten.

In 1959 werd Fleerackers algemeen secretaris van de Kultuurraad voor Vlaanderen Kultuurraad voor Vlaanderen
De Kultuurraad voor Vlaanderen was een vereniging zonder winstoogmerk opgericht op 21 april 1959, omgevormd tot Interprovinciale Cultuurraad voor Vlaanderen vzw (ICV) op 31 januari 1976 e... Lees meer
, die hij uitbouwde tot de officieuze spreekbuis van de Vlaamse cultuurgemeenschap en tot een invloedrijke pressiegroep in de totstandkoming van de culturele autonomie voor Vlaanderen in 1971. Zo was hij secretaris van de Werkgroep Culturele Autonomie die in juni 1965 een merkwaardig memorandum publiceerde, dat pleitte voor de oprichting van twee cultuurraden. Als grote voorstander van de Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
gedachte was hij actief in allerlei verenigingen die konden bijdragen aan het ‘romantische ideaal’ van de Vlaams-Nederlandse culturele integratie. Hij werd Vlaams secretaris van het Genootschap De Nederlanden in Europa Genootschap De Nederlanden in Europa
Het Genootschap De Nederlanden in Europa was een organisatie die zich, geïnspireerd door het Groot-Nederlandse gedachtegoed uit het interbellum, van 1957 tot 1962 inzette voor de culturel... Lees meer
, dat in 1962 opging in het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(ANV). Hij was nauw betrokken bij de Conferenties voor Volksopvoeding (1961, 1962, 1963) en was ook de promotor van het 36ste Nederlandse Congres in Antwerpen (1963), dat leidde tot de oprichting in 1965 van de Vlaams-Nederlandse Stichting voor de Culturele Integratie van Noord en Zuid Stichting voor de Culturele Integratie van Noord en Zuid
De Stichting voor de Culturele Integratie van Noord en Zuid bestond van 1964 tot 1973 en stelde zich tot doel de culturele samenwerking tussen private organisaties in het Nederlandse taal... Lees meer
. Hij werkte mee aan de vierde Contactdag van het Benelux Benelux
Het begrip Benelux verwijst naar de intergouvernementele samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg na de Tweede Wereldoorlog. Het concept kon op verschillende tijdstippen op bijz... Lees meer
-Middengebied (1963), de Groot-Kempische Cultuurdagen Groot-Kempische Cultuurdagen
De Groot-Kempische Cultuurdagen werden jaarlijks gehouden in Hilvarenbeek (1946-1971) om Vlamingen en Nederlanders dichter bij elkaar te brengen. Lees meer
in Hilvarenbeek en de uitgave Openbaar Kunstbezit.

In 1965 werd Fleerackers kabinetschef van de eerste volwaardige minister van ‘Nederlandstalige Cultuur’ Albert de Clerck De Clerck, Albert
Albert de Clerck (1914-1974) behoorde tot de eerste lichting CVP-parlementairen. Als bevoegde minister zette hij zich in het bijzonder in voor de middenstand. Verder was De Clerck een van... Lees meer
. Hij bleef dat ambt tot 1977 onafgebroken uitoefenen onder de opeenvolgende ministers van Cultuur, Renaat van Elslande Van Elslande, Renaat
Renaat van Elslande (1916-2000) was een redacteur en katholiek politicus. Hij zetelde 32 jaar in de Kamer en vervulde meerdere ministerfuncties. Lees meer
, Frans van Mechelen Van Mechelen, Frans
Frans van Mechelen (1923-2000) was professor aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Katholieke Universiteit Leuven en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksverte... Lees meer
, Jos Chabert Chabert, Jos
Jos Chabert (1933-2014) was een advocaat en christendemocratisch politicus. Hij was parlementslid op federaal, Vlaams en Brussels niveau en minister in de federale en Brusselse regering. ... Lees meer
en Rika de Backer - van Ocken Van Ocken, Rika
Rika van Ocken (1923-2002) was voor de Christelijke Volkspartij senator, minister in verschillende regeringen en Europees Parlementslid. Voor haar politieke carrière was ze actief in de k... Lees meer
. Na verloop van tijd sprak men niet langer over de ‘kabinetschef van de minister’ maar ’de minister van de kabinetschef’. In 1977 volgde hij Rafaël Renard Renard, Raf
Rafaël Renard (1911-2002) was in de jaren ’30 actief in het Verdinaso. In de jaren ’60 was hij voorzitter van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht en na zijn pensioen was hij president va... Lees meer
op als voorzitter van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht Vaste Commissie voor Taaltoezicht
De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) is een orgaan dat toezicht uitoefent op de toepassing van de bestuurstaalwet. De Commissie werd eerst opgericht in 1932 en later heropgericht in... Lees meer
. Hij oefende die functie uit tot zijn overlijden in 1989. Tevens was hij regeringscommissaris (1971-1977) en beheerder en lid van het uitvoerend bestuur (1980-1989) van de openbare omroep, de toenmalige Belgische Radio- en Televisieomroep (BRT).

Fleerackers beïnvloedde drie decennia lang diepgaand de ontwikkelingen binnen het Vlaamse cultuurbeleid en de Vlaams-Nederlandse culturele relaties. Hij was nauw verbonden met de Orde van den Prince Orde van den Prince
De Orde van den Prince, opgericht in 1955-1956, is een Vlaams-Nederlands genootschap dat zich op diverse wijzen en via uiteenlopende bedrijvigheden inzet voor de Nederlandse taal en cultu... Lees meer
en de voortrekker en inspirator van het Nederlandse Taalunieverdrag (9 september1981) en de Nederlandse Taalunie Nederlandse Taalunie
Lees meer
, een unieke transnationale organisatie voor de zorg en spreiding van de Nederlandse taal. Tevens stond hij aan de wieg van het Vlaamse cultuurhuis De Brakke Grond Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond
De Brakke Grond werd in 1981 geopend als Vlaams Cultureel Centrum in Amsterdam en presenteert vandaag vooral het Vlaamse actuele aanbod inzake cultuur en kunst aan het publiek in de Neder... Lees meer
in Amsterdam (23 juni 1982). Hij drukte ook zijn stempel op het Vlaamse kunstenbeleid, onder meer als eerste voorzitter van kunstencentrum De Singel in Antwerpen en het Nationaal Orkest van België, en medeoprichter van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Een herdenkingsteen in De Singel herinnert nog steeds aan zijn basisvisie op cultuur: ‘Cultuur is niet de bovenbouw maar het fundament van onze samenleving ….’ . Zijn archief is ondergebracht in het KADOC in Leuven.

Werken

- Artikelen in De Goedendag; Brabantia, Streven, De Maand, Neerlandia, Volksopvoeding, Ons Erfdeel, Het Pennoen, Open Deur, Septentrion.
- Herinneringen en Gedachten, 1991.

Literatuur

– A. Schramme, Inventaris van het archief Johan Fleerackers (1931-1989), 1992.
– A. Schramme, Vlaanderen en zijn grote buitenland. De opbouw van een internationaal cultuurbeleid, 1999.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Manu Ruys (pdf)

2023: Annick Schramme

Databanken

Inhoudstafel