Van Ocken, Rika

Opleiding en katholieke vrouwenbeweging

Rika van Ocken is beter bekend onder de naam van haar echtgenoot De Backer. Ze volgde humaniora aan het Sint-Lutgardisinstituut in Antwerpen (1934-1940). Nadien behaalde ze aan de Katholieke Universiteit in Leuven (KUL) het licentiaatsdiploma in de moderne geschiedenis (1940-1944), het baccalaureaat in de thomistische wijsbegeerte (1942-1945) en het kandidaatsdiploma in de rechten (1949-1950).

Aanvankelijk was Van Ocken actief in de Katholieke Arbeiders Vrouwengilden Katholieke Arbeiders Vrouwengilde
Lees meer (KAV) (1944-1972). Na haar huwelijk met Herman de Backer in 1946 kreeg ze zeven kinderen, maar bleef ze werken. Ze was onder andere werkzaam op het nationaal secretariaat van de KAV, redacteur voor het maandblad Vrouwenbeweging en ook lesgeefster voor het KAV-Verbond in Antwerpen. Ze ijverde voor het vrouwenstemrecht Vrouwenbeweging
Binnen de Vlaamse beweging bestond in het algemeen nauwelijks interesse voor vrouwenemancipatie. Toch was er sprake van kruisbestuiving met de vrouwenbeweging. Zo hanteerden vrouwenorgani... Lees meer en vanaf 1948 voor de actieve deelname van vrouwen in de politiek. Tussen 1952 en 1953 werkte ze ook mee aan de redactie van de Winkler Prins Encyclopedie voor de Vrouw.

Christelijke Volkspartij (CVP) en de senaat

In 1968 werd Van Ocken lid van de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer (CVP). Vanaf 1968 engageerde ze zich in CEPESS (de studiedienst van de CVP) en IPOVO (Instituut voor Politieke Vorming van de CVP). Van 1970 tot 1983 was ze ondervoorzitter van de CVP-Antwerpen-stad. Op 31 maart 1971 deed ze haar intrede in de Senaat in opvolging van Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer . Na de verkiezingen van november van dat jaar werd ze provinciaal gecoöpteerd senator en bleef dit tot 1974. Ze zette zich in voor de afschaffing van het verbod op publiciteit voor contraceptiva, engageerde zich in het abortusdebat en diende in 1973 een (afgewezen) wetsvoorstel in dat een beperkte amnestie Amnestie
Lees meer regeling voorzag. Verder was Van Ocken verslaggever van de Gemengde Commissie voor het opstellen van het Cultuurpact en ondervoorzitter van de commissies Culturele Zaken en Cultureel Patrimonium in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
Lees meer . Ze was tevens ondervoorzitter van de senaatscommissie Culturele Zaken en Wetenschapsbeleid, lid van de senaatscommissies Nationale Opvoeding, Leefmilieu en Naturalisaties en werd in 1973 werd ook lid van de Gemengde Commissie die het Cultuurpactwet redigeerde.

Ministeriële loopbaan

Vanaf 1974 werd ze rechtstreeks verkozen voor de Senaat. In de regeringen- Leo Tindemans Tindemans, Leo
De Vlaamse christendemocraat Leo Tindemans (1922-2014) leidde vier Belgische regeringen. Hij werd nadien CVP-voorzitter en later ook minister van Buitenlandse Zaken. Als minister van Geme... Lees meer I en II en van Paul vanden Boeynants Vanden Boeynants, Paul
De rechts-conservatieve christendemocraat Paul vanden Boeynants (1919-2001) werd twee keer premier, in 1966-1968 en in 1978-1979. Tegelijk drukte hij zijn stempel op het bestuur van de st... Lees meer was Van Ocken minister van Nederlandse Cultuur en Vlaamse aangelegenheden (1974-1978). Zij was er de enige vrouw en zat het nieuwe ministercomité voor Vlaamse aangelegenheden voor, opgericht in het raam van de wet- François Périn Perin, François
François Perin (1921-2013) was decennialang als hoogleraar een briljant expert grondwettelijk recht en als militant wallingant een voorvechter van radicaal federalisme. Als zodanig had hi... Lees meer - Robert Vandekerckhove Vandekerckhove, Robert
Robert Vandekerckhove (1917-1980) was een notaris en CVP-gemeenteraadslid in Mechelen, partijvoorzitter (1969-1971), de eerste voorzitter van de Nederlandse Cultuurraad (1971-1974), minis... Lees meer op de voorlopige gewestvorming. In 1974 organiseerde ze de eerste Europese conferentie van vrouwelijke ministers. Het jaar nadien, in het VN-jaar van de Vrouw, zat zij ook verschillende Europese bijeenkomsten voor. Onder meer de oprichting van het Documentatiecentrum Rol en Samenleving (RoSa) werd door haar gefaciliteerd. Ook de oprichting van de eerste vrouwenvluchthuizen kwam er door haar toedoen. In de regeringen- Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer I, II en III was zij minister van Nederlandse Gemeenschapszaken (1979-1980); ze bleef het cultuurdepartement beheren en zat de Vlaamse deelregering voor. In de regeringen-Martens IV en - Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer werd haar bevoegdheid beperkt tot die van staatssecretaris voor Cultuur, Toerisme en Huisvesting (1980-1981), toegevoegd aan de minister van de Vlaamse Gemeenschap Gaston Geens Geens, Gaston
Gaston Geens (1931-2002) was een econoom en CVP-politicus, die van 1981 tot 1992 voorzitter was van de Vlaamse Executieve. Geens gaf vanuit deze functie mee vorm aan het beleid in de nieu... Lees meer . In die functie opende ze in mei 1981 het Vlaams Cultureel Centrum Amsterdam De Brakke Grond Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond
De Brakke Grond werd in 1981 geopend als Vlaams Cultureel Centrum in Amsterdam en presenteert vandaag vooral het Vlaamse actuele aanbod inzake cultuur en kunst aan het publiek in de Neder... Lees meer .

Van Ocken beoogde de democratisering van de cultuur, de monumentenzorg en de uitbouw van de socio-culturele infrastructuur. Het Cultuurpact vormde de leidraad voor haar beleid. De vier belangrijkste subsidiëringsdecreten, bestempeld als het 'klaverblad-De Backer', hadden betrekking op het socio-cultureel vormingswerk voor volwassenen in verenigingsverband, het vormings- en ontwikkelingswerk in instellingen, de kunst- en wetenschapsbeoefening in amateursverband en de recreatieve vrijetijdsbesteding. Dit 'klaverbladbeleid' kreeg in 1981 kritiek van de Socialistische Cultuurcentrale, die Van Ocken ervan beschuldigde enkel katholieke organisaties te steunen.

Europees parlement en einde van de politieke loopbaan

Na het beëindigen van haar ministeriële loopbaan in december 1981 zetelde ze tot eind 1982 in de Antwerpse gemeenteraad, waarna ze in 1983 voorzitter van de Antwerpse CVP werd. Haar mandaat van senator liep ten einde toen ze in 1984 tot Europees parlementslid werd verkozen. Ze werd toen benoemd tot voorzitter van de Belgische delegatie van de Europese Volkspartij (EVP) en EVP-schatbewaarder. In het Europees Parlement was ze lid en in 1987 coördinator van de Commissie voor Ontwikkelingssamenwerking, en lid en vervolgens coördinator van de Vrouwencommissie.

In 1989 verliet Van Ocken de politiek, maar ze bleef actief in de culturele sector (onder meer als voorzitter van de raad van bestuur van het Paleis voor Schone Kunsten en van de Koninklijke Muntschouwburg). Op 5 mei 2002 overleed ze aan leverkanker.